''Ποιό είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα της χώρας; '', με ρώτησε συνάδελφος σήμερα. ''Η ανεργία'', του είπα, αν και αυτός περίμενε να του απαντήσω κάτι διαφορετικό,κατι πιο βαθυστόχαστο (π.χ έλλειμμα σε παιδεία, δημοκρατία,ηγεσία, κ.α) ''Να αφήσεις τα φιλοσοφικά'', του απάντησα. ''Λείπουν λεφτά απο τις ζωές μας γιατί λείπουν μισθοί απο την αγορά και έπεσε η κατανάλωση, μειώθηκαν οι τζίροι. Σταμάτησε ο ένας να ψωνίζει απο τον άλλο '',του απάντησα. Και το εννοώ. Ακούω τόσα χρόνια για ''κοινωνικό'', ''πολιτισμικό'', ''πολιτικό'' πρόβλημα.
Η εύκολη καραμέλα-των μή σχετικών με την Οικονομία-είναι να μιλάνε για ''πολιτικές'' λύσεις. Και επιμένουν βεβαίως να κάνουν πως δεν ''κατανοούν'' το απλό, το οφθαλμοφανές: ότι το ρευστό μαζεύτηκε σε λίγες τσέπες.
Ανεργία λοιπόν. Αυτός πρέπει να είναι ο πρώτος εχθρός της Οικονομίας και της Κοινωνίας. Η χώρα χρειάζεται να ''βρεί'' μισθούς.Μισθούς που θα προσθέτουν κάθε χρόνο μονάδες στο ΑΕΠ της. Και φυσικά η λύση δεν είναι να τους γεννήσει το Δημόσιο, δηλαδή να τους χρηματοδοτήσουν οι φόροι που πληρώνουμε. Η λύση είναι οι επενδύσεις, η περιφημη ''ανάπτυξη'' που όλοι νομίζουν οτι την διατάζεις και έρχεται. Και πάμε στο προκείμενο, που επίσης όλοι το θεωρούν αυτονόητο, οπότε και αυτοαποκαλούνται οπαδοί της ''ελεύθερης αγοράς''. Επενδύσεις σε χώρα όπου φορολογία, γραφειοκρατικό κόστος, εισφορές και λοιπά παρατρεχάμενα, φθάνουν στο 65-70% των εσόδων, δεν γίνονται. Ποιά είναι λοιπόν η λύση; Αυτή που όλοι οι Έλληνες ονομάζουν καθημερινά: μείωση της φορολογίας, της γραφειοκρατίας, των εισφορών. Τόσο απλό δεν φαίνεται ; Υπάρχει άνθρωπος που δεν το καταλαβαίνει ; Κομμουνιστής να είσαι,το ξέρεις, έχεις μελετήσει το σύστημα. Τι συμβαίνει λοιπόν και δεν το εφαρμόζουμε εδώ και 7 χρόνια ; Διότι δεν είναι μόνο τα 2 τελευταία χρόνια το πρόβλημα, άσχετα αν κάποιοι έβλεπαν (όπως και εγώ) πρόοδο και προοπτική στα τέλη του 2014.Το θέμα είναι τώρα τι κάνουμε.Γιατί δεν ρίχνουμε τους φόρους; ''Ιδεοληψία της Αριστεράς'', λένε κάποιοι. ''Δεν φταίνε οι δανειστές,η κυβέρνηση φταίει .
Το 3ο μνημόνιο ήταν 90 % φορολογικής κατεύθυνσης '', λένε κάποιοι άλλοι. Έχουν δίκιο. Αλλά ξεχνούν ότι και οι προηγούμενες κυβερνήσεις πορευότανε, όπως αυτή, μέσα σε δημοσιονομικούς περιορισμούς.Και εκείνες δεν έριξαν τους φόρους. Όταν σου ζητάνε 3,5% πλεόνασμα, όταν ζητούσαν 4% πλεονάσματα απο την κυβέρνηση Σαμαρά( αυτό ήταν το κρυφό κόστος του email Χαρδούβελλη), καλείσαι, όποιος και αν είσαι, να εισπράξεις. Και κάνεις το λάθος να αγνοείς ότι αν εισπράξεις πολλά απο τα παρόντα εισοδήματα και πολύ απλά δεν φροντίζεις να αυξηθούν, τότε είναι σαν να τα μειώνεις μακροπρόθεσμα και έτσι δεν θα μπορέσεις να εισπράττεις ξανά όσα σου ζητάει ο σφιχτός προυπολογισμός που έδωσες στους δανειστές.Να το πώ πιο τεχνικά : το πρωτογενές πλεόνασμα κάθε χρόνο θα βγαίνει απο την αιμορραγία των πολιτών,οπότε το ΑΕΠ είτε θα παραμένει στάσιμο, είτε θα πισωγυρίζει ξανά. Γιατί λοιπόν δεν ρίχνεις τους φόρους ώστε να προσελκύσεις επενδύσεις και να αυξηθεί το ΑΕΠ; Και οι γιαγιάδες το μάθανε πλέον αυτό.
