Πολίτες και όχι θεατές

του Μιχάλη Ψύλου, δημοσιογράφου

 

Για «ιστορικών διαστάσεων καταιγίδα» κάνει λόγο η Μετεωρολογική Υπηρεσία της Ισπανίας. Τη χειρότερη καταιγίδα αυτόν τον αιώνα στην περιοχή.

Κάπου 100 άνθρωποι έχασαν άλλωστε τη ζωή τους. Πολλοί εξακολουθούν να αγνοούνται.

Αυτό που συνέβη, με επίκεντρο κυρίως τη Βαλένθια δεν ήταν μόνο μια καταιγίδα ή χείμαρροι που πλημμύρισαν και ανεμοστρόβιλοι που σάρωσαν μια περιοχή, που θεωρείται παραθεριστικός παράδεισος. Ήταν όλα μαζί.

Οι Ισπανοί το ονόμασαν DANA από τα αρχικά της Depresión Aislada en Niveles Altos. Σε ελεύθερη μετάφραση: Ένα απομονωμένο κοίλωμα χαμηλής πίεσης σε μεγάλο υψόμετρο. Ένα φαινόμενο λένε οι μετεωρολόγοι, που εκδηλώθηκε  με τρομακτικό τρόπο λόγω της «τροπικοποίησης» της Μεσογείου και των αυξημένων θερμοκρασιών των υδάτων. Όταν ψυχρός αέρας πνέει πάνω από τα ζεστά νερά της Μεσογείου, προκαλεί την άνοδο θερμότερου αέρα, σχηματίζονται πυκνά σύννεφα, γεμάτα νερό, που μπορούν να παραμείνουν στην ίδια περιοχή για πολλές ώρες, αυξάνοντας τις καταστροφικές τους δυνατότητες.

Με απλά λόγια; Ένα φαινόμενο που συνδέεται με αυτό που ονομάζεται κλιματική αλλαγή ή καλύτερα, κλιματική κρίση. Μια καταστροφική DANA international, που φυσικά ουδεμία σχέση έχει με την ομώνυμη ισραηλινή ποπ τραγουδίστρια, κατά κόσμο Σαρόν Κοέν.

«Βρισκόμαστε στο χείλος μιας μη αναστρέψιμης κλιματικής καταστροφής. Χωρίς αμφιβολία, πρόκειται για μια παγκόσμια έκτακτη ανάγκη. Μεγάλο μέρος της ίδιας της ζωής στη γη βρίσκεται σε κίνδυνο. Μπαίνουμε σε μια νέα κρίσιμη και απρόβλεπτη φάση της κλιματικής κρίσης». Κάπως έτσι ξεκινά η Έκθεση της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Copernicus.

Παρακολουθώντας στις οθόνες μας τις τραγικές εικόνες στη Βαλένθια, έρχονται στο νου οι περυσινές καταστροφές από τον Ντάνιελ, στη Θεσσαλία.

Γνωρίζουμε ήδη τι συμβαίνει, γιατί έχει ξαναγίνει και δυστυχώς θα συμβεί ξανά και ξανά, χωρίς να θέλουμε να γίνουμε μάρτυρες κακών. Γιατί, έτσι είναι ο κόσμος σήμερα…Και δεν φταίει η φύση. Εμείς φταίμε. Γιατί αντιμετωπίζουμε την καταστροφή ως θεατές και όχι ως ενεργοί πολίτες.

Το γεγονός ότι οι καταιγίδες έχουν συχνά ένα όνομα- Μπόρις, Έλεν, Μίλτον, Ντάνιελ- ενισχύει αυτή τη σειριοποίηση της κλιματικής κρίσης.

Οι εικόνες από τη Βαλένθια τώρα, τη Θεσσαλική πεδιάδα πέρυσι τον Σεπτέμβριο, είναι η πιστοποίηση της ανικανότητάς μας ως πολίτες και ως πολιτεία για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.

Και όσο αντιδρούμε έτσι, τόσο θα είμαστε αντιμέτωποι με μια τραγική, επαναλαμβανόμενη αυτοεκπληρούμενη καταστροφική προφητεία. Δεν χρειάζεται να ουρλιάζουμε κάθε φορά. Γιατί στην κλιματική αλλαγή είμαστε ο πιλότος  που την οδηγεί. Και  ο πιλότος δεν ουρλιάζει. Ο πιλότος κάνει επιλογές, παίρνει αποφάσεις.

Γιατί τα «πλάνα» της κλιματικής κρίσης που τώρα τα βλέπουμε στις οθόνες μας, πλησιάζουν όλο και πιο κοντά μας. Μέχρι τη μέρα που θα είμαστε εμείς που θα τραβάμε τα πλάνα μπροστά στα πλημμυρισμένα σπίτια μας. Όμως το κλίμα χρειάζεται πολίτες και όχι θεατές. «Πολίτης δ’ ἁπλῶς οὐδενί τῶν ἂλλων ὁρίζεται μᾶλλον ἢ τῷ μετέχειν κρίσεως και ἀρχῆς», όπως λέει  με σοφία ο Αριστοτέλης στα Πολιτικά.

ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