Kαταρρέει η μεσαία τάξη στην Ελλάδα κάτω από το βάρος της υπερ-φορολόγησης, της συρρίκνωσης της αποταμίευσης και της περαιτέρω φτωχοποίησης, που προκαλούν οι προωθούμενες στρεβλωτικές πολιτικές αναδιανομής εισοδήματος, προειδοποιεί ο ΣΕΒ στο τελευταίο εβδομαδιαίο δελτίο για την ελληνική οικονομία, που κυκλοφόρησε χθες.
«Στην Ελλάδα του σήμερα τέσσερις εργαζόμενοι πληρώνουν φόρους και εισφορές ώστε να πληρώνονται οι συντάξεις τριών συνταξιούχων και να καλύπτονται οι ανάγκες σε παροχή δημοσίων υπηρεσιών υγείας, εκπαίδευσης, δικαιοσύνης, άμυνας κ.λπ. Το μοντέλο αυτό προφανώς δεν είναι βιώσιμο», σημειώνουν οι αναλυτές του ΣΕΒ. Στη διάρκεια της κρίσης (2009-2014) το εισόδημα του μέσου ελληνικού νοικοκυριού, το οποίο λόγω ύφεσης μειώθηκε κατά 30%, έχασε επιπλέον 4 ποσοστιαίες μονάδες λόγω των αυξήσεων στους φόρους εισοδήματος, πλούτου κ.λπ. και από τις ασφαλιστικές εισφορές.
Πρόκειται για απώλεια πολλαπλάσια εκείνης των νοικοκυριών σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Ενώ οι συντελεστές του φορολογικού και συνταξιοδοτικού συστήματος είναι από τους υψηλότερους στην Ευρώπη, η μέση φορολογική επιβάρυνση εξακολουθεί να είναι από τις μικρότερες στην Ευρώπη, γεγονός που υποδηλώνει την έκταση της φοροδιαφυγής. Με το εισόδημα των νοικοκυριών να διαμορφώνεται σε 153,2 δισ. ευρώ (χωρίς τις παροχές σε είδος) και το δηλωθέν φορολογητέο εισόδημα των νοικοκυριών σε περίπου 74 δισ. ευρώ, προκύπτει το συμπέρασμα ότι η φοροδιαφυγή παραμένει τεράστια.
Συνεπώς οι αυξήσεις φόρων θα εξωθήσουν είτε στην παραοικονομία είτε στη μετανάστευση και άλλα παραγωγικά τμήματα της μεσαίας τάξης, επισημαίνει ο ΣΕΒ. Η ολοκλήρωση της αξιολόγησης είναι αναγκαία, αλλά όχι ικανή συνθήκη για να οδηγηθεί η ελληνική οικονομία στην ανάκαμψη.
Χρειάζονται χαμηλότεροι φορολογικοί συντελεστές, μείωση του μη μισθολογικού κόστους, φορολογικά κίνητρα για ιδιωτικές επενδύσεις, καθολική χρήση των ηλεκτρονικών συναλλαγών για πάταξη της φοροδιαφυγής κ.ο.κ. Όσο αυτά δεν γίνονται, τόσο η οικονομία θα αργεί, οι επενδυτές δεν θα εμφανίζονται, η φοροδιαφυγή θα συντηρεί στη ζωή οριακά παραγωγικές επιχειρήσεις, και οι νέοι με υψηλές εργασιακές εξειδικεύσεις και προσόντα θα μεταναστεύουν στο εξωτερικό. Στο επίπεδο της αγοράς, η βιομηχανική παραγωγή δείχνει εκ νέου αντοχές, η οικοδομική δραστηριότητα φαίνεται να ανακάμπτει από μια εξαιρετικά χαμηλή βάση και η τάση της αγοράς εργασίας παραμένει στάσιμη. Από την άλλη ο αποπληθωρισμός, αφαιρουμένων των επιδράσεων των φόρων, επιμένει και η αγορά υπηρεσιών δίνει μια μεικτή εικόνα.