Η απάντηση, ξαναλέω, μοιάζει αυτονόητη και απο τους μή έχοντες οικονομική παιδεία. Δεν είναι έτσι όμως τα πράγματα στην Ελλάδα της 7ετούς επιτροπείας. Δεν είμαστε κανονική Οικονομία .Και φταίνε πολύ οι τωρινοί και οι προηγούμενοι φυσικά. Μακάρι να ηταν τόσο απλη η υπόθεση της Οικονομικής Πολιτικής σήμερα. Εξηγούμαι.Ας υποθέσουμε ότι ''αυτόματα'' πέφτει κατα 50% το φορολογικό κόστος μιας επένδυσης.Και ας υποθέσουμε ότι πέφτουν το ίδιο και τα άλλα κόστη( ένσημα,γραφειοκρατία, κ.α) Ερώτηση προς ''οικονομολογούντες'' δημοσιολόγους : είμαστε τόσο σίγουροι ότι θα έλθουν τόσες επενδύσεις όσσες ακριβώς χρειάζονται για να καλυφθεί το έλλειμμα που θα προκύψει απο τα μειωμένα φορολογικά έσοδα στο υφιστάμενο ΑΕΠ ; Μήπως νομίζουμε ότι φτιάχνοντας π.χ ''ειδικές οικονομικές ζώνες'', θα ρίξουμε τους φορολογικούς συντελεστές μόνο για νέες επενδύσεις ; Θα συνεχίσει να πληρώνει ένας υφιστάμενος επιχειρηματίας στη χώρα τα ίδια που πλήρωνε τόσα χρόνια και θα έλθει ανταγωνιστής του, νέος επενδυτής, στον ίδιο κλάδο, με τους μισούς συντελεστές φορολογίας ;
Αυτά, πολύ απλά δεν γίνονται σε μια Οικονομία ελεύθερη(αφού έχουμε γίνει όλοι και ειδικοί στον φιλελευθερισμό).Εκτός και αν θέλουμε να συνεχίσουν να ματώνουν εκείνοι οι Έλληνες και ξένοι που έβαλαν τα λεφτά τους στη χώρα εδώ και κάποια χρόνια, ενώ κάποιοι ξύπνιοι (Έλληνες με λεφτά στο εξωτερικό ή ξένοι επενδυτές) να κάνουν πλάνα επένδυσης υπολογίζοντας τους μισούς φόρους ! Όποιος το πιστεύει ας μην νομίζει οτι νεοφιλελεύθερος( σημ: ο νεοφιλελευθερισμός είναι κατά των φόρων).Είναι κάτι διαφορετικό : είναι οπαδός της άναρχης και στρεβλής Οικονομίας. Στην Δύση ζούμε, δεν είμαστε Αφρική όπου ξεγελάνε τον κόσμο οι δικτάτορες.Αρκετά ξεγελιόμαστε απο δημοκρατικά εκλεγμένους πολιτικούς, μας φθάνει.
Η εξίσωση που καλείται να λύσει ο κάθε υπουργός Οικονομικών απο δω και πέρα είναι δύσκολη, αλλά είναι αναγκαία και ικανή συνθήκη για την πολυπόθητη ανάπτυξη, την οποία έμαθαν μικροί- μεγάλοι και σαν καραμέλα την επαναλαμβάνουν μαζί με τις ''μεταρρυθμίσεις''( δηλαδή το κόψιμο συντάξεων και το να έχουμε πχ. περισσότερα φαρμακεία και ταξί. Αυτό έφταιγε στη χώρα-μας λένε απο το ΔΝΤ : τα κλειστά επαγγέλματα. Δεν τους ανέλυσε κανείς 7 χρόνια τώρα ότι το πρόβλημα είναι ακριβώς το αντίθετο : ότι πολλοί άνθρωποι κάνουμε τις ίδιες δουλειές και κανείς δεν καινοτομεί !).
Επανέρχομαι στην εξίσωση. Αναφέρομαι σε αυτή που πρέπει να ισχύει αφού κάνουμε το δήθεν ''αυτονόητο'', δηλαδή να πέσουν οι φόροι : Δημόσια έσοδα απο νέες επενδύσεις= Απώλεις εσόδων απο υφιστάμενες επιχειρήσεις και ιδιώτες.Γιατί αν αυτά τα δύο δεν θα είναι ίσα, θα έχουμε ξανά έλλειμμα στα δημόσια έσοδα (σημ : όσο και αν περικόψει δαπάνες το κράτος, τα φορολογικά έσοδα είναι ο ρυθμιστής του κλάσματος)και πολυ απλά θα κληθούμε να ξαναπληρώσουμε υψηλότερους φόρους που θα αναγκαστεί να ξαναβάλει η όποια κυβέρνηση !
