Η εύρεση της θεραπείας κατά της φαλάκρας ή της αλωπεκίας είναι ένας από τους μεγάλους στόχους της φαρμακευτικής βιομηχανίας εδώ και χρόνια.
Οι δυνατότητες ανάπτυξης και πωλήσεων της εταιρείας που θα καταφέρει να ανακαλύψει το φάρμακο που προλαμβάνει ή τερματίζει τη φαλάκρα θα είναι αμέτρητες. Υπολογίζεται ότι το 53% των ανδρών παγκοσμίως μεταξύ 40 και 49 ετών πάσχουν από κάποιο είδος αλωπεκίας. Βέβαια, δεν είναι όλοι πρόθυμοι να πληρώσουν για μια θεραπεία ή απλά δεν τους πειράζει να χάσουν τα μαλλιά τους.
Μια ματιά όμως στην άνθηση της βιομηχανίας μεταμόσχευσης μαλλιών είναι αρκετή για να συμπεράνει κανείς ότι ένα φάρμακο ή εμβόλιο που βάζει τέλος στη φαλάκρα (χωρίς χειρουργική) θα ήταν εξαιρετικά επιτυχημένο και, ταυτόχρονα, θα απειλούσε αυτόν τον πολλά υποσχόμενο κλάδο. Όλα δείχνουν ότι η θεραπεία της αλωπεκίας είναι πιο κοντά από ποτέ.
Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους οι άνθρωποι χάνουν τρίχες από το κεφάλι τους. Δεν υπάρχει μόνο ένας τύπος αλωπεκίας. Ένας τύπος αλωπεκίας είναι η ξαφνική, ταχεία απώλεια μαλλιών που εμφανίζεται μετά από μόλυνση ή μετά από χημειοθεραπεία.
Ένας άλλος σπάνιος τύπος είναι η απώλεια τρίχας λόγω μιας αυτοάνοσης πάθησης, που ονομάζεται γυροειδής αλωπεκία. Ωστόσο, η πιο κοινή και στην οποία η φαρμακευτική βιομηχανία και οι ερευνητές καταβάλλουν πολλές από τις προσπάθειές τους είναι αυτή που είναι γνωστή ως ανδρογενής αλωπεκία (υπεύθυνη για το 95% των περιπτώσεων) ή φαλάκρα ανδρών/γυναικών. Στους άνδρες, αυτή η πάθηση είναι κοινή και ξεκινά γύρω από το στέμμα του κεφαλιού και του μετώπου και σχετίζεται με τις ανδρικές ορμόνες του φύλου. Ωστόσο, μέχρι πολύ πρόσφατα το ακριβές έναυσμα αυτής της απώλειας δεν ήταν απολύτως κατανοητό.
Έρευνα των τελευταίων δεκαετιών έχει αποκαλύψει ότι οι άνθρωποι που χάνουν μαλλιά δεν χάνουν στην πραγματικότητα τα μαλλιά τους. Αυτό που συμβαίνει είναι ότι αυτές οι τρίχες γίνονται μικρότερες και πιο λεπτές, κάτι που είναι γνωστό στην ορολογία των μαλλιών ως «μικρογραφία». Αυτή η τρίχα χάνει μέγεθος και πάχος λόγω ενός ενζύμου που είναι κοινώς γνωστό ως DHT (διυδροτεστοστερόνη) και το οποίο σχετίζεται με την τεστοστερόνη. Έτσι, η αλήθεια είναι ότι οι φαλακροί άνθρωποι έχουν σχεδόν την ίδια ποσότητα μαλλιών που είχαν όταν έδειχναν τα πλούσια μαλλιά τους, το πρόβλημα είναι ότι αυτές οι τρίχες είναι πρακτικά αόρατες.
Πώς το αντιμετωπίζεις αυτό; Μέχρι τώρα, ο πιο «αποτελεσματικός» τρόπος για να τερματίσετε ή να κρύψετε αυτό το είδος αλωπεκίας είναι μέσω μεταμόσχευσης μαλλιών ή μοσχεύματος, ένα είδος «μπαλώματος» (αφού δεν επιτίθεται στη ρίζα του προβλήματος) που φαίνεται καλό. Αυτός ο τύπος χειρουργικής έχει βελτιωθεί πολύ τα τελευταία χρόνια μέσω της καινοτομίας και της αναζήτησης νέων, λιγότερο επεμβατικών και πολύ πιο οπτικών τύπων. Ωστόσο, μετά τη μεταμόσχευση, ο ασθενής (αν θέλει να διατηρήσει τα υπόλοιπα μαλλιά του) πρέπει να ακολουθήσει μια δια βίου θεραπεία που τρομάζει πολλούς.
