Ο Ελληνισμός στρέφει αυτές τις μέρες την καρδιά και τη σκέψη του
σε ένα από τα μεγάλα γεγονότα της μακραίωνης πορείας του Έθνους.
Τιμούμε την επέτειο του ένδοξου ΟΧΙ της 28 ης Οκτωβρίου του 1940,
την κορυφαία αυτή ανάταση της Ελληνικής φυλής, όχι με διάθεση
θριαμβολογίας αλλά προβληματισμού.
Αυτός είναι άλλωστε και ο σκοπός των εθνικών επετείων. Να βαφτιστούμε
στα νάματα τους, με διάθεση στοχασμού και περισυλλογής, για να
αντλήσουμε το φανερό ή μυστικό τους μήνυμα, να βιώσουμε το ιστορικό
τους δίδαγμα και να προσδιορίσουμε υπεύθυνα το δικό μας χρέος, τις δικές
μας ευθύνες. Γιατί μόνο με τη σωστή αξιολόγηση της ιστορικής εμπειρίας
μπορούμε να δημιουργήσουμε προϋποθέσεις για την εθνική προκοπή.
Στις 28 του Οκτώβρη του 1940 ο φασισμός που ταυτίζεται με την
έννοια του σκοταδισμού και της καταπίεσης, χτυπούσε την πόρτα της
Ελλάδας. Ζητούσε «γην και ύδωρ». Ζητούσε να καθυποτάξει την περήφανη
ελληνική ψυχή, να κουρελιάσει την προαιώνια αρετή του Έλληνα.
Τότε, όπως και πάντα, δεν υπήρξε κανένα δίλημμα. Όταν ήλθε η
φασιστική επίθεση, ο Ελληνικός λαός ενωμένος και σύσσωμος
ξεχύθηκε στους δρόμους με δύναμη, με πάθος, με ενθουσιασμό. Οι
Έλληνες πατριώτες πρόταξαν τα στήθια τους στο ξένο φασισμό και όρθωσαν
το ΟΧΙ τους δυναμικό και νικηφόρο, γράφοντας το δοξασμένο έπος της
Αλβανίας. Ο Ελληνικός λαός, αψηφώντας τότε αριθμητικές αναλογίες και
ρεαλιστικούς υπολογισμούς, καταξίωσε το ένδοξο παρελθόν και το μεγαλείο
της φυλής. Επιβεβαίωσε για μια ακόμα φορά ότι η μεγαλοσύνη στους λαούς
μετριέται με το αγωνιστικό φρόνημα, την απόφαση για θυσία και «της καρδιάς
το πύρωμα».
Η αντίσταση της Ελλάδας ενάντια στο φασισμό και αργότερα
ενάντια στο ναζισμό, είχε ένα πολύ σπουδαίο αποτέλεσμα, η συμβολή
του οποίου στην έκβαση του πολέμου ήταν ουσιαστική. Εξαιτίας της
αντίστασης που συνάντησε στην Ελλάδα, ο Χίτλερ αναγκάστηκε να αναβάλει
την επίθεση του εναντίον της Σοβιετικής Ένωσης για τόσες εβδομάδες, όσες
αρκούσαν για να μην πέσει η Μόσχα. Επίσης έδωσε το χρόνο στην Αγγλία να
σταθεροποιήσει τις θέσεις της στη Μεσόγειο, πράγμα που απέτρεψε τα σχέδια
του Άξονα για κατάληψη της Βόρειας Αφρικής. Όλα αυτά συνέβαλαν στο να
κερδηθεί αργότερα η μεγάλη νίκη από τους συμμάχους.
