Η πρόσφατη καταγγελία της Συντονιστικής Επιτροπής Συλλόγων Ανατολικού Διαμερίσματος Δ. Πατρέων (26/11/2021) για τις νέες καλύβες που στήνονται στον καταυλισμό Ρομά Ρηγανόκαμπου, επανέφερε στη δημόσια συζήτηση το ζήτημα της άθλιας κατάστασης στην οποία διαβιούν περίπου 30 οικογένειες Ρομά.
Ας δούμε, όμως, πρώτα τη συνολική εικόνα.
Τα τελευταία 30 χρόνια οι Τσιγγάνοι στην Αχαΐα, αλλά και σε ολόκληρη την Ελλάδα, έχουν κάνει σημαντική πρόοδο στην κοινωνική τους ένταξη. Και η πρόοδος αυτή οφείλεται κατά κύριο λόγο στις δικές τους προσπάθειες. Στις μέρες μας η συντριπτική πλειοψηφία των Ρομά κατοικεί σε μόνιμη στέγη είτε σε τσιγγάνικους οικισμούς είτε σε σπίτια που βρίσκονται μέσα στον ιστό των πόλεων (βέβαια στις πιο υποβαθμισμένες περιοχές της).
Μετά , όμως, τη δεκαετή οικονομική κρίση και στη συνέχεια την πανδημία και τις καραντίνες, η προσπάθεια κοινωνικής ένταξης ανακόπηκε. Για μερικές δε οικογένειες ματαιώθηκε. Τα μεροκάματα σπανίζουν, έχασαν τα σπίτια τους και κάποιες από αυτές οδηγούνται πάλι στον κοινωνικό αποκλεισμό. Για την περιοχή μας αυτό σημαίνει επιστροφή στον καταυλισμό. Εκεί επιχειρούν να στήσουν την καλύβα τους, την μπαράνκα τους, όπως λένε οι ίδιοι.
Οι Ρομά είναι η κοινωνική ομάδα που τα τελευταία χρόνια επλήγη περισσότερο από όλες, γι αυτό και η κοινωνική τους ένταξη είναι ασταθής.
Άλλωστε και η πολιτεία διαχρονικά ποτέ δεν στάθηκε στο πλευρό τους. Με εξαίρεση την περίοδο Σύριζα. Θυμάμαι στις 8 Απρίλη 2019, παγκόσμια ημέρα των Ρομά, ο τότε πρωθυπουργός κάλεσε στο προεδρικό μέγαρο εκπρόσωπους Ρομά από αρκετές περιοχές της χώρας, μαζί με κοινωνικούς λειτουργούς , διαμεσολαβητές κλπ που δουλεύουν δίπλα τους.
Και ξεκίνησε λέγοντας:
«Σήμερα είναι μία ξεχωριστή ημέρα. Είναι μία ημέρα αφιερωμένη στους Ρομά. Θα έλεγα, όμως, ότι πρέπει να είναι μία ημέρα που θα υπενθυμίζει σε όλους μας ότι δεν υπάρχουν πολίτες δεύτερης κατηγορίας. Υποχρέωση της πολιτείας είναι, οι συμπολίτες μας αυτοί να ενταχθούν ισότιμα στο κοινωνικό πλαίσιο».
Πέρα από την καθιέρωση του ΚΕΑ και των άλλων επιδομάτων, της νοσοκομειακής περίθαλψης κλπ σημαντική ήταν η ιδεολογική θέση που εξέπεμψε η πολιτεία μέσω του τότε πρωθυπουργού: Οι Ρομά είναι κοινωνικό (και όχι φυλετικό) πρόβλημα. Ζουν σε συνθήκες φτώχειας από ανάγκη. Σε κάθε περίπτωση είναι Έλληνες πολίτες, έχουν δικαιώματα και η ένταξή τους είναι ευθύνη της πολιτείας.
Η Ειδική Γραμματεία Κοινωνικής Ένταξης των Ρομά τότε είχε εξαγγείλει παρεμβάσεις σε 20 περιοχές της χώρας (σε συνεργασία με τους εμπλεκόμενους δήμους), για μετεγκαταστάσεις, αναβάθμιση υποδομών κλπ. Παρεμβάσεις που είχαν εξασφαλισμένη χρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ).