Αυτή η θεραπεία βασίζεται κυρίως στην πρόσληψη ορισμένων βιταμινών και ενός ημερήσιου χαπιού που αποτελείται από φιναστερίδη ή ντουταστερίδη, το οποίο βοηθά στην εξουδετέρωση της μετατροπής της τεστοστερόνης σε DHT. Αυτά τα χάπια, που χρησιμοποιούνται εγκαίρως, είναι σε πολλές περιπτώσεις υπεραρκετά για την πρόληψη της σοβαρής αλωπεκίας και, ακόμη και, μερικές φορές, για την αναστροφή μέρους της τριχόπτωσης
Με όλα αυτά, ο κλάδος της μεταμόσχευσης μαλλιών έχει αναπτυχθεί έντονα τα τελευταία χρόνια. Σύμφωνα με την Global Market Isights, το μέγεθος της αγοράς μεταμόσχευσης μαλλιών κυμαίνεται μεταξύ 5 και 8 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Ωστόσο, οι εκτιμήσεις, δεδομένων των παγκόσμιων δημογραφικών προβολών, εκτιμούν ότι αυτή η αγορά θα μπορούσε να φτάσει τα 37 δισεκατομμύρια δολάρια το 2032. Ωστόσο, αυτές οι προβλέψεις δεν λαμβάνουν υπόψη διασπαστικά γεγονότα όπως η εμφάνιση οριστικού εμβολίου ή θεραπείας κατά της φαλάκρας. Αυτό, που μέχρι πρόσφατα αποτελούσε απομακρυσμένο ενδεχόμενο, έχει αποκτήσει σημαντικές πιθανότητες.
Γιατί αυτή η αισιοδοξία στον επιστημονικό κόσμο; Όπως αποκάλυψε το έγκριτο περιοδικό New Scientist, όλα ξεκίνησαν πριν από περίπου 10 χρόνια. Ο κυτταρικός βιολόγος του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ, Karl Koehler, έκανε μια σημαντική ανακάλυψη σχεδόν ακούσια. Αυτός και η ομάδα του προσπαθούσαν να αναπτύξουν έναν τύπο κυττάρου που βρέθηκε στο εσωτερικό αυτί χρησιμοποιώντας βλαστοκύτταρα. Αυτά τα κύτταρα του αυτιού σχετίζονται στενά με τα κύτταρα του δέρματος και οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι κάθε φορά που επιχειρούσαν καλλιέργεια, εμφανίζονταν κομμάτια δέρματος να αναπτύσσονται ως υποπροϊόν.
Στην αρχή, αυτό ήταν πονοκέφαλος γιατί εμπόδιζε τη δουλειά: «Ήταν εκείνα τα ζιζάνια στον κήπο μας που προσπαθούσαμε να εξαλείψουμε», λέει ο Koehler. Στη συνέχεια συνειδητοποίησαν ότι αυτά τα θραύσματα του δέρματος, εάν αφεθούν να αναπτυχθούν, σχημάτισαν δύο στρώματα (το χόριο και την επιδερμίδα) και, με την πάροδο του χρόνου, ακόμη και τριχοθυλάκια. Αυτό το τελευταίο άλλαξε τα πάντα.
Με αυτά τα «κομμάτια» του τριχωτού δέρματος, άνοιξε ο δρόμος για να αναπτυχθούν νέες τρίχες, κάτι που είναι κάτι πολύ σημαντικό. «Σίγουρα το σκεφτόμαστε αυτό», λέει ο Koehler. Ωστόσο, θα υπάρξουν εμπόδια, όπως η ανάπτυξη του δέρματος και η υπέρβαση της απόρριψης του μοσχεύματος. Το δέρμα πιθανότατα θα πρέπει να αναπτυχθεί από βλαστοκύτταρα που λαμβάνονται από τον λήπτη του μοσχεύματος. «Όλα αυτά θα ήταν πολύ ακριβά και χρονοβόρα», αλλά ίσως υπάρχει μια απλούστερη επιλογή.
Στη ρίζα κάθε τρίχας υπάρχει μια ομάδα δερματικών θηλωδών κυττάρων, τα οποία συμμετέχουν στην ανάπτυξη της τρίχας. Γνωρίζουμε ότι σε ορισμένα τριχοθυλάκια, όπως αυτά στο κεφάλι, αυτά τα κρίσιμα κύτταρα χάνονται με κάθε διαδοχικό κύκλο τριχοφυΐας, μέχρι να εξαφανιστούν τελείως, οπότε γιατί να μην αντικαταστήσουμε τα κύτταρα των δερματικών θηλωμάτων;
Εδώ παίζει ρόλο η έρευνα του Maksim Pilkus. Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, Irvine, δημοσίευσαν μια μελέτη το 2022 που υποστήριξε ότι ο ακριβής μηχανισμός με τον οποίο τα κύτταρα των δερματικών θηλωμάτων (ινοβλάστες που ειδικεύονται στην παραγωγή σημάτων στο κάτω μέρος κάθε τριχοθυλακίου) προάγουν μια νέα ανάπτυξη. Αν και είναι ευρέως γνωστό ότι τα κύτταρα των δερματικών θηλωμάτων παίζουν θεμελιώδη ρόλο στον έλεγχο της τριχοφυΐας, η γενετική βάση των μορίων ενεργοποίησης που εμπλέκονται δεν είναι καλά κατανοητή. Αυτοί οι ειδικοί βρήκαν ένα μόριο που ονομάζεται SCUBE3 που διεγείρει ισχυρά την ανάπτυξη των μαλλιών και μπορεί να προσφέρει μια θεραπευτική θεραπεία για την ανδρογενετική αλωπεκία.