Ο Ελληνικός λαός στάθηκε ο Ακρίτας της Ευρώπης και όλων των
ελεύθερων λαών. Αγωνίστηκε για να προασπίσει την ελευθερία και τα
δίκαια του, κι έγινε ο κυματοθραύστης πάνω στον οποίο έσπασαν τα
κύματα της βαρβαρότητας και της βίας. Η μικρή Ελλάδα στάθηκε ο
μεγάλος φρουρός των ιδανικών της ελευθερίας και της δικαιοσύνης και
εμψύχωσε τους λαούς που είχαν κατατρομάξει από τη λαίλαπα του φασισμού
και τις σιδερόφρακτες στρατιές του Χίτλερ και του Μουσολίνι. Με τις θυσίες,
τους αγώνες, την τόλμη και την αρετή ο υπέροχος Ελληνικός λαός ανέτρεψε
τα πλασματικά ισοζύγια και αναδείχθηκε βασικός συντελεστής της συντριβής
του ναζισμού και του φασισμού.
Σήμερα που η ψυχή μας αναπτερώνεται από την Επέτειο της
28 ης Οκτωβρίου, οφείλουμε να αντλήσουμε τα κατάλληλα διδάγματα
και να ενεργοποιήσουμε την ιστορική μας μνήμη. Πρέπει να δούμε και
να αξιολογήσουμε σωστά και τις αρετές του Έθνους αλλά και τις αδυναμίες
μας και να στρατεύσουμε τις δυνάμεις μας στην υπηρεσία της εθνικής και
φυσικής μας επιβίωσης.
Το διαχρονικό μήνυμα της αντιφασιστικής νίκης των λαών είναι η
υπεράσπιση της εθνικής ανεξαρτησίας, των πανανθρώπινων αξιών,
της ελευθερίας, της ανεξαρτησίας, της δημοκρατίας και της ειρήνης.
Οι αρχές και οι αξίες που καθιέρωσαν οι λαοί με τους αγώνες και τις θυσίες
τους, συνεχίζουν και σήμερα να αποτελούν το ζητούμενο και το στοίχημα
ολόκληρης της ανθρωπότητας.
Η 28η Οκτωβρίου δεν αποτελεί μια απλή επέτειο, αλλά μια
παγκόσμια παρακαταθήκη και στέλνει μήνυμα ειρήνης, φιλίας και
συνεργασίας των κρατών ενάντια σε ότι απειλεί τις αρχές, τις ιδέες
και τους θεσμούς που καθιέρωσαν με τις θυσίες τους, διά μέσου των
αιώνων, οι λαοί. Έτσι και εμείς σήμερα εμπνεόμαστε από τα ιδανικά για τα
οποία πολέμησαν οι Έλληνες. Από το θάρρος, την αποφασιστικότητα και τον
απαράμιλλο ηρωισμό που επέδειξαν οι μαχητές αλλά και ο απλός λαός στην
αντίσταση κατά των φασιστικών δυνάμεων και που προκάλεσε το θαυμασμό
ολόκληρου του κόσμου, φίλων και εχθρών αντλούμε δύναμη για να
συνεχίσουμε.
Σήμερα, σε ένα κόσμο που αλλάζει με γοργούς ρυθμούς, έχουμε
χρέος να διαφυλάξουμε την ιστορική μνήμη, να μεταλαμπαδεύσουμε
τα μηνύματα της θυσίας για ένα υπέρτατο σκοπό, ανώτερο από την
φυσική μας παρουσία, στις επόμενες γενιές, να τους δώσουμε όραμα
και πίστη. Έτσι μονάχα θα μπορέσουμε να ανταποκριθούμε στις
προκλήσεις της νέας χιλιετίας, στους κινδύνους που ελλοχεύουν
πίσω από την παγκοσμιοποιημένη αντίληψη των κοινωνιών.
Σημ.: ’Το εύδαιμον το ελεύθερον, το δ’ ελεύθερον το εύψυχον.
Ευτυχισμένοι είναι οι ελεύθεροι και ελεύθεροι είναι οι γενναίοι’.
(από τον Επιτάφιο του Περικλή)
Νίκος Τζανάκος
