Με αφορμή την επέτειο 60 χρόνων από την έναρξη της πορείας που οδήγησε στην σημερινή Ευρωπαϊκή Ένωση θα ήθελα να παραθέσω αποσπάσματα από την εμπνευσμένη ομιλία του Κωνσταντίνου Καραμανλή στο Δημαρχείο του Άαχεν την 4η Μαΐου 1978, κατά την τελετή απονομής σε αυτόν του βραβείου Καρλομάγνου.
[…] ‘’Χρειάσθηκαν εκατόμβες ανθρωπίνων υπάρξεων, κόκκαλα εκατομμυρίων νεκρών σπαρμένα σε όλες τις χώρες της Ευρώπης για να συνειδητοποιήσουν οι Ευρωπαίοι την ταυτότητά τους, τις κοινές τους ρίζες και την κοινή τους αποστολή. […] Μπορεί να υπάρχουν διαφορές απόψεων ως προς την μορφή, την έκταση και τον ρυθμό της ενώσεως. Δεν μπορεί όμως να υπάρξει λογική αντίρρηση για την ένωση αυτή καθ’ εαυτή, που είναι ζήτημα ζωής και θανάτου για την Ήπειρό μας. Είναι εξ άλλου γνωστό ότι η έννοια της ενώσεως – κάθε ενώσεως – ταυτίζεται σχεδόν με την έννοια της δυνάμεως. Και την αλήθεια αυτή την επιβεβαιώνουν άπειρα παραδείγματα από την Ρώμη, που με την ένωσή της υπέταξε την διηρημένη Ελλάδα, ως την Αμερική και την Γερμανία, που και αυτές με την ενοποίησή τους απέκτησαν μοναδική ισχύ. Εάν οι αρχαίες ελληνικές πόλεις είχαν ακούσει τον Ισοκράτη, που σε όλη του την ζωή τις συνεβούλευε να ενωθούν, θα ήταν άλλη η εξέλιξη του Ελληνισμού και η πορεία της Ιστορίας. […]
Γνωρίζω τις δυσκολίες, ουσιαστικές και διαδικαστικές. Όπως γνωρίζω και τα προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα η Ευρώπη, προβλήματα πολιτικά, οικονομικά, κοινωνικά. Γνωρίζω όμως επίσης ότι τα προβλήματα αυτά δεν δικαιολογούν την καθυστέρηση της ενοποιήσεως της Ευρώπης, όπως μερικοί πιστεύουν. Αντιθέτως επιβάλλουν την επιτάχυνσή της. Γιατί είναι προβλήματα που δεν μπορεί να λυθούν στα στενά εθνικά πλαίσια εκάστης χώρας, αλλά μόνο στα ευρύτερα πλαίσια μίας Ηνωμένης Ευρώπης. Υπάρχουν, βέβαια, παντού και πάντοτε οι σκεπτικισταί, οι δύσπιστοι, ακόμη και οι αντιδραστικοί. Άλλοι αντιδρούν, γιατί εμπνέονται από ξεπερασμένους εθνικισμούς και προτάσσουν τα μικροσυμφέροντα από τους μεγάλους σκοπούς της Ενώσεως. […] Άλλοι αντιδρούν, γιατί θέλουν την Ευρώπη κατακερματισμένη και αδύνατη. […]
Οι ανησυχίες των σκεπτικιστών οφείλονται προφανώς σε σύγχυση. Παρασυρμένοι από τις διαφορές της επιφανείας, δεν βλέπουν την ενότητα του βάθους. Λησμονούν την κοινή πολιτιστική μας παράδοση. Την συγγένεια των ηθών μας. Και την ταυτότητα των μορφών της σκέψεώς μας. Λησμονούν με άλλα λόγια τον ευρωπαϊκό πολιτισμό, που είναι σύνθεσις του ελληνικού, του ρωμαϊκού και του χριστιανικού πνεύματος. Μία σύνθεσις, στην οποία το ελληνικό πνεύμα εισέφερε την ιδέα της ελευθερίας, της αλήθειας και της ομορφιάς. Το ρωμαϊκό πνεύμα, την ιδέα του Κράτους και του δικαίου και ο χριστιανισμός την πίστη και την αγάπη. […] Πιστεύω ότι και στην περίπτωση της ενώσεως της Ευρώπης, θα ισχύσουν αυτά που έλεγε ο μοναρχικός Σατωμπριάν για την δημοκρατία: - Μπορείς να την καταπολεμήσεις. Μπορείς να την καθυστερήσεις. Αλλά ό,τι να κάνεις, ό,τι και να πεις, η νίκη η τελική θάναι δική της.’’
Νομικού – Οικονομολόγου *
email: [email protected]