«Σε διαφορετικούς χρόνους κατά τη διάρκεια του κύκλου ζωής του θύλακα της τρίχας, τα ίδια κύτταρα δερματικών θηλωμάτων μπορούν να στείλουν σήματα που πυροδοτούν την ανάπτυξη νέων μαλλιών», δήλωσε ο Maksim Plikus, συγγραφέας της μελέτης.
«Αποκαλύπτουμε ότι το μόριο SCUBE3, το οποίο παράγει φυσικά τα κύτταρα των δερματικών θηλών, είναι ο αγγελιοφόρος που χρησιμοποιείται για να δώσει εντολή στα γειτονικά βλαστοκύτταρα της τρίχας να αρχίσουν να διαιρούνται, προαναγγέλλοντας την έναρξη της ανάπτυξης νέων μαλλιών».
Ο Plikus πιστεύει ότι το μόριο SCUBE3 θα μπορούσε να εγχυθεί απευθείας στο τριχωτό της κεφαλής ή ίσως να χορηγηθεί όπως τα εμβόλια που τροποποιούν το RNA, όπου δίνονται οδηγίες στα κύτταρα να παράγουν την πρωτεΐνη, παρόμοια με το πώς λειτουργούν ορισμένα εμβόλια Covid. 19. Το πρώτο πράγμα είναι να καταλάβουμε εάν το SCUBE3 είναι ασφαλές ως φάρμακο. Μια spin-off εταιρεία που ονομάζεται Amplifica έχει ξεκινήσει κλινικές δοκιμές πρώιμου σταδίου για να το αποδείξει αυτό, αναφέρει το Νew Scientist.
Το σίγουρο είναι ότι χρειάζεται ψυχραιμία αφού το SCUBE3 βρίσκεται ακόμα σε ερευνητική φάση, αφού πριν από περίπου ένα χρόνο εμφανίστηκαν τα πρώτα αποτελέσματα σε ποντίκια. Γενικά , χρειάζονται 5 έως 15 χρόνια για να κυκλοφορήσει ένα φάρμακο, με μέσο όρο 10 χρόνια, και μερικά δεν κυκλοφορούν σε ανθρώπους, όπως συνέβη με το RU-58841, τονίζουν οι ειδικοί.
Προς το παρόν, υπάρχουν πολλές ελπιδοφόρες γραμμές έρευνας, κάποιες πιο κοντά στην εμπορευματοποίηση, όπως το SAMiRNA ή οι θεραπείες με αντισώματα, αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις δεν θα τις δούμε, στην καλύτερη περίπτωση, να κυκλοφορούν στο εμπόριο σε λίγα χρόνια. Συγκεκριμένα, οι θεραπείες με RNA είναι ουσιαστικά διεγέρτες κυττάρων, επομένως πρέπει να μελετηθεί αν μπορούν να διεγείρουν άλλα κύτταρα, εκτός από τα κύτταρα-στόχους και να προκαλέσουν άλλες πιθανές παρενέργειες και μακροπρόθεσμα αποτελέσματα.
Ωστόσο, ο Πίλκους εξηγεί ότι ο λόγος της αισιοδοξίας σε αυτόν τον τομέα δεν έχει να κάνει με κάποια συγκεκριμένη αντιμετώπιση. Μάλλον, η μεγάλη ελπίδα για τους ανθρώπους που πάσχουν από αλωπεκία είναι η ανάπτυξή μας.
Κατανόηση των σημάτων που οδηγούν στην ανάπτυξη και την απώλεια μαλλιών. Αυτό είναι που έχει δημιουργήσει μια τεράστια καμπή που υποδηλώνει ότι θα υπάρχουν πολλοί τρόποι παρέμβασης στη διαδικασία. Αυτό αυξάνει τις πιθανότητες εύρεσης μιας στρατηγικής που λειτουργεί. Εάν καταλήξει να φτάσει το εμβόλιο που θεραπεύει τη φαλάκρα, η βιομηχανία μεταμόσχευσης μαλλιών θα αναγκαστεί να μετατραπεί εκ νέου, όπως συνέβη σε όλη την ιστορία με τόσες βιομηχανίες-επαγγέλματα που έχουν ξεπεραστεί καθώς η τεχνολογία και η καινοτομία πάντα προχωρούν.
