Εάν ερωτήσεις σήμερα, 15 Ιουλίου 2016 στον δρόμο ή σε μια αίθουσα πανεπιστημίου, οι πλείστοι δεν θα ξέρουν ότι είχαμε χούντα από το 1967 μέχρι το 1974 και ότι οι άφρονες, παράφρονες ή και πράκτορες που ηγούνταν εκτέλεσαν ένα από τα μεγαλύτερα εγκλήματα της σύγχρονης Ελληνικής ιστορίας, ίσως μεγαλύτερο και από την Μικρασιατική καταστροφή. Μεγαλύτερο γιατί οι συνθήκες και οι ιστορικοί συσχετισμού αρχές της δεκαετίας του 1920 ήσαν διαφορετικοί.
Το πραξικόπημα στην Κύπρο το 1974 για να το εκτελέσει κάποιος πρέπει να ήταν ένας συνδυασμός προδότη, νηπίου, τρελού και παρανοϊκού. Λίγοι θα διαφωνήσουν ότι αυτών των ιδιοτήτων ήταν φορείς τα ηγετικά στελέχη της χουντικής ηγεσίας και ότι δεν τους άξιζε να φορούν την τιμημένη στολή του Έλληνα αξιωματικού.
Το πραξικόπημα στην Κύπρο το 1974 για να το εκτελέσει κάποιος πρέπει να ήταν ένας συνδυασμός προδότη, νηπίου, τρελού και παρανοϊκού. Λίγοι θα διαφωνήσουν ότι αυτών των ιδιοτήτων ήταν φορείς τα ηγετικά στελέχη της χουντικής ηγεσίας και ότι δεν τους άξιζε να φορούν την τιμημένη στολή του Έλληνα αξιωματικού.
Πολλοί κατηγορούν για πολλά τον Αρχιεπίσκοπο και Πρόεδρο της Κύπρου Μακάριο κατά του οποίου έγινε το πραξικόπημα το 1974. Όσο προχωρούμε και όσο περισσότερο βιώνουμε, σπουδάζουμε, συναρτούμε γεγονότα και κυρίως όσο περισσότερο τα συνδέουμε με το στρατηγικό περιβάλλον της εποχής αλλά και με τα βιώματά μας στο νεοελληνικό κράτος τις τελευταίες δεκαετίες, τόσο περισσότερο πειθόμαστε ότι ένα ήταν το μοιραίο και μεγάλο σφάλμα του Μακαρίου: Όντας Εθνάρχης εκατοντάδων χιλιάδων Ελλήνων ενός διαχρονικά Ελληνικού νησιού, πίστεψε ότι υπάρχει εθνικά ανεξάρτητη Ελλάδα με την οποία μπορούσε να ενωθεί η Κύπρος σε συμμαχία με τους εκάστοτε κυβερνώντες την Αθήνα. Υπολόγισε πολύ στην Αθήνα, συνέπραξε με την Αθήνα και τελικά υποχώρησε δεχόμενος της συμφωνία της Ζυρίχης.
Προηγήθηκε για όσους δεν γνωρίζουν ο μεγαλύτερος και τελευταίος σύγχρονος αγώνας Ελευθερίας των Ελλήνων με μορφές ηρωικές όπως ο Αυξεντίου, ο Μάτσης και ο Παλληκαρίδης οικουμενικής και διαχρονικής εμβέλειας. Αμέσως μετά το πολιτικό και διπλωματικό έγκλημα της Ζυρίχης τα πράγματα για την Ελλάδα και την Κύπρο εξελίχθηκαν σύμφωνα με την λογική των πραγμάτων.
Μια Ελλάδα διαιρεμένη μετά τον εμφύλιο πόλεμο προσπαθεί να σταθεί στα πόδια της και να επουλώσει τις πληγές της. Ανέφικτο. Λογικότατα μετά τον εμφύλιο το κρατικό σύστημα περιέπεσε στα χέρια της δύναμης που συνέδραμε την πλευρά που «νίκησε». Κακοτυχία μας, το ίδιο θα γινόταν αν «νικούσε» η άλλη πλευρά. Το ζήτημα για μια κοινωνία να μην διολισθαίνει σε εμφύλιους πολέμους που την εξουθενώνουν, την διαιρούν, την διχάζουν επί δεκαετίες ή όχι αιώνες και την θέτουν υπό ξένο έλεγχο. Δεν θα επεκταθώ αλλά θα πω μόνο τούτο. Όσοι από εμάς μελετήσαμε τον Ψυχρό Πόλεμο, τις στρατηγικές δομές, τα πεδία των στρατηγικών αντιπαραθέσεων, τις ψυχροπολεμικές λογικές των ηγεμονικών δυνάμεων και τον τρόπο που αντιμετώπιζαν τους συμμάχους, την στρατηγική σημασία της Τουρκίας και τον βαθμό εξάρτησης κρατών όπως η Ελλάδα, απλά μείναμε άφωνοι όταν τυχαία μελετήσαμε κάποιες πτυχές της «υπόθεσης Άτσεσον».