Οι φόροι πρέπει να πέσουν.Οι συντελεστές όμως πρέπει να μειωθούν με τέτοιο ρυθμό ώστε να μην διαταράσσεται η ισορροπία της εξίσωσης που προανέφερα. Πρέπει ο ρυθμός ανάπτυξης του ΑΕΠ και τα πλεονάσματα να επιτρέπουν την μείωση των φορολογικών συντελεστών. Γι αυτό πολλοί Οικονομολόγοι κατηγορούν- και πολύ σωστά- τις κυβερνήσεις, πριν τα μνημόνια. Γιατί μειώνεις τους φόρους όταν μεγεθύνεται η Οικονομία και σταθεροποιείς έτσι το πλεόνασμα σου προκαλώντας συνεχώς υγιή ανάπτυξη, αφού οι επιχειρήσεις θα μπορούν να επανεπενδύουν απο το περίσσευμα και όχι να ματώνουν κάθε χρόνο. Αυτά δεν έγιναν, δυστυχώς. Και μεταξύ άλλων πληρώνουμε και αυτό : την μή σταθεροποίηση της ανάπτυξης τόσων ετών, την μή διασφάλιση ενός μόνιμου, ''βιώσιμου'' ρυθμού μεγέθυνσης για την Οικονομία.
Ενώ λοιπόν μοιάζει τόσο εύκολο( το να γίνει δηλαδή το αυτονόητο στην ''θεωρία'' της ανάπτυξης: να πέσουν οι φόροι και να έλθουν οι επενδύσεις ),δεν είναι. Αφήστε δε και το σημαντικότερο. Μόνες τους θα έλθουν οι επενδύσεις ; Έτσι αυτόματα, με το ''αόρατο'' χέρι του Adam Smith (!) και επειδή θα πέσουν οι φόροι και έχει απαξιωθεί η χώρα, νομίζουμε ότι θα γίνουμε το Ελ-Ντοράντο του επιχειρείν ; Αυταπατώμεθα ομαδικώς. Απαιτείται ισχυρή Οικονομική Διπλωματία με εξόρμηση ικανών ''πωλητών'' σε χρηματοοικονομικά κέντρα ανα την γή, face to face επαφές με το παραγωγικό και μακροπρόθεσμο ''κεφάλαιο'', κρατώντας παραμάσχαλα σοβαρά, βιώσιμα και αποδοτικά επενδυτικά πλάνα ( δηλαδή μεγάλα έργα υποδομών, νέων τεχνολογιών και βιομηχανικού ενδιαφέροντος, ώστε κάθε επένδυση να είναι εμπροσθοβαρής για την απασχόληση, δηλαδή να γεννάει δουλειές) ακόμα και με συμπράξεις δημοσίου και ιδιωτικού τομέα. Όπου φυσικά, σταδιακά θα υποχωρεί το Δημόσιο-ως γνωστός κακός επιχειρηματίας που μας απέδειξε ότι είναι.
Προσοχή όμως. Χωρίς να λειτουργεί η κάθε κυβέρνηση ως μεσίτης εγχώριων γνωστών και μή εξαιρετέων συμφερόντων. Δεν γίνεται να ανήκει η Ελλάδα σε 6-7 οικογένειες οι οποίες ελέγχουν απο έναν κλάδο η κάθε μια , με μια σιωπηρή συνομωσία, δημιουργώντας εμπόδια σε νέους επενδυτές που θέλουν να εισέλθουν σε έναν κλάδο. Να πούμε την πικρή αλήθεια, να μην μιλάμε μόνο για τους φόρους που ούτως ή άλλως ήταν πάντα τόσο υψηλοί. Η χώρα μεταπολιτευτικά έγινε κάτι σαν ''franchise'', όπου σε κάθε κλάδο της Οικονομίας οι κυβερνήσεις είχαν ''φροντίσει'' να μιλούν με τον master franchisee ( δηλαδή τους ισχυρούς ελεγκτές και ''διανομείς'' του κλάδου) και να "παραπέμπουν" ενδιαφερόμενους επενδυτές- κυρίως ξένους- στις γνωστές οικογένειες του τόπου. Δεν αναρωτιέστε γιατι η Ελλάδα δεν είχε ποτέ μεγάλες ξένες επενδύσεις μεταπολιτευτΙκά ; Ξέρω τι σκέφτονται οι περισσότεροι. Ότι είχαμε την Pirelli και την έδιωξε το ΚΚΕ και ότι κάποια κρουαζιερόπλοια τα έδιωξε το....ΠΑΜΕ ! Καιρός να σταματήσουμε το δούλεμα. Όποιος δεν ξέρει τί σημαίνει franchising και τι ''κλειστός'' κλάδος σε αυτή την ταλαίπωρη Οικονομία, μάλλον δεν ζει σε αυτόν τον τόπο τα τελευταία 40 χρόνια. Και αυτή η κυβέρνηση, δεν φαίνεται να ξέρει καν τα στοιχειώδη πανω σε αυτά τα ζητήματα, ενώ μάλλον ο κομματικός στρατός που στήνεται έχει ήδη προκαλέσει σοβαρή στρέβλωση στην Οικονομία,παρόμοια με αυτή των καθυστερήσεων στην αξιολόγηση...
