Μέλη του Μορφωτικού και Λαογραφικού Συλλόγου Τετραλόφου Κοζάνης, μετά από πρόσκληση του Σωματείου "Φάρος Ποντίων Πατρών" αναβίωσαν το έθιμο στο κέντρο της πόλης.
Συνάντησαν και τον δήμαρχο Πατρέων Κώστα Πελετίδη
Η πομπή ξεκίνησε από τον αύλειο χώρο του Ι.Ν.Αγίου Ανδρέου Πατρών, στις 12.30 μμ και κατέληξε στην πλατεία Γεωργίου, προτρέποντας όλη την τοπική κοινωνία να συμμετέχει σε ένα μοναδικό γλέντι.
Οι Μωμόγεροι, ντυμένοι με περικεφαλαίες, φουστανέλλες και κρατώντας ξύλα στα χέρια, χορεύοντας και τραγουδώντας ακολούθησαν τη διαδρομή Ι.Ν. Αγίου Ανδρέου Πατρών, Ρήγα Φεραίου, Παντανάσσης, Μαιζώνος (Δημαρχείο), Παντανάσσης, Ρήγα Φεραίου, Κολοκοτρώνη, Κορίνθου, Αγίου Νικολάου, Ρήγα Φεραίου, Γεροκωστοπούλου, Πλατεία Γεωργίου.
Τα μουσικά όργανα που τους συνοδεύουν είναι λύρα, αγγείον (γκάιντα) και νταούλι. Το σύνολο της χορευτικής, θεατρικής και μουσικής ομάδας, είναι περίπου 30 άτομα και η πομπή τους θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως ένα θέατρο δρόμου (streettheatre), που χορεύοντας και τραγουδώντας σατιρίζει πρόσωπα και καταστάσεις.
Οι τελεστές του εθίμου πιστεύουν πως αυτό προέρχεται από την αρχαία Ελλάδα. Άλλοι θεωρούν ότι είναι ένα είδος διθυράμβου, λόγω του «διαλόγου» ανάμεσα στον «αρχηγό-Μωμό΄ερο» και της ομάδας των Μωμό΄ερων, αλλά και λόγω των αυτοσχεδιασμών ανάμεσα στη θεατρική ομάδα και στους θεατές.
Ανάμεσα στις διηγήσεις των τελεστών, ξεχωρίζουν δύο εκδοχές. Η μία αφηγείται πως οι δώδεκα Μωμό΄εροι είναι οι ιερείς του Μώμου, θεού του γέλιου και της σάτιρας, η προσωποποίηση της μομφής και της κατηγορίας.
Μια δεύτερη εκδοχή υποστηρίζει ότι οι Μωμό΄εροι συμβολίζουν τους στρατηγούς του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Και οι δύο εκδοχές στηρίζονται σε προφορικές διηγήσεις και σε κάποιες αναφορές των μελετητών του εθίμου.
Πάντως, ο βαθιά ριζωμένος και βιωματικός χαρακτήρας του εθίμου απέτρεψε την εξάλειψή του, αναγκάζοντας ακόμη και την εκκλησία να το «ανεχτεί», ανάμεσα σε τρεις σημαντικές εορτές της Ορθοδοξίας (Χριστούγεννα, Αγίου Βασιλείου, Θεοφάνια).
Ενδιαφέρον προκαλεί το πάθος και η συνέπεια των νέων στην αναβίωση του δρώμενου. Ιδιαίτερα όταν τα νέα παλικάρια με το πρόσταγμα του αρχηγού χτυπούν δυνατά τα πόδια στη γη και αυτή τρέμει, όταν τραγουδούν δίστιχα στην Ποντιακή διάλεκτο, όταν φορούν την παραδοσιακή φορεσιά που φορούσαν οι πατεράδες τους, οι παππούδες τους, οι πρόγονοί μας, όταν κοιτούν ψηλά τον ουρανό και βλέπουν εκείνη τη μορφή που σήμερα δεν είναι μαζί τους, αλλά τους έμαθε να σέβονται, να εκτιμούν και να είναι άνθρωποι. Ένα δρώμενο μπορεί για κάποιους να είναι μία ζωντανή αναπαράσταση αλλά για έναν νέο που έχει τη βιωματική σχέση, είναι όλη του η ζωή.
ΦΟΡΕΣΙΕΣ
Οι φορεσιές των Μωμό΄ερων, ειδικά η περικεφαλαία (χάντρες, καθρεφτάκια, κορδέλες) και το ξύλο που κρατούν (ειδικό ξύλο κρανιάς ή φουντουκιάς, πλεγμένο με χρωματιστές κορδέλες, φούντες και κουδουνάκια) έχουν ιδιαίτερη τεχνοτροπία και κατασκευάζονται από συγκεκριμένα άτομα, που έχουν διδαχθεί από παλαιότερους την τεχνική. Υπάρχουν κομμάτια της ενδυμασίας, που πλέκουν μεγαλύτερες σε ηλικία γυναίκες (ορτάρια, γκέτες) και άλλα, που απαιτούν γνώσεις αργυροχοΐας (εγκόλπιο, φυλαχτό, κοσμήματα στήθους).
Κοπή της πρωτοχρονιάτικης πίτας του συλλόγου
Το γλέντι των Ποντίων συνεχίζεται το βράδυ, στις 8.30 μμ στον πολυχώρο εκδηλώσεων «Εις το ΕΠΑΚΡΟΝ», στο Μιντιλόγλι Πατρών, με πολύ και παραδοσιακή ποντιακή μουσική, τραγούδια και χορούς. Το ρυθμό στο γλέντι θα δώσουν οι εξαιρετικοί μουσικοί, που θα ταξιδέψουν από τον Τετράλοφο Κοζάνης, νέα παιδιά που διατηρούν και συνεχίζουν την παράδοση.
Κρατήσεις 6974014206 (Ρεγγίνα Κυριαζή), 6977367487 (Κωνσταντίνος Παπαδόπουλος).