Αφήσαμε την συγγραφή μιας μελέτης για μετά λόγω άλλων συγγραφικών προτεραιοτήτων. Όμως, μένεις άφωνος όταν μελετήσεις λεπτομερέστερα τι γινόταν στην Αθήνα την περίοδο 1960-1967. Μέσα από τα Αμερικανικά αρχεία –γενικότερα, μελετώντας αρχεία τα συμπεράσματα είναι επισφαλή, καθότι πρέπει η ανάλυση να συνδέεται με την στρατηγική και περιφερειακή δομή, εξ ου και γύρω από το σχέδιο Άτσεσον γράφτηκαν πολλές και αβάστακτες ανοησίες– κατανοήσαμε καλύτερα γιατί φτάσαμε στο 1967 και στην συνέχεια στο 1974, ή αν θέλετε και στην συνέχεια στο φασιστικό, αντιδημοκρατικό και ανελεύθερο σχέδιο Αναν το 2004 [«ΠΛΑΙΣΙΟ ΑΡΧΩΝ ΓΙΑ ΜΙΑ ΔΙΚΑΙΗ ΚΑΙ ΒΙΩΣΙΜΗ ΛΥΣΗ ΤΟΥ ΚΥΠΡΙΑΚΟΥ ΜΕ ΓΝΩΜΟΝΑ ΤΟ ΔΙΕΘΝΕΣ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΔΙΚΑΙΟ, …» http://wp.me/p3OlPy-lc ]. Φτάσαμε επίσης, στα σημερινά μνημόνια. Γιατί κάνουμε μεγάλο λάθος αν δεν κατανοήσουμε ότι η ανορθολογική μας πορεία μετά το 1945 που αφετηρία είχε τον άσκοπο εμφύλιο δεν σχετίζεται με όλα τα γεγονότα μέχρι και σήμερα. Εμφύλιος, εξορίες, φυλακίσεις, ηλίθιες αντιπαλότητες γύρω από ιδεολογίες και ιδεολογήματα, χούντα στην Ελλάδα, πραξικόπημα στην Κύπρο, σχέδιο Αναν και μνημόνια σήμερα, δεν είναι παρά μόνο μερικοί κρίκοι της αλυσίδας της νεοελληνικής συμφοράς. Τα αίτια είναι τα ίδια και οφείλονται πρωτίστως στην ιδεολογική μας διαίρεση, στην συνεπακόλουθη ξένη εξάρτηση, στις εκδηλώσεις απάτριδων στάσεων ή αντίστροφα κίβδηλης φιλοπατρίας και την εν τέλει ακύρωση της εθνικής ανεξαρτησίας.
Μια πρώτη σκέψη μου ήταν να γράψω ένα «ελαφρύ» σύντομο βιβλίο με τίτλο «Από τον Γέρο στον Ανδρέα και από τον Ανδρέα στον Γιωργάκη: Το τρίγωνο της καταστροφής». Ο λόγος που δεν το έγραψα ακόμη είναι επειδή θα τους αδικούσα καθότι πολλοί άλλοι δεν υστερούν. Αναφέρω μόνο ότι πολλοί μείναμε άφωνοι όταν διαβάσαμε κάποιες λεπτομέρειες που καταμαρτυρούν την αφροσύνη και την επιπολαιότητα της νεοελληνικής ηγεσίας. Ότι για παράδειγμα ο ΓΠ ή «Γέρος της Δημοκρατίας» υποσχέθηκε να κάνει πραξικόπημα κατά του Μακαρίου στην Κύπρο και να δεχθεί να κάνουν απόβαση οι Τούρκοι στο νησί (Καρπασία). Κάποιες άλλες επίσης θολές αναφορές σε Καστελλόριζο και αλλού. Και όλα αυτά όταν ο Μακάριος ήλεγχε το 95% του πληθυσμού, όταν η Μεραρχία που βρισκόταν στην Κύπρο ήταν διχασμένη και όταν οι Τούρκοι σχεδίαζαν να προχωρήσουν νότια προς ζώνες που ούτε καν οριοθετήθηκαν. Οι «θερμοκέφαλοι» είπε με νόημα ο τότε Αρχηγός του Αμερικανικού Επιτελείου σε μια σύσκεψη του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ, θα αρχίσουν τα επεισόδια». «Ξέρουμε πως γίνονται αυτά τα πράγματα». Τελικά ο βασικός λόγος που δεν έγινε επειδή αρνήθηκε ο Γρίβας και φοβήθηκε ο «Γέρος». Το τι υποτιμητικά είπαν για αυτό οι Αμερικανοί στις συζητήσεις τους δεν περιγράφεται. «Μαλκονάτο» και αναξιόπιστο μεταξύ άλλων. Προχωρώντας περαιτέρω εντόπισα τρία ή τέσσερα πραξικόπημα που ξένοι προετοίμαζαν στο υπόβαθρο των διαδηλώσεων, των απίστευτα δημαγωγικών λόγων στα μπαλκόνια και του διαβρωμένου πολιτικού συστήματος της μετά-εμφυλιακής Ελλάδας της δεκαετίας του 1960. Τελικά δεν τόλμησαν το πραξικόπημα στην Κύπρο το 1964. Η Ελλάδα πάντως πήρε τον κατήφορο όταν μια από τις ομάδες το 1967 έκανε τελικά το πραξικόπημα, οι Συνταγματάρχες.
