Στη χώρα μας σήμερα διενεργούνται πάνω από 8.000 χειρουργικές επεμβάσεις θυρεοειδούς ετησίως, η πλειονότητα των οποίων έχει ως ένδειξη την ύπαρξη ή την ισχυρή υποψία ύπαρξης καρκίνου θυρεοειδούς αδένα.
Ο καρκίνος θυρεοειδούς διακρίνεται σε θηλώδη, θυλακιώδη και μυελοειδή. Ο πιο συχνός με ποσοστό άνω του 90% είναι ο θηλώδης, με τα δύο άλλα είδη να μοιράζονται το υπόλοιπο ποσοστό. Τόσο ο θηλώδης όσο και ο μυελοειδής καρκίνος θυρεοειδούς έχουν σημαντική πιθανότητα να συνοδεύονται από λεμφαδενικές μεταστάσεις τη στιγμή της διάγνωσης, σε ποσοστό που μπορεί να ξεπερνά το 50% των ασθενών. Γίνεται αυτομάτως κατανοητό, επομένως, ότι η αφαίρεση λεμφαδένων κατά τη θυρεοειδεκτομή κρίνεται απολύτως αναγκαία σε μεγάλο αριθμό ασθενών που υποβάλλονται σε θυρεοειδεκτομή για την αντιμετώπιση καρκίνου θυρεοειδούς.
Πώς θα ξέρουμε πριν από το χειρουργείο ποιοι ασθενείς πρέπει να υποβληθούν και σε λεμφαδενικό καθαρισμό τραχήλου;
Την απόφαση του λεμφαδενικού καθαρισμού θα την πάρουμε στα μεν θηλώδη καρκινώματα αποκλειστικά από τη χαρτογράφηση λεμφαδένων τραχήλου, ενώ στα μυελοειδή λαμβάνουμε υπόψη και την αύξηση της βασικής τιμής καλσιτονίνης.
Χαρτογράφηση λεμφαδένων τραχήλου
Πρακτικά είναι μια υπερηχογραφική απεικόνιση των λεμφαδένων, η οποία μπορεί να αναδείξει αλλοιώσεις στους λεμφαδένες που θέτουν την υποψία της ύπαρξης διήθησής τους. Στην περίπτωση αυτή, η υποψία μπορεί να επιβεβαιωθεί με μια παρακέντηση διά λεπτής βελόνας, όπως ακριβώς γίνεται και στους όζους του θυρεοειδούς αδένα. Στους λεμφαδένες, στα θηλώδη καρκινώματα εκτός από την κυτταρολογική εικόνα που μπορεί να θέσει τη διάγνωση, έχουμε και τη δυνατότητα μέτρησης θυρεοσφαιρίνης στο έκπλυμα της βελόνας παρακέντησης, της οποίας η υψηλή τιμή θα επιβεβαιώσει τη διήθηση του παρακεντημένου λεμφαδένα. Αντιστοίχως στα μυελοειδή καρκινώματα η υψηλή τιμή καλσιτονίνης μπορεί να επιβεβαιώσει τη διάγνωση.
Πρέπει να σημειωθεί ότι η χαρτογράφηση λεμφαδένων απαιτεί πολύ μεγάλη εμπειρία από τον ακτινολόγο που τη διενεργεί ώστε να μη διαφύγουν παθολογικοί λεμφαδένες, οι οποίοι, αν τελικά δεν αφαιρεθούν, θα οδηγήσουν στην ανάγκη δεύτερου χειρουργείου.
Λεμφαδενικός καθαρισμός
Μπορεί να αφορά είτε το κεντρικό διαμέρισμα είτε και τα πιο απομακρυσμένα πλάγια διαμερίσματα. Ο κεντρικός καθαρισμός δεν επηρεάζει τη συνήθη νοσηλεία μιας ημέρας της απλής θυρεοειδεκτομής, σε αντίθεση με τον πλάγιο που μπορεί να την παρατείνει σημαντικά, αναλόγως της έκτασης και της θέσης του.
Οι επιπλοκές του λεμφαδενικού καθαρισμού αφορούν κυρίως κακώσεις κινητικών νεύρων στην περιοχή του τραχήλου, αλλά και άλλων ευγενών ανατομικών δομών, που η ανάλυσή τους δεν αποτελεί αντικείμενο του παρόντος άρθρου.
Σε κάθε περίπτωση, ο λεμφαδενικός καθαρισμός τραχήλου πρέπει πολύ συχνά να συνοδεύει την ολική θυρεοειδεκτομή για την αντιμετώπιση του καρκίνου θυρεοειδούς και να είναι και από ογκολογική και από τεχνική άποψη άρτιος, δηλαδή να επιφέρει το καλύτερο δυνατό ογκολογικό αποτέλεσμα χωρίς την εμφάνιση επιπλοκών.
Για αυτόν το λόγο, θα πρέπει να διενεργείται από πολύ έμπειρους χειρουργούς στο πεδίο της ενδοκρινικής χειρουργικής.