Όλοι αυτή την περίοδο επικαλούνται την ανάπτυξη ως το μαγικό ραβδί που θα κεντρίσει την οικονομία μας και θα την βγάλει από την ασφυξία στην οποία έχει περιέλθει τα τελευταία χρόνια. Τούτο όμως δεν μπορεί σε καμιά περίπτωση να καταστεί δυνατόν εάν δεν υπάρξει ένας στρατηγικός σχεδιασμός.
Ας δούμε κατ’ αρχήν ποια είναι η παρούσα κατάσταση. Η έλλειψη εμπιστοσύνης και ρευστότητας, έφεραν ύφεση (0,95% το α’ εξάμηνο του 2016), αποπληθωρισμό (-1%, Ιούλιος), υψηλή ανεργία (23,2%, Ιούλιος), πολλαπλασιασμό των «λουκέτων» (+33,4%, 9μηνο 2016) και εκτόξευση των ακάλυπτων επιταγών (574 εκατ. ευρώ μέχρι τον Αύγουστο 2016, έναντι 208 εκατ. ευρώ όλο το 2015). Και δυστυχώς, παρά τις αισιόδοξες προβλέψεις του Προσχεδίου του Κρατικού Προϋπολογισμού για ισχυρή ανάπτυξη 2,7%, έστω από το 2017, όλα τα νεότερα στοιχεία δεν στηρίζουν αυτή την αισιοδοξία.
Χαρακτηριστικές είναι οι εισπράξεις από τον τουρισμό, οι οποίες κατέρρευσαν φέτος τον Αύγουστο κατά 9,2%, έναντι του αντίστοιχου περυσινού μήνα, παρά την αύξηση των αφίξεων
Παράλληλα, οι νέες προβλέψεις του ΔΝΤ είναι πολύ μακριά από αυτές που είχε κάνει στην προηγούμενη έκθεση του την άνοιξη, καθώς τότε «έβλεπε» συρρίκνωση κατά 0,6% του ΑΕΠ το 2016, ενώ για το 2017 ταυτιζόταν με την επίσημη πρόβλεψη του μνημονίου για ρυθμό ανάπτυξης 2,7% του ΑΕΠ.
Στα υπόλοιπα στοιχεία για την Ελληνική Οικονομία το ΔΝΤ προβλέπει συνέχιση του αποπληθωρισμού και φέτος (-0,1%), εκτιμώντας ωστόσο ότι το 2017 θα υπάρξει μετά από πολλά χρόνια θετικό πρόσημο για τον πληθωρισμό (0,6%), όπως άλλωστε προβλέπει και το προσχέδιο του προϋπολογισμού.
Αναφορικά με την πορεία των ποσοστών ανεργίας το Ταμείο προβλέπει για φέτος 23,3% και υποχώρηση στο 21,5% το 2017, χειρότερες εκτιμήσεις από αυτές του προσχεδίου του προϋπολογισμού που εκτιμά ανεργία 21,5% φέτος και 20,4% το 2017.
Με βάση αυτά το όποιο σχέδιο εκπονηθεί θα πρέπει να έχει ως βασικό στόχο την αύξηση του Α.Ε.Π. μέσα από παραγωγικές διαδικασίες και επακόλουθα την αύξηση των εξαγωγών, που ιδίως τα δύο τελευταία χρόνια έχουν κατρακυλήσει επικίνδυνα.
Οι πολιτικές που επιβάλλεται να εφαρμοστούν θα πρέπει να προβλέπουν
Την προσέλκυση επενδύσεων και την προώθηση των μεταρρυθμίσεων που θα σηματοδοτήσουν την απαραίτητη αναπτυξιακή στροφή.
Ο ΣΕΒ έχει υπολογίσει πως χρειάζονται νέα επενδυτικά κεφάλαια ύψους €100 δισ. την επόμενη εξαετία. Με δεδομένους τους περιορισμένους πόρους του ΠΔΕ, του Αναπτυξιακού Νόμου (€2-3 δις.) και του ΕΠΑΝΕΚ γίνεται εύκολα αντιληπτή η αναγκαιότητα πρόσθετων ιδιωτικών επενδύσεων ικανών να καλύψουν τη διαφορά.