Οι Κύπριοι με τους Ελλαδίτες στρατιώτες που βρέθηκαν στην Κύπρο το 1974 όταν η χούντα έκανε πραξικόπημα κατά του Μακαρίου έδωσαν μια από τις πιο ένδοξες μάχες στην ιστορία των Ελλήνων. Προσωπικά ήμουν εκεί αλλά ας το αφήσουμε για μια άλλη βιωματική –και γι’ αυτό πιο αληθινή και η πιο κοντά στην πραγματικότητα– αφήγηση. Απέναντι σε ένα ασύγκριτα ισχυρότερο στρατό αντιστάθηκαν ηρωικά. Λέω μόνο ότι ο πανίσχυρος τουρκικός στρατός χρειάστηκε ενάμιση μήνα για να προχωρήσει 15 χιλιόμετρα, στην σημερινή διαχωριστική γραμμή. Από κάποιους θεωρείται στρατιωτικό θαύμα (μου το είπε δέκα χρόνια μετά το 1984 σε μια δεξίωση όντας μέλος της διπλωματικής αντιπροσωπείας στις Βρυξέλλες) ο στρατιωτικός ακόλουθος της Ισραηλινής πρεσβείας στην Λευκωσία το 1974. Αργότερα το έψαξα και έμαθα ότι επειδή ο τουρκικός στρατός ήταν ένας από τους ισχυρότερους του ΝΑΤΟ και με δεδομένο τον Ψυχρό Πόλεμο, οι υπηρεσίες των μεγάλων δυνάμεων προσπαθούσαν να καταλάβουν πως έγινε να ηττηθεί από διάσπαρτους φαντάρους στερούμενους οπλισμού, πληροφοριών και ηγεσίας, και οι οποίοι μάλιστα πριν μερικές μέρες είχαν πολεμήσει μεταξύ τος στον εμφύλιο πόλεμο που προκάλεσε το χουντικό πραξικόπημα. Όντως έτσι έγινε: ο Τουρκικός στρατός κατά βάση ηττήθηκε. Είχε τεράστιες απώλειες και πολλοί Έλληνες στρατιώτες έφυγαν από τις φυλακές της ΕΟΚΑ Β και πήγαν κατευθείαν στο μέτωπο. Αυτά παθαίνουμε οι νεοέλληνες κάθε τόσο και λιγάκι. Πολλές οι περιπτώσεις φαινομενικά διαφορετικές πλην μορφικά πανομοιότυπες.
Και πάλι για τους νεότερους που δεν ξέρουνε, να θυμίσουμε ότι η Χούντα μετά από πολλά ιλαρά, τραγικά και εγκληματικά που διέπραξε στην Ελλάδα, αρχές της δεκαετίας του 1970 προχώρησε στην δημιουργία της ΕΟΚΑ Β (καμιά σχέση με τον Εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα). Μια οργάνωση στην οποία συμμετείχαν λίγοι πράκτορες, οι οποίοι συνεργάζονταν με τους χουντικούς αξιωματικούς που βρισκόταν στην Κύπρο και οι οποίοι μύησαν πολλά νεαρά Ελληνόπουλα που έκαναν την θητεία τους σε συνομωσίες υποσχόμενοι … Ένωση. Όπως συμβαίνει σε αυτές τις περιπτώσεις, με την ΕΟΚΑ Β και τους αντιπροσώπους της χούντας συνοδοιπόρησαν οι δειλοί, καθώς και όσοι στα δύσκολα πάνε όπου φυσάει ο άνεμος. Τονίζω και υπογραμμίζω ότι δεν πρέπει να ενοχοποιούμε για αυτό το έγκλημα την Ελληνική κοινωνία ή τα νεαρά ελληνόπουλα της Κύπρου που παρασύρθηκαν νομίζοντας ότι θα κάνουν την Ένωση. Καμιά σχέση επίσης δεν έχουν οι παράφρονες του 1967-1974 με τα σημερινά στελέχη των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων τα οποία παρά τις αντιξοότητες φυλάνε Θερμοπύλες.
