"Ραβασάκια" κολλημένα στις πόρτες τους βρίσκουν σύμφωνα με πληροφορίες του tempo 24 πολλοί Πατρινοί οφειλέτες στις ΔΟΥ για ποσά που κυμαίνονται από 13.000 έως 300.00 ευρώ και άνω. Αυτό είναι το δώρο τους από το κράτος ενόψει των Χριστουγέννων και η μεγάλη απορία έχει να κάνει με το λόγο για τον οποίο οι εφορίες έσπευσαν να στείλουν τα ραβασάκια μέσα στις γιορτές.
Μάλιστα δεν είναι λίγοι αυτοί που παθαίνουν πανικό θεωρώντας ότι το σπίτι τους βγαίνει άμεσα στο σφυρί, ενώ υπάρχει και περίπτωση με αποστολή κατασχετηρίου σε οφειλέτη που έχει ήδη ενταχθεί στο νόμο Κατσέλη.
Μπορεί λοιπόν οι πλειστηριασμοί να απελευθερώθηκαν για οφειλές μεταξύ ιδιωτών, όμως αυτό δεν θα είναι το μοναδικό πρόβλημα που θα αντιμετωπίσουν όσοι λύγισαν υπό το βάρος της κρίσης.. Μέσα στο 2018 θα βρεθούν αντιμέτωποι και με γρηγορότερους και πιο αποτελεσματικούς πλειστηριασμούς από την Εφορία για οφειλές προς τη φορολογική διοίκηση.
Στόχος του υπουργείου Οικονομικών είναι να εκδοθεί πρόγραμμα πλειστηριασμών για τουλάχιστον 1.000 ακίνητα οφειλετών εντός του 2018, προκειμένου να βελτιωθεί ακόμα περισσότερο η εισπραξιμότητα των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το Δημόσιο αλλά και να βελτιωθούν συνολικά τα φορολογικά έσοδα για την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων του προγράμματος, δηλαδή την πραγματοποίηση της πρόβλεψης για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος το 2018 και τα επόμενα χρόνια μέχρι και το 2022.
Σύμφωνα με τα έως τώρα πεπραγμένα της φορολογικής διοίκησης, οι πλειστηριασμοί ακινήτων οφειλετών μετριούνται στα δάχτυλα. Είναι χαρακτηριστικό ότι στον δικτυακό τόπο της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων έχουν αναρτηθεί προγράμματα πλειστηριασμού για μόλις δέκα ακίνητα, την ώρα που οι οφειλέτες του Δημοσίου ανέρχονται στον απίστευτο αριθμό των 4 εκατομμυρίων.
Ο λόγος για τον οποίο η φορολογική διοίκηση δεν εκδίδει προγράμματα πλειστηριασμού είναι ότι αυτοί κηρύσσονται κατά κανόνα άγονοι, αφού δεν εμφανίζονται ενδιαφερόμενοι πλειοδότες. Επίσης, μεγάλο πρόβλημα είναι ότι στα ειρηνοδικεία της χώρας, τον φυσικό χώρο όπου πραγματοποιούνται οι πλειστηριασμοί, εμφανίζονται "ομάδες δράσης" των κινημάτων "Δεν πληρώνω", οι οποίες εμποδίζουν τους συμβολαιογράφους να ολοκληρώσουν τις διαδικασίες.
Στο πλαίσιο της ολοκλήρωσης της τρίτης αξιολόγησης του ελληνικού προγράμματος που συμφωνήθηκε πρόσφατα μεταξύ κυβέρνησης και "θεσμών", θα γίνουν τρεις σημαντικές παρεμβάσεις που θα απελευθερώσουν τους πλειστηριασμούς. Τόσο αυτούς που επισπεύδουν ιδιώτες εναντίον άλλων ιδιωτών όσο και αυτούς που επισπεύδει το Δημόσιο για οφειλές φορολογουμένων προς αυτό.
Συνολικά για τους πλειστηριασμούς έχει ήδη μετατραπεί σε αυτόφωρο αδίκημα η παρεμπόδισή τους, που σημαίνει ότι άμεσα οι αστυνομικές Αρχές θα προσάγουν και θα παραδίδουν στις δικαστικές Αρχές όποιον επιχειρεί να διακόψει με οποιονδήποτε μη νόμιμο τρόπο την ολοκλήρωσή τους. Με την προηγούμενη κατάσταση, οι πλειστηριασμοί ακυρώνονταν λόγω παρεμπόδισης και για την επέμβαση της Αστυνομίας απαιτούνταν η υποβολή μήνυσης από τον συμβολαιογράφο που ήταν υπάλληλος του πλειστηριασμού ή από άλλον ιδιώτη. Αυτό, ωστόσο, δεν γινόταν και, έτσι, οι πλειστηριασμοί ακυρώνονταν από τις "κινητοποιήσεις".