Η εκτέλεση του προϋπολογισμού στηρίζεται από την αύξηση των εσόδων λόγω των φόρων και των πληρωμών από την Ε.Ε., καθώς και τη συγκράτηση των ταμειακών δαπανών, με αποτέλεσμα τη σημαντική αλλά φαινομενική βελτίωση του πρωτογενούς αποτελέσματος. Σχολιάζοντας τους συντελεστές φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων ο ΣΕΒ τονίζει ότι είναι δομημένοι με τέτοιο τρόπο που επιβαρύνουν την παραγωγική μισθωτή εργασία στον ιδιωτικό τομέα, δημιουργώντας και το αντίστοιχο αντικίνητρο. Από την άλλη, ειδικά η μισθωτή εργασία στο Δημόσιο και τα εισοδήματα από σύνταξη ευνοούνται, καθώς για τη συντριπτική πλειοψηφία των φορολογούμενων το εισόδημα αυτό παραμένει αφορολόγητο ή καταβάλλει ελάχιστο φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων.
Επιπτώσεις
Συνεπώς, την ώρα που συζητιέται η παραπέρα αύξηση της φορολογικής επιβάρυνσης στην «υψηλά αμειβόμενη» εργασία, είναι σημαντικό να ληφθούν υπόψη και οι επιπτώσεις των υφιστάμενων στρεβλώσεων στις δυναμικές επιχειρήσεις που δημιουργούν καλά αμειβόμενες δουλειές. Όταν ο μέσος πολίτης αποθαρρύνεται από την προσπάθεια για καλύτερη εργασία τελικά αποψιλώνεται η μεσαία τάξη, υπογραμμίζουν οι αναλυτές του ΣΕΒ.
Η επακόλουθη κατάρρευση της κοινωνικής συνοχής οδηγεί βέβαια σε οικονομική στασιμότητα και σταδιακά πολιτικό ριζοσπαστισμό, που με τη σειρά του υπονομεύει ακόμα περισσότερο την ευημερία των πολλών. Κυρίως όμως η φτωχοποίηση της κοινωνίας οδηγεί στην ανυπαρξία πόρων που σε μια ευημερούσα κοινωνία με ισχυρή, οικονομικά και πολιτικά, μεσαία τάξη μπορούν να χρηματοδοτήσουν ένα αποτελεσματικό κράτος πρόνοιας και ουσιαστικές πολιτικές εισοδηματικής ενίσχυσης των πλέον αδύναμων.
Τέλος, ως ποσοστό του διαθέσιμου εισοδήματος η τρέχουσα αποταμίευση των ελληνικών νοικοκυριών από 7,5% το 2006 διαμορφώνεται πλέον στο -6,6% το 2015, ενώ όλες οι άλλες χώρες στην Ευρωζώνη παρουσιάζουν θετικό ποσοστό αποταμίευσης. Η Πορτογαλία και η Ιρλανδία έχουν ποσοστό αποταμίευσης 4,3%, ποοστό κάτω από το 1/3 της αποταμίευσης του μέσου νοικοκυριού στην Ευρωζώνη. Τις μεγαλύτερες αποταμιεύσεις έχουν τα νοικοκυριά στη Γερμανία και τη Γαλλία. Η τεράστια απόκλιση των ελληνικών νοικοκυριών προιοωνίζεται μείωση του βιοτικού επιπέδου στο μέλλον.
Φοροδιαφυγή
Με το εισόδημα των νοικοκυριών να διαμορφώνεται σε 153,2 δισ. ευρώ (χωρίς τις παροχές σε είδος) και το δηλωθέν φορολογη- τέο εισόδημα των νοικοκυριών σε περίπου 74 δισ. ευρώ, προκύπτει το συμπέρασμα ότι η φοροδιαφυγή παραμένει τεράστια.
Συνεπώς οι αυξήσεις φόρων θα εξωθήσουν είτε στην παραοικονομία είτε στη μετανάστευση και άλλα παραγωγικά τμήματα της μεσαίας τάξης, επισημαίνει ο ΣΕΒ.