Πολύ μελάνι έχει χυθεί τα τελευταία χρόνια για την αθλητική βία και την αδιαμφισβήτητη έξαρσή της τόσο στην Ελλάδα όσο και παγκοσμίως, ειδικά μετά την περίοδο της κρίσης του κορωναϊού, γεγονός που έχει προκαλέσει σοβαρότατο πλήγμα στον αθλητισμό και ειδικά στο χώρο του ποδοσφαίρου. Η οπαδική βία αφορά ένα κοινωνικό φαινόμενο βίας στους διάφορους αθλητικούς χώρους , στα γήπεδα μα κι έξω από αυτά , από τους φανατικούς οπαδούς των ομάδων
Η καταπολέμηση της οπαδικής βίας και η ανάδειξη των αξιών του αθλητισμού και του ευ αγωνίζεσθαι αποτελούν προτεραιότητες για όλο τον αθλητισμό.
Η οπαδική βία αποτελεί ένα κοινωνικό φαινόμενο που δυστυχώς «καλλιεργείται».
Με ποιον τρόπο;
Οι «οπαδοί» και όχι οι «φίλαθλοι» κάνουν τα πάντα για να υποστηρίξουν την ομάδα τους, παρακολουθώντας αγώνες, φορώντας τα χρώματα του συλλόγου, εμψυχώνοντας τους παίκτες κ.λπ. και αυτή η αφοσίωση δημιουργεί αφενός ισχυρό δεσμό μεταξύ των οπαδών και μια κοινή αίσθηση σκοπού, αφετέρου αντιπαλότητα και ανταγωνισμό έναντι των άλλων και προκατάληψη. Καλλιεργείται η νοοτροπία «εμείς εναντίον αυτών», όπου οι οπαδοί αντιλαμβάνονται τον δικό τους σύλλογο και τους οπαδούς του ως ανώτερους από τους άλλους. Αυτή η προκατάληψη μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την απόρριψη ή την υποτίμηση των οπαδών των αντίπαλων συλλόγων και την τάση να βλέπουν τα πάντα μέσα από τον φακό των συμφερόντων του δικού τους συλλόγου. Είναι άλλωστε γνωστοί οι χούλιγκαν που αποτελούν τους οργανωμένους στρατούς που συμμετέχουν στον αποκαλούμενο πόλεμο μεταξύ των ομάδων του ποδοσφαίρου στην Ελλάδα.
Επιπλέον η οπαδική βία λαμβάνει τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της κοινωνίας μας και περιλαμβάνει διαφορετικές παράνομες πράξεις και συμπεριφορές. Αν θέλουμε να ερμηνεύσουμε την οπαδική βία, και σ' αυτό θα μας βοηθήσει πολύ η σημερινή ημερίδα, θα πρέπει ίσως να σκεφτούμε ότι η βία αποτελεί αντίδραση των νέων στην κυρίαρχη αίσθηση ότι υπάρχει οργανωμένη αδικία συνολικά από τους θεσμούς. Τέτοιες συμπεριφορές εκφράζουν τις συμβολικές προσπάθειες των νέων για την επίλυση δομικών και οικονομικών προβλημάτων που αντιμετωπίζουν. Όπως θυμόμαστε όλοι, η Βρετανία, είναι η χώρα στην οποία εμφανίσθηκε ο χουλιγκανισμός και κλήθηκε και πρώτη να αντιμετωπίσει το πρόβλημα. Η βασικότερη δυσκολία που έπρεπε να ξεπεραστεί ήταν η διάκριση των απλών φιλάθλων από τους χούλιγκαν μέσα στο πλήθος. Έτσι, καθιερώθηκε ο έλεγχος όλων των φιλάθλων που επρόκειτο να παρακολουθήσουν αγώνες. Οι οπαδοί των φιλοξενούμενων ομάδων τοποθετήθηκαν σε χωριστές θύρες αυξημένης επιτήρησης από τις αρχές, και παράλληλα δημιουργήθηκαν υποχρεωτικά «νεκρές ζώνες» για τον έλεγχο και την προστασία των οπαδών εντός του σταδίου. Επίσης, τοποθετήθηκαν κάμερες ασφαλείας στους αθλητικούς χώρους και καθίσματα στις κερκίδες, μειώνοντας έτσι τη χωρητικότητα των γηπέδων και τον αριθμό των θεατών, πράγμα που συνέβαλε ως ένα βαθμό στη διατήρηση της τάξης.
Στην Ελλάδα από το 1986 , με το πρώτο θύμα που σκοτώθηκε από φωτοβολίδα που εκτοξεύτηκε προς τη θύρα όπου καθόταν στο στάδιο Αλκαζάρ στη Λάρισα, έχουν Ψηφιστεί διάφοροι νόμοι για τον έλεγχο της οπαδικής βίας που δυστυχώς τον τελευταίο καιρό έχει πάρει τραγικές διαστάσεις.
Ο Νόμος 5085/2024 για την αποτροπή της οπαδικής βίας στην Ελλάδα, Ψηφίστηκε από τη Βουλή τον Φεβρουάριο του 2024. Ο νόμος αυτός εισάγει ένα πλαίσιο μέτρων για την αντιμετώπιση της βίας στους αθλητικούς χώρους, καθώς και αυστηρότερες κυρώσεις για τους παραβάτες.
Αρκεί ο νόμος αυτός να λύσει το πρόβλημα;
Η ουσιαστική αντιμετώπιση του φαινομένου της βίας των χούλιγκανς χρειάζεται την εμπλοκή πολλών και διαφορετικών φορέων, καθώς και ένα μίγμα πρωτοβουλιών και δράσεων που δεν περιορίζεται μόνο στην καταστολή και στη δίωξη, αλλά δίνει έμφαση και στην πρόληψη.
Ο έλεγχος των συνδέσμων φιλάθλων, η ηλεκτρονική εποπτεία των αθλητικών εγκαταστάσεων (κάμερες), η αυστηροποίηση του πλαισίου κυρώσεων σε βάρος των υπαιτίων και των ομάδων, το ηλεκτρονικό εισιτήριο για να γίνεται η ταυτοποίηση των προσώπων, αποτελούν μέτρα που ο χρόνος θα δείξει πόσο θα βοηθήσουν στην καταπολέμηση της οπαδικής βίας.
Ας μην ξεχνάμε ότι σημαντικό ρόλο της πρόληψης της οπαδικής βίας μπορεί να παίξει και το σχολείο, που μπορεί να εκπαιδεύσει τα παιδιά μας ώστε να γίνουν φίλαθλοι και όχι οργανωμένοι «οπαδοί» μιας ομάδας.
Τέλος, είναι ιδιαιτέρως σημαντικό να υπάρξει ουσιαστική εμπλοκή των ομάδων, των συνδέσμων οπαδών, αλλά και φορέων Τοπικής Αυτοδιοίκησης, όπως και των ίδιων των κοινωνιών.
Κι εμείς ως Περιφερειακή Αρχή βρισκόμαστε εδώ να συνδράμουμε οπουδήποτε χρειαστεί κι έχουμε αρμοδιότητα.
Με ιδιαίτερη λοιπόν χαρά συμμετέχουμε στην ημερίδα αυτή που θα παρακολουθήσουμε με ιδιαίτερο ενδιαφέρον απ' όπου μόνο χρήσιμα συμπεράσματα μπορούμε να εξάγουμε.
*Αναπληρωτής Περιφερειάρχη Δυτικής Ελλάδας