Εμπορική αξία
Εν τω μεταξύ, θα εφαρμοστεί και μια αλλαγή που, ενώ έχει θεσπιστεί νομικά από τη δεύτερη αξιολόγηση, δηλαδή τον περασμένο Μάιο, έχει μείνει ανενεργή. Πρόκειται για τη θέσπιση ως τιμής πρώτης προσφοράς της εμπορικής αξίας των ακινήτων, αντί της αντικειμενικής, που είναι κατά κανόνα υψηλότερη. Στο κείμενο της συμφωνίας για την τρίτη αξιολόγηση προβλέπεται ότι εξισώνεται το καθεστώς επίσπευσης πλειστηριασμών από το Δημόσιο με το καθεστώς επίσπευσης πλειστηριασμών από ιδιώτες. Ουσιαστικά, θα εξισωθεί στο θέμα των πλειστηριασμών ακινήτων ο Κώδικας Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων με τον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας. Η ουσιαστική αλλαγή από αυτή την εξίσωση θα είναι η θέσπιση της διαδικασίας υπολογισμού της τιμής εκκίνησης από ειδικό εκτιμητή ακινήτων και η κατάργηση της αντικειμενικής αξίας ως τιμής εκκίνησης.
Ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί
Η τρίτη παρέμβαση που προβλέπεται στο κείμενο συμφωνίας της τρίτης αξιολόγησης είναι η ένταξη και των πλειστηριασμών που επισπεύδει το Δημόσιο στο σύστημα των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών. Επί της ουσίας, ένας σημαντικός αριθμός των πλειστηριασμών που θα επισπεύσει η φορολογική διοίκηση θα γίνουν μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας των πλειστηριασμών. Στην ηλεκτρονική πλατφόρμα οι ενδιαφερόμενοι πλειοδότες θα μπορούν να υποβάλλουν από απόσταση τις προσφορές πλειοδοσίας, χωρίς να πιέζονται ψυχολογικά από παρουσία τρίτων ή από τις ομάδες "πίεσης" για την ακύρωση της σχετικής διαδικασίας.
Πρώτη κατοικία
Από τις παραπάνω αλλαγές, εκτιμούν στη φορολογική διοίκηση ότι θα υπάρξει αύξηση των φορολογικών εσόδων. Στο μείζον θέμα της προστασίας της πρώτης κατοικίας, αυτό που σημειώνουν έμπειρα υπηρεσιακά στελέχη του υπουργείου Οικονομικών είναι ότι τυπικά δεν προβλέπεται προστασία της έναντι οφειλών προς το Δημόσιο. Το μόνο δίχτυ προστασίας της κύριας κατοικίας είναι αυτό του νόμου για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά, ο γνωστός νόμος "Κατσέλη". Ωστόσο, τονίζουν ότι, πέρα από το τυπικό, ο προϊστάμενος κάθε φορολογικής υπηρεσίας που είναι αρμόδιος για την επίσπευση πλειστηριασμών ακολουθεί ένα εθιμικό δίκαιο που προβλέπει ότι η κύρια κατοικία του οφειλέτη δεν θα βγει ποτέ "στο σφυρί" ή θα είναι το τελευταίο ακίνητο που θα εκπλειστηριάσει η Εφορία.
Κατασχέσεις για άλλους 1,7 εκατ. οφειλέτες
Η Εφορία έχει ήδη προχωρήσει σε κατασχέσεις εναντίον 1 εκατομμυρίου οφειλετών του Δημοσίου και προγραμματίζει την επιβολή κατασχέσεων σε άλλους 1,7 εκατ. φορολογουμένους με ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το Δημόσιο. Ειδικότερα, στο "κόκκινο" βρίσκονται πλέον στη σχέση τους με την Εφορία περισσότεροι από 4 εκατομμύρια φορολογούμενοι. Πρόκειται για όσους έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τη φορολογική διοίκηση και οι οποίοι αντικρίζουν το πιο σκληρό της πρόσωπο, με μέτρα αναγκαστικής είσπραξης εναντίον τους.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων που αφορούν τον Οκτώβριο, ο συνολικός αριθμός των φορολογουμένων με οφειλές προς το Δημόσιο ανήλθε σε 4,17 εκατομμύρια, καταγράφοντας, ωστόσο, οριακή μείωση σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα, λόγω ρύθμισης οφειλών από αρκετούς. Ωστόσο, ο αριθμός των φορολογουμένων στους οποίους έχουν επιβληθεί κατασχέσεις ξεπέρασε το 1 εκατομμύριο και διαμορφώθηκε τον Οκτώβριο στους 1.014.295 οφειλέτες, 22.903 περισσότεροι σε σχέση με τον Σεπτέμβριο. Με αυτά τα δεδομένα, προκύπτει ότι η φορολογική διοίκηση επιβάλλει κάθε εργάσιμη ημέρα του μήνα κατασχέσεις σε 1.000 οφειλέτες κατά μέσο όρο.
