Η συνεκτικότητα ενός λαού δεν αποτελείται μόνο από το λόγο, αλλά και από τα έθιμα και τις παραδόσεις. Η διατήρηση και η συμμετοχή σ αυτά είναι μία βιωματική σύνδεση με τους προγόνους ενός λαού.
"Στήκετε και κρατείτε τας παραδόσεις..." ( Β΄Θεσ. ) διακηρύσσει ο Απόστολος Παύλος. Το μήνυμα δεν είναι μόνο θεολογικό, αλλά και εθνολογικό και ιστορικό. Η συμμετοχή ενός λαού σε θρησκευτικές εορτές, σε εκδηλώσεις για τη γη ( σπορά, θερισμός, τρύγος ), σε ευφραντικές τελετές, ανεξάρτητα της καταγωγής των, είναι βιώματα επαφής και αναδεικνύουν τον ίδιο και το πολιτισμό του. Οι παραδόσεις είναι ομαδικές, αλλά και οικογενειακές και ατομικές.
Μία τέτοια οικογενειακή παράδοση, 164 ετών, θα ζήσουμε τη Κυριακή 27/3/16, Β΄Κυριακή των Νηστειών ( κινητή εορτή ). Η εκκλησία εορτάζει τη μέρα εκεινή τη μνήμη του Αγ. Γρηγορίου του Παλαμά. Όσοι παρευρεθούν στον Ιερό Ναό Ευγγελιστρίας θα παρακολουθήσουν ότι θα γίνει και αρτοκλασία. Είναι μια οικογενειακή παράδοση που κρατεί από το 1852. Η οικογένεια Πασχάλη Χοιδά, υπερπολύτεκνος, ευγενής την εποχή εκείνη,έχει ένα παιδί (Αχιλλέα ) βαρειά άρρωστο με κακή πρόγνωση. Ο ευσεβής πατέρας συμπαρίσταται στο παιδί με όλες τις δυνάμεις και με προσευχές. Στο μέσο της εβδομάδος μεταξύ Α΄και Β΄Νηστειών, στον ύπνο του βλέπει μία πατερική μορφή να τον καθησυχάζει και να τον διαβεβαιώνει ότι το παιδί θα γίνει καλά. Πράγματι το παιδί αρχίζει να αναρρώνει. Προσέρχεται την Β΄Κυριακή, ημέρα μνήμης του Αγίου να εκκλησιαστεί στην Ευγγελίστρια. Ως γνωστόν, συνεχίζεται μέχρι σήμερον, τοποθετείται στην είσοδο του ναού φορητή εικόνα του εορτάζοντος την ημέρα ταύτη Αγίου. Σκύβοντας να προσκυνήση ο ευσεβής Χοιδας αναγνωρίζει αμέσως, στο πρόσωπο του εικονιζόμενου Αγίου, την πατερική μορφή που τον είχε επισκεφθή στον ύπνο του. Συγκλονίζεται. Παραγγέλνει μία άλλη μεγαλύτερη και περίλαμπρη εικόνα του Αγίου στο γνωστό τότε λογοτέχνη και εικονογράφο Θεόδωρο Βυζάντιο. ( Ευρίσκετο στη Πάτρα εικονογραφόντας τον ναό του Αγίου Ανδρέα ). Είναι η εικόνα που θα προσκηνύσουν οι πιστοί στο ναό της Ευαγγελίστριας. Αποφασίζει δε κάθε Β΄Κυριακή των Νηστιών, ημέρα εορτής του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, να τελει μεγάλη αρτοκλασία. Δίνει δε την ευχή του η οικογένεια να συνεχίσει αυτή τη παράδοση. Πράγμα που γίνεται ΑΔΙΑΛΕΙΠΤΩΣ από τους απογόνους του.Ούτε ένα έτος δεν σταμάτησε από τότε να γίνεται η αρτοκλασία, και σε δύσκολους καιρούς.
Ανεξάρτητα αν πιστεύουμε στα θαύματα ( αναφέρουμε στους μη πιστεύοντες ) θεωρώ ότι αυτή η συνεπής τήρηση της παράδοσης από την οικογένεια, είναι τιμητική, αποτελεί ιστορικό γεγονός και πρέπει να συμπεριληφθή στην ιστορία της πόλης μας.
Η ιστορία μου έγινε γνωστή από τον άξιο λειτουργό της θρησκείας μας, προιστάμενο Ιερου Ναού Παντανάσσης αρχιμανδρίτη Αμβρόσιο Γκουρβέλο. Στο ναό υπάρχουν και φυλάσσονται αρχικά και νεώτερα έγγραφα γιαυτή την ιστορία. Θεώρησα καθήκον μου ότι πρέπει να γίνει κοινωνός ο λαός της Πάτρας.
Γι αυτή την αρτοκλασία δεν υπαρχει κάποιο οικονομικό καταπίστευμα από τον ιδρυτή της,αλλά μόνο η επιθυμία του, που γίνεται σεβαστή από τους απογόνους του μέχρι σήμερον. Αυτό είναι που την καταξιώνει σαν παράδοση. Σήμερον τελείται από τους απογόνους, οικογένειες αδελφών Γρηγορίου και Γεωργίου Οικονομου. (απόγονοι εκ μητρός )