Η μέχρι τώρα αναποτελεσματική αξιοποίηση δημόσιων πόρων, καθώς και η περιορισμένη θεσμική θωράκιση, έχουν αρνητικό αντίκτυπο στην εικόνα της ελληνικής οικονομίας. Στα παραπάνω πρέπει να προστεθούν και οι επιπτώσεις από την επιβολή των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων (capital controls). Αποτέλεσμα όλων αυτών είναι η ραγδαία αποεπένδυση που απειλεί τον παραγωγικό ιστό της χώρας και λειτουργεί ανασταλτικά σε κάθε προσπάθεια αναπτυξιακής κινητοποίησης.
Χρειάζεται διαρκής βελτίωση καθώς σε κρίσιμους δείκτες ανταγωνιστικότητας η Ελλάδα παραμένει ουραγός. Ταυτόχρονα, πρέπει να αντιμετωπιστούν τα μεγάλα προβλήματα που αφορούν στο μη μισθολογικό κόστος και την υπερ-φορολόγηση της μισθωτής εργασίας.
Για να συμβεί αυτό, είναι αναγκαίο να ληφθούν υπόψη οι ακόλουθες προϋποθέσεις:
-Εφαρμογή των διαθρωτικών μεταρρυθμίσεων, χωρίς καθυστερήσεις, για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης, την εκταμίευση των δόσεων και την τόνωση της ρευστότητας στην αγορά.
-Επιτάχυνση του προγράμματος αποκρατικοποιήσεων και ενεργοποίηση του αξιοποίησης των περιουσιακών στοιχείων του δημοσίου, ώστε να ανακτηθεί το επιχειρηματικό ενδιαφέρον για επενδυτικές ευκαιρίες στην Ελλάδα.
-Αντιμετώπιση του προβλήματος των «κόκκινων δανείων» με επιτάχυνση της εφαρμογής του νέου θεσμικού πλαισίου και αξιοποίηση των δυνατοτήτων για την πώληση επισφαλών απαιτήσεων και την αναδιάρθρωση υπερχρεωμένων επιχειρήσεων.
-Μείωση των φορολογικών συντελεστών με παράλληλη καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, και αναγκαστικής μείωσης των λειτουργικών δαπανών του δημοσίου.
-Θέσπιση οριζόντιων επενδυτικών κινήτρων μέσω αποσβέσεων επενδυτικών δαπανών, αλλά και ειδικών φοροαπαλλαγών , ώστε να προκληθεί επενδυτικό ενδιαφέρον, αύξηση της απασχόλησης και των εισοδημάτων, και έτσι οι ρυθμίσεις αυτές να είναι όσο το δυνατόν δημοσιονομικά ουδέτερες.
Λήψη μέτρων για την ανάκαμψη της αγοράς ακινήτων και της κατασκευαστικής δραστηριότητας.
-Βελτίωση του θεσμικού πλαισίου για την αναδιάρθρωση επιχειρήσεων, ειδικά σε θέματα «δεύτερης ευκαιρίας» και απλοποίησης των διαδικασιών εξαγορών και συγχωνεύσεων.
- Κινητοποίηση επενδύσεων σε Έρευνα, Τεχνολογική Ανάπτυξη, Καινοτομία
Η αντιμετώπιση των προβλημάτων του ελληνικού συστήματος έρευνας και καινοτομίας αποτελεί βασικό παράγοντα για την αντιστροφή του brain drain και την αύξηση του τεχνολογικού περιεχομένου των ελληνικών εξαγωγών.
Εν κατακλείδι η ελληνική οικονομία έχει έκδηλη ανάγκη ενός διαφορετικού πλέγματος πολιτικών που θα αλλάξουν τα δεδομένα, με επενδύσεις που δημιουργούν δουλειές, εξωστρέφεια, εμπορεύσιμα προϊόντα, καινοτομία, συνέργειες μεταξύ μικρότερων και μεγαλύτερων επιχειρήσεων και βελτίωση της εγχώριας προστιθέμενης αξίας.