Το κυριότερο μέτρο αναγκαστικής είσπραξης είναι η έκδοση κατασχετηρίου για τραπεζικούς λογαριασμούς των οφειλετών. Σημειώνεται ότι μέτρα αναγκαστικής είσπραξης έρχονται τους επόμενους μήνες και για άλλους 1,7 εκατομμύρια οφειλέτες.
Από τα στοιχεία προκύπτει, επίσης, ότι οι κατασχέσεις αλλά και οι ρυθμίσεις οφειλών φέρνουν "ζεστό" χρήμα στα κρατικά ταμεία. Από τις αρχές του 2017 έως και τον Οκτώβριο εισπράχθηκαν οφειλές προηγούμενων ετών άνω των 4 δισ. ευρώ. Ωστόσο, μόνο τον Οκτώβριο οι νέες ληξιπρόθεσμες οφειλές αυξήθηκαν κατά 1,2 δισ. ευρώ, καθώς, από 9,2 δισ. ευρώ που ήταν τον Σεπτέμβριο, διαμορφώθηκαν στα 10,4 δισ. ευρώ. Πλέον, οι συνολικές οφειλές των φορολογουμένων προς τη φορολογική διοίκηση προσεγγίζουν τα 100 δισ. ευρώ, αλλά από αυτά θεωρούνται εισπράξιμα μόνο τα 10 έως 15 δισ. ευρώ, καθώς τα υπόλοιπα αφορούν πτωχευμένους οφειλέτες, φυσικά πρόσωπα και επιχειρήσεις.
ΔΕΙΤΕ ΤΙ ΙΣΧΥΕΙ- ΤΙΟ ΠΡΟΒΛΕΠΕΙ Ο ΝΟΜΟΣ
Ο Κώδικας Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων δίνει το δικαίωμα στο κράτος να κατάσχει και να διενεργήσει πλειστηριασμό ακόμη και στην πρώτη κατοικία ενός φορολογούμενου εφόσον αυτός οφείλει στο Δημόσιο ληξιπρόθεσμο χρέος άνω των 500 ευρώ!
Αν όμως ο οφειλέτης προλάβει πριν τον πλειστηριασμό να ρυθμίσει το χρέος του σε δόσεις, τότε γλιτώνει την απώλεια του σπιτιού του, αλλά δεν παύει να ζει υπό την απειλή μιας νέας κατάσχεσης εφόσον κάποια στιγμή δεν καταφέρει να πληρώσει εγκαίρως μία ή περισσότερες δόσεις της οφειλής του.
Επιπλέον, κάθε φορολογούμενος που χρωστά ληξιπρόθεσμη οφειλή στο Δημόσιο προστατεύεται από το μέτρο της κατάσχεσης για ποσό μέχρι 1.500 ευρώ που έχει κατατεθειμένο σε έναν τραπεζικό λογαριασμό του, καθώς επίσης και για το μηνιαίο ποσό του μισθού ή της σύνταξής του μέχρι το όριο των 1.500 ευρώ. Εξάλλου, κατάσχεση μπορεί να επιβληθεί μόνο στο ¼ μισθού ή σύνταξης που υπερβαίνει τα 1.500 ευρώ το μήνα υπό τον πρόσθετο περιορισμό ότι το ποσό που θα απομείνει στον οφειλέτη μετά την κατάσχεση δεν μπορεί να είναι μικρότερο των 1.500 ευρώ.
