Τα καλά στρώματα ύπνου είναι το κλειδί για τον πραγματικά ξεκούραστο ύπνο. Μύθος ή αλήθεια;
Μπορεί η παραπάνω διατύπωση να ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα, ωστόσο όταν αναφερόμαστε στον ύπνο και την ποιότητά του υπάρχουν ορισμένοι αρκετά διαδεδομένοι μύθοι.
Πάμε να δούμε ακολούθως μερικούς από αυτούς.
1. Όσο μεγαλώνει κάποιος, τόσο λιγότερο ύπνο χρειάζεται
Οι ειδικοί συνιστούν η διάρκεια του ύπνου για έναν μέσο ενήλικα να κυμαίνεται στις 7 με 9 ώρες. Κι ενώ το μοτίβο και οι συνήθειες ύπνου που έχουμε αλλάζουν όσο μεγαλώνουμε, η ποσότητα ύπνου που χρειαζόμαστε παραμένει σταθερή. Οι μεγαλύτεροι άνθρωποι ξυπνούν πιο συχνά κατά τη διάρκεια της νύχτας. Σαν αποτέλεσμα μπορεί όντως να κοιμούνται λιγότερο, αυτό όμως δε σημαίνει, ότι χρειάζονται λιγότερο ύπνο από τους νεότερους ενήλικες.
Επειδή ακριβώς κοιμούνται λιγότερο κατά τη διάρκεια της νύχτας, οι μεγαλύτεροι ενήλικες κοιμούνται περισσότερο στο μέσον της ημέρας. Μάλιστα μικρής διάρκειας διαστήματα ύπνου, ως μέρος της καθημερινότητας, μπορούν να είναι χρήσιμα στην επαγρύπνιση του ατόμου, που έχει ξυπνήσει νωρίς από τον βραδινό του ύπνο.
2. Οι γυναίκες δεν υποφέρουν από υπνική άπνοια
Μπορεί οι γυναίκες να είναι λιγότερο επιρρεπείς στην υπνική άπνοια, αλλά και πάλι δε γίνεται συχνά διάγνωσή του. Σύμφωνα με μελέτη πάνω από 90% των γυναικών με υπνική άπνοια δε διαγιγνώσκεται.
3. Τα ιδανικά μαξιλάρια ύπνου βοηθούν στην ξεκούραση του εγκεφάλου κατά τον ύπνο
Το ότι επιλέγοντας κατάλληλα μαξιλάρια ύπνου θα βοηθήσει στην ξεκούραση του σώματός μας είναι μια αλήθεια. Ο εγκέφαλός μας όμως είναι άλλη υπόθεση. Εκείνος παραμένει ενεργός, «επαναφορτίζεται» μεν με τον ύπνο, αλλά διαχειρίζεται πλήθος λειτουργιών ακόμη, συμπεριλαμβανομένης της ανάσας.
Όταν κοιμόμαστε συμπαρασυρόμαστε μεταξύ δύο σταδίων ύπνου, του περιβόητου REM (Rapid Eye Movement) και του non-REM σε κύκλους διάρκειας 90 λεπτών. Ο non-REM κύκλος έχει 4 στάδια με διακριτά χαρακτηριστικά, όπως η υπνηλία του σταδίου 1. Είναι εκείνη η φάση, που κάποιος ξυπνά εύκολα μέχρι τα στάδια του βαθέως ύπνου, όπως το 3 και το 4. Είναι εκείνα όπου κάποιος ξυπνά πιο δύσκολα και πραγματοποιούνται οι πιο χρήσιμες και επωφελείς για την αποκατάσταση διαδικασίες του ύπνου. Ακόμη όμως και σε αυτά τα στάδια του βαθέως ύπνου το μυαλό μας εξακολουθεί να επεξεργάζεται πληροφορίες.
Από την άλλη πλευρά ο REM ύπνος είναι ενεργός και στη διάρκειά του είναι που βλέπουμε όνειρα. Η ανάσα και ο χτύπος της καρδιάς αυξάνονται και γίνονται ακανόνιστα, οι μύες χαλαρώνουν και τα μάτια κινούνται πίσω από τα κλειστά βλέφαρα.
4. Μόνο ηλικιωμένοι πάσχουν από υπνική άπνοια
Παρότι είναι συνήθης στους άνω των 40, όλες οι ηλικίες επηρεάζονται σύμφωνα με τους γιατρούς. Ένας άνδρας υπέρβαρος με λεπτό λαιμό είναι πιο πιθανό να πάσχει, ενώ η άπνοια συχνά είναι κληρονομική.
5. Τα κρεβάτια φταίνε για την υπνηλία στη διάρκεια της μέρας
Τα κρεβάτια δε φταίνε για την υπνηλία στη διάρκεια της ημέρας. Ούτε αυτή συνδέεται απαραίτητα με το αν κάποιος κοιμήθηκε καλά το βράδυ ή όχι. Η υπερβολική υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας είναι μια κατάσταση κατά την οποία ένα άτομο αισθάνεται νωχελικό κι έχει την τάση να ξανακοιμηθεί, ενώ θα έπρεπε να είναι σε εγρήγορση. Η κατάσταση αυτή, που μπορεί να συμβαίνει ακόμη κι αν κάποιος κοιμήθηκε επαρκώς, μπορεί να υποδεικνύει κάποια υποκείμενη ιατρική πάθηση ή διαταραχή ύπνου ή ναρκοληψία ή υπνική άπνοια.
Αυτά τα προβλήματα συχνά μπρούν να θεραπευτούν και τα συμπτώματα θα πρέπει να συζητώνται με τον θεράποντα ιατρό. Η υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας μπορεί να είναι επικίνδυνη και να θέσει τον άνθρωπο σε κίνδυνο. Για παράδειγμα η οδήγηση υπό την αίσθηση υπνηλίας, τραυματισμοί ή ασθένειες μπορεί να επηρεάσουν την πνευματική υγεία του ατόμου ή την εργασιακή του απόδοση. Γι’ αυτό θα πρέπει πάντα με την πρώτη ένδειξη κανείς να απευθύνεται σε ειδικούς.
Ο ποιοτικός ύπνος εξαρτάται από πολλές παραμέτρους
Ένας ποιοτικός ύπνος εξαρτάται από πολλές παραμέτρους και όχι μόνο από τις συνθήκες που επικρατούν ή τη ρουτίνα ύπνου, που έχουμε εφαρμόσει. Πολλές φορές μπορεί να ευθύνονται υποκείμενα νοσήματα, που θα πρέπει να εξετάσουμε με τη βοήθεια κάποιου ειδικού. Άλλες φορές είναι ένας τρόπος να καταλάβουμε, ότι ήρθε η στιγμή να κάνουμε μια έρευνα αγοράς για στρώματα. Επειδή ο ύπνος είναι απαραίτητος για την ξεκούραση νου και σώματος, η διατάραξή του χρειάζεται σίγουρα διερεύνηση.