15 Ιουλίου λοιπόν συντελείται ένα από τα μεγαλύτερα εγκλήματα και προσφέρεται η αφορμή (αφορμή καθότι «δικαίωμα» δεν είχαν, εξ ου και οι αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας) στην Τουρκία να εισβάλει και να καταλάβει το 37% της Κύπρου. Έκτοτε συντελέστηκαν πολλά άλλα εγκλήματα. Το αμίμητο «η Κύπρος είναι μακριά» που τάχιστα έγινε … «δόγμα», η αποστασιοποίηση της Αθήνας για την τύχη εκατοντάδων χιλιάδων Ελλήνων και η συνοδοιπορία της Αθήνας στην αμίμητη ΔΔΟ (Διζωνική, Δικοινοτική Ομοσπονδία, ένα δηλαδή ανέφικτο και μη βιώσιμο σύστημα). Το σχέδιο Αναν, επίσης, με το οποίο συνέπλευσαν αναρίθμητοι, δυστυχώς και πολλοί φορείς επιστημονικών τίτλων.
Τελειώνω υπογραμμίζοντας δύο πράγματα.
Πρώτον, όπως άρχισα αυτό το σύντομο κείμενο υπογραμμίζω ότι το προδοτικό και άφρων πραξικόπημα στην Κύπρο το 1974 που κατέστρεψε την Κύπρο υποτίθεται έφερε την δημοκρατία στην Ελλάδα. Δεν την έφερε. Έφερε στην εξουσία το ίδιο εξαρτημένο σύστημα. Μορφικά πανομοιότυπα στελέχη έκτοτε εναλλάσσονται στην εξουσία. Με κυριολεκτικά γελοίο τρόπο «συγκρούονταν» κολλώντας ταμπέλες στην πλάτη όπως συντηρητικός, προοδευτικός, αριστερός, δεξιός, και άλλες ονοματολογίες της εποχής των δουλοπαροίκων [ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΈΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΤΟΥ ΜΟΝΤΕΡΝΙΣΜΟΎ ΚΑΙ Η ΚΑΤΆΛΗΞΉ ΤΟΥ: ΚΑΤΕΞΟΥΣΙΑΣΜΟΣ ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΩΝ,ΤΟΚΟΓΛΥΦΩΝ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΚΡΑΤΩΝ http://wp.me/p3OqMa-138] για να φανερωθεί τι είναι όταν πέταξαν το προσωπείο: Μορφικά πανομοιότυπα ορφανά, θα έλεγε ο Κονδύλης, του Ψυχρού Πόλεμου και συνδρόμων εξουσίας που τους κάνουν να ερωτεύονται την καρέκλα της εξουσίας ακόμη και όταν υπηρετούν ξένους.
Δεύτερον, 42 χρόνια μετά το πραξικόπημα και την εισβολή η Αθήνα συνεχίζει να υπνώττει και να μην κατανοεί ότι τα περί ΔΔΟ στην Κύπρο αποτελούν την μεγαλύτερη στρατηγική της παγίδευση μετά την Εθνική Ανεξαρτησία, πριν δύο δηλαδή αιώνες. Αυτό γιατί αποτελεί μεγάλη αυταπάτη και απίστευτη πολιτική και πνευματική ελαφρότητα όταν κανείς πιστεύει πως εάν εκατοντάδες χιλιάδες Κύπριοι μπουν σε τροχιά εξάρτησης από την Τουρκία –αυτό σημαίνει ΔΔΟ! στο οποίο μερικοί ένοχοι και κάποιοι παρασυρμένοι είπαν ΝΑΙ ενώ η κυπριακή κοινωνία το 2004 είπε ΟΧΙ– θα επιβιώσει το νεοελληνικό κράτος. Αυτές οι εκατοντάδες χιλιάδες θα είναι στρατηγικοί όμηροι της Τουρκίας και μέσο εκβιασμού του νεοελληνικού κράτους. Πέραν όλων των άλλων γνωστών και αυτονόητων, βεβαίως, για τα οποία μπορούν να ερωτηθούν οι πρώην κάτοικοι της Κωνσταντινούπολης, της Ίμβρου, της Τενέδου και άλλων πανάρχαιων Ελληνικών τόπων της Μικράς Ασίας.
*Ο Παναγιώτης Ήφαιστος, είναι Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων-Στρατηγικών Σπουδών, στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς (από το ifestos.edu.gr)