Με την κυβερνητική αλλαγή του 2019 η πολιτεία τους εγκατέλειψε αβοήθητους στην οικονομική κρίση και στην πανδημία. Αλλά και η Δημοτική Αρχή Πελετίδη, παρά τη δημιουργία Παραρτήματος Ρομά στον Κοινωνικό τομέα του δήμου δεν έχει κάνει απολύτως τίποτα.
Παρά τις καθυστερήσεις, πίστευα πως στις μέρες μας η δημοκρατική κοινωνία αντιμετωπίζει τους ελάχιστους αποκλεισμένους Ρομά με περισσότερο ανθρωπισμό.
Για αυτό με έκπληξη διάβασα την για πολλοστή φορά καταγγελία της Συντονιστικής Επιτροπής Συλλόγων Ανατολικού Διαμερίσματος Δ. Πατρέων .
Να καταγγέλλουν τους «καθ΄ ύλην υπευθύνους… δεν έπραξαν τα προβλεπόμενα από το νόμο, …η παράνομη ανέγερση συνεχίζεται και ο καταυλισμός να μεγαλώνει ανεξέλεγκτα και επικίνδυνα».
Να εγκαλεί την Αστυνομία που «δεν επεμβαίνει, εφαρμόζοντας το νόμο…»
Να εγκαλεί την Πολεοδομία «γιατί δεν προβαίνει αμέσως στην εφαρμογή…. περί των αυθαιρέτων κατασκευών».
Να ξεσηκώνει με άλλα λόγια τους κατοίκους του Ανατολικού Διαμερίσματος και όλης της πόλης και να δίνει το σύνθημα ακόμη και για ρατσιστικές κραυγές.
Προσωπικά μου θύμισε το αίτημα της αλήστου μνήμης «Η ΠΟΛΙΣ ΕΑΛΩ» που τα χρόνια 2007, 08 και 09 ζητούσε από την Πολεοδομία να κάνει έλεγχο στον καταυλισμό των προσφύγων στο Μείλιχο. Να ελέγξει αν έχουν οι παράγκες των προσφύγων άδειες οικοδομής και να συντάξει (εφ’ όσον δεν είχαν)… πρωτόκολλα κατεδάφισης. Τα σχόλια δικά σας.
Θα μπορούσαν οι Σύλλογοι, οι οποίοι άλλωστε είναι πολιτιστικοί, μορφωτικοί, επιμορφωτικοί κλπ, και σύμφωνα με το καταστατικό τους υπηρετούν και προάγουν τον πολιτισμό, δηλαδή τον ανθρωπισμό, να δουν τη μεγάλη εικόνα και να απευθύνουν στο Δήμο και στην Περιφέρεια (δηλαδή την Κυβέρνηση) πιο ανθρωπιστικά και… ρεαλιστικά αιτήματα:
Να διεκδικήσουν τη μετεγκατάσταση των οικογενειών Ρομά σε σπίτια προκειμένου να στέλνουν τα παιδιά σχολείο, έτσι που να γίνει το πρώτο βήμα για την κοινωνική τους ένταξη.
Και μέχρι να γίνει αυτό να φροντίσουν για καλύτερες συνθήκες υγιεινής και καθαριότητας, για τη δημιουργία στοιχειωδών υποδομών.
Να ενεργοποιήσει ο Δήμος το Παράρτημα Ρομά του Κοινωνικού τομέα που βρίσκεται σε ύπνωση.
Να αξιοποιήσει τα κονδύλια από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ).
Αναζητώντας προηγούμενες ανακοινώσεις των Συλλόγων διάβασα ότι παλιότερα τουλάχιστον καλούσαν το Δήμο «για τη συνεχή καθαριότητα και απολύμανση του χώρου» και τον ΕΟΔΥ «για την άμεση παρακολούθηση των υγειονομικών συνθηκών».
Τώρα καλούν μόνο αστυνομία, ζητούν οικοδομικές άδειες και διεκδικούν κατεδαφίσεις.
Όχι κύριοι. Όχι καταγγελίες για κατεδαφίσεις πριν βρεθεί τρόπος να στεγαστούν κάπου αλλού οι άνθρωποι αυτοί. Διεκδικείστε τη μετεγκατάσταση στα πλαίσια της κοινωνικής ένταξης. Και τότε πολλοί θα βρεθούμε δίπλα σας.