Αναλυτικά, οι ισχύουσες διατάξεις του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων (ΚΕΔΕ) προβλέπουν τα εξής για το μέτρο των κατασχέσεων:
Τι μπορεί να κατασχεθεί
1) Για την είσπραξη των ληξιπροθέσμων χρεών προς το Δημόσιο που δεν έχουν υπαχθεί σε ρύθμιση μπορεί να ληφθούν μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης, κατά την κρίση του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. ή άλλης υπηρεσίας που είναι αρμόδια για την επιδίωξη της είσπραξης της οφειλής. Τα μέτρα αυτά προβλέπονται στο άρθρο 9 του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων και είναι:
α) κατάσχεση κινητών περιουσιακών στοιχείων στα χέρια του οφειλέτη, δηλαδή Ι.Χ. αυτοκινήτων, δικύκλων, σκαφών αναψυχής κ.λπ.
β) κατάσχεση κινητών περιουσιακών στοιχείων και χρηματικών απαιτήσεων του οφειλέτη που βρίσκονται στα χέρια τρίτων, δηλαδή μισθών, συντάξεων, ενοικίων, επιδοτήσεων, εφάπαξ βοηθημάτων, απαιτήσεων από πελάτες κ.λπ.,
γ) κατάσχεση ακινήτων περιουσιακών στοιχείων.
Πότε θα ειδοποιηθείτε και πότε όχι
2) Σε περίπτωση κατά την οποία επιλέγεται να ληφθεί το μέτρο της κατάσχεσης ακινήτου ή κινητού περιουσιακού στοιχείου, η Φορολογική Διοίκηση πριν από τη διενέργεια οποιασδήποτε πράξης αναγκαστικής εκτέλεσης πρέπει να κοινοποιήσει στον οφειλέτη ατομική ειδοποίηση με την οποία του υπενθυμίζει την υποχρέωση καταβολής της οφειλής και των συσσωρευμένων τόκων υπερημερίας και προστίμων και του δίνει χρονικό περιθώριο για την ολοσχερή εξόφληση του χρέους ή την υπαγωγή του σε ρύθμιση τμηματικής καταβολής.
3) Η κατάσχεση χρηματικών απαιτήσεων του οφειλέτη στα χέρια τρίτων, δηλαδή η κατάσχεση μισθών, συντάξεων, ενοικίων, επιδοτήσεων, εφάπαξ βοηθημάτων, απαιτήσεων από πελάτες κ.λπ., γίνεται χωρίς καμία προειδοποίηση του οφειλέτη.
Το όριο των 1.500 ευρώ
4) Για κάθε οφειλέτη του Δημοσίου ισχύει ακατάσχετο όριο 1.500 ευρώ όσον αφορά στα ποσά των καταθέσεών του σε έναν λογαριασμό που έχει ανοίξει σε ένα μόνο τραπεζικό ίδρυμα. Ωστόσο, για να ισχύσει το ακατάσχετο αυτό όριο, ο οφειλέτης θα πρέπει να γνωστοποιήσει στο υπουργείο Οικονομικών τον συγκεκριμένο τραπεζικό λογαριασμό του, υποβάλλοντας ηλεκτρονικά σχετική δήλωση στο σύστημα ΤAXISNET. Εφόσον ο οφειλέτης έχει τραπεζικό λογαριασμό στον οποίο πιστώνονται κάθε μήνα ποσά μισθών ή συντάξεων ή άλλων ασφαλιστικών βοηθημάτων οφείλει να γνωστοποιήσει αυτό το λογαριασμό στο υπουργείο Οικονομικών, ώστε να μην κατάσχονται από αυτόν υπόλοιπα χαμηλότερα των 1.500 ευρώ.
5) Το ακατάσχετο όριο μηνιαίου μισθού, μηνιαίας σύνταξης ή οποιουδήποτε άλλου ασφαλιστικού βοηθήματος ανέρχεται στο ποσό των 1.500 ευρώ. Δηλαδή, η Φορολογική Διοίκηση δεν μπορεί να ζητήσει κατάσχεση μισθού, σύνταξης ή οποιουδήποτε άλλου ασφαλιστικού βοηθήματος στα χέρια του εργοδότη ή του ασφαλιστικού ταμείου, εφόσον το ποσό αυτό δεν υπερβαίνει τα 1.500 ευρώ το μήνα. Σε περίπτωση μηνιαίου μισθού ή μηνιαίας σύνταξης ή άλλου μηνιαίου ασφαλιστικού βοηθήματος που υπερβαίνει τα 1.500 ευρώ, επιτρέπεται η κατάσχεση του ¼ του συγκεκριμένου ποσού, όμως το εναπομένον μετά την κατάσχεση ποσό δεν επιτρέπεται να είναι κατώτερο των 1.500 ευρώ. Αν δηλαδή κάποιος οφειλέτης του Δημοσίου εισπράττει μισθό 1.600 ευρώ το μήνα, η Εφορία δεν μπορεί να του κατάσχει κάθε μήνα το ¼ του ποσού των 1.600 ευρώ, δηλαδή 400 ευρώ, αλλά μόνο 100 ευρώ, καθώς το ποσό που πρέπει να απομένει κάθε μήνα στον οφειλέτη μετά την κατάσχεση δεν μπορεί να είναι χαμηλότερο των 1.500 ευρώ.
6) Δεν επιτρέπεται η κατάσχεση ακινήτων και κινητών περιουσιακών στοιχείων οφειλετών του Δημοσίου, στις περιπτώσεις που τα ληξιπρόθεσμα χρέη τους προς το Δημόσιο δεν υπερβαίνουν τα 500 ευρώ. Στο όριο των 500 ευρώ δεν περιλαμβάνονται οι προσαυξήσεις εκπρόθεσμης καταβολής, οι τόκοι εκπρόθεσμης καταβολής ή και τα πρόστιμα εκπρόθεσμης καταβολής.
Για όσους οφείλουν μέχρι 500 ευρώ, το μόνο μέτρο αναγκαστικής εκτέλεσης που μπορεί να ληφθεί είναι η κατάσχεση οικονομικών απαιτήσεων στα χέρια τρίτων (καταθέσεων, μισθών, συντάξεων, ενοικίων, επιδοτήσεων, αποζημιώσεων και λοιπών εσόδων ή εισοδημάτων).
Για τις καταθέσεις
7) Επιτρέπονται οι κατασχέσεις ποσών από καταθέσεις με τη διαδικασία της ηλεκτρονικής αποστολής των κατασχετηρίων προς τις τράπεζες, ακόμη και για ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το Δημόσιο από 0,01 έως και 50 ευρώ. Αντιθέτως δεν επιτρέπονται κατασχέσεις καταθέσεων με έντυπα κατασχετήρια ούτε κατασχέσεις οποιωνδήποτε άλλων οικονομικών απαιτήσεων στα χέρια τρίτων σε περιπτώσεις οφειλετών που χρωστούν μέχρι 50 ευρώ.
Πλειστηριασμοί
8) Η έκθεση κατάσχεσης επί ακινήτου ή κινητού περιουσαικού στοιχείου δεν σημαίνει αυτόματα και πλειστηριασμό. Μετά την επιβολή κατάσχεσης κινητού ή ακινήτου, ο Προϊστάμενος της αρμόδιας για την επιδίωξη της είσπραξης της οφειλής Υπηρεσίας εκδίδει πρόγραμμα πλειστηριασμού, στο οποίο ορίζεται η ημερομηνία διενέργειάς του, εντός συγκεκριμένης συντόμου προθεσμίας.
Εν τω μεταξύ ο οφειλέτης του Δημοσίου μπορεί, μετά από αίτησή του να υπαχθεί σε πρόγραμμα ρύθμισης για την τμηματική καταβολή των οφειλών του σύμφωνα με τις εκάστοτε ισχύουσες νομοθετικές ρυθμίσεις, επιτυγχάνοντας και την αναστολή εκτέλεσης του πλειστηριασμού.
9) Η κυριότητα πλειστηριασθέντος ακινήτου μεταβιβάζεται στον υπερθεματιστή μετά τη μεταγραφή της περίληψης της έκθεσης κατακύρωσης στο οικείο υποθηκοφυλακείο ή κτηματολογικό γραφείο όπου υφίσταται. Μέχρι τότε η κυριότητα του ακινήτου παραμένει στον έως τότε κύριο του ακινήτου.
10) Μετά την επιβολή από το Δημόσιο ή από οποιονδήποτε τρίτο κατάσχεσης σε ακίνητο, μπορεί να επιβληθεί κι άλλη κατάσχεση για οφειλές προς το Δημόσιο στο ίδιο ακίνητο.
Άρση κατάσχεσης
11) Η άρση κατάσχεσης και η εξάλειψη υποθήκης επί ακινήτου για χρέη προς το Δημόσιο είναι δυνατή μετά την εξόφληση ή τη διαγραφή του χρέους για το οποίο επιβλήθηκε το μέτρο ή μετά την έκδοση απόφασης από το αρμόδιο όργανο με συγκεκριμένους κατά περίπτωση, όρους αποδέσμευσης.
