Για χρόνια, πολλοί σκύλοι εκτρέφονταν και εκπαιδεύονταν συστηματικά ως φύλακες σπιτιών, ζώων, και ιδιοκτησίας.
Στις μέρες μας, αυτά τα πολύ ικανά και έξυπνα σκυλιά δουλεύουν συχνά ως βοηθοί της αστυνομίας, διασώστες, και φύλακες σπιτιών. Το οξυμένο ένστικτο για προστασία που έχουν αυτά τα ζώα είναι πολύ σημαντική ιδιότητα και μπορεί να αποδειχθεί ιδιαίτερα χρήσιμη σε πολλές περιπτώσεις, μπορεί όμως, κάποιες φορές, να βγει και εκτός ελέγχου χωρίς την κατάλληλη εκπαίδευση και κοινωνικοποίηση.
Έχετε παρατηρήσει ποτέ τον σκύλο σας να γαβγίζει και να γρυλίζει αμέσως μόλις σας πλησιάζει άλλος άνθρωπος ή ζώο, να γίνεται επιθετικός, να δαγκώνει, ή να ουρεί για να μαρκάρει την περιοχή του; Αν ναι, υπάρχει περίπτωση να είναι υπερπροστατευτικός απέναντί σας. Δυστυχώς, παρότι ένας κηδεμόνας μπορεί να νιώσει ιδιαίτερα κολακευμένος ή και ασφαλής με τη στάση αυτή, δεν θεωρείται ιδανικό για έναν σκύλο να έχει υπερβολικές αντιδράσεις, οι οποίες συχνά μπορεί να οδηγήσουν ακόμα και σε έντονη επιθετικότητα.
Ευτυχώς, υπάρχουν λύσεις για την έντονη υπερπροστατευτικότητα του σκύλου. Ας δούμε από τι προκαλείται η υπερπροστατευτικότητα, καθώς και τι μπορείτε να κάνετε για να περιορίσετε τις υπερβολικές του αντιδράσεις.
Η ρίζα της συμπεριφοράς
Πολλές φορές, η υπερπροστατευτικότητα οφείλεται απλώς σε ζήλια. Ένας σκύλος που λαμβάνει πολλή προσοχή όταν είναι νεαρός, ή που αισθάνεται ότι χρειάζεται να ανταγωνιστεί έναν άλλον σκύλο για την προσοχή των κηδεμόνων του, μπορεί να αναπτύξει επιθετικές και υπερπροστατευτικές συμπεριφορές. Αν οι αντιδράσεις αυτές εμφανίζονται όταν χαϊδεύετε ένα άλλο σκυλάκι, ή όταν κάνετε παρέα με κάποιον άλλο άνθρωπο, τότε πιθανότατα ο σκύλος σας ανήκει σε αυτή την κατηγορία. Πολλές φορές, αν ο σκύλος σας είναι εξαιρετικά δεμένος μαζί σας, υπάρχει ο κίνδυνος να αντιληφθεί αβλαβείς συμπεριφορές ως επικίνδυνες, και να απειλήσει ή να επιτεθεί σε έναν φίλο σας ή ακόμα και σε κάποιο άλλο μέλος της οικογένειας.
Η συμπεριφορά αυτή δεν πρέπει να ενθαρρύνεται, καθώς μπορεί να οδηγήσει κάποιον άνθρωπο ή ζώο να τραυματιστεί σοβαρά. Γι’ αυτό, είναι εξαιρετικά σημαντικό να επικρατούν κάποιες καλές πρακτικές όπως οι παρακάτω, σχετικά με τον έλεγχο και τον περιορισμό τέτοιων αντιδράσεων.
1. Κοινωνικοποίηση
Η κοινωνικοποίηση είναι μια πολύ σημαντική διαδικασία για να τεθούν υπό έλεγχο τα υπερπροστατευτικά ένστικτα του σκύλου σας. Είναι κρίσιμο κάθε σκύλος να εκτίθεται σε πολλά διαφορετικά ερεθίσματα και καταστάσεις, να γνωρίζεται και να συνυπάρχει με διάφορους ανθρώπους και άλλα σκυλιά από μικρή ηλικία. Για αρχή, συνιστάται να κοινωνικοποιείτε τον σκύλο σας με άλλους ανθρώπους οι οποίοι κατανοούν την υπερπροστατευτική συμπεριφορά του και νιώθουν άνετα να αλληλεπιδρούν μαζί του. Μην τον πιέζετε να αλληλεπιδρά με αγνώστους για πολλή ώρα, καθώς μπορεί να στρεσαριστεί. Σταδιακά, θα μπορεί να συναναστρέφεται καινούρια πρόσωπα όλο και πιο εύκολα.
2. Εκπαίδευση
Μη διστάσετε να ζητήσετε βοήθεια από έναν/μία έμπειρο/η επαγγελματία εκπαιδευτή/τρια, που μπορεί να θέσει κάποιες σωστές βάσεις και να σας καθοδηγήσει συστηματικά σχετικά με το πώς πρέπει να αντιμετωπίζετε τον υπερπροστατευτικό σκύλο σας. Αν το αγαπημένο σας κατοικίδιο είναι μικρής ηλικίας, μπορεί να επωφεληθεί από τάξεις για κουτάβια. Αν είναι μεγαλύτερο σε ηλικία, η εμπειρία και η εκπαίδευση ενός/μίας επαγγελματία θα αποδειχθούν σίγουρα πολύτιμες στο να μπει σε ένα πρόγραμμα, και θα το βοηθήσουν να αποκτήσει αισθήματα ασφάλειας και αυτοπεποίθησης στις αλληλεπιδράσεις του.
Να θυμάστε ότι οι σκύλοι, ιδιαίτερα αν είναι υπερπροστατευτικοί, έχουν ανάγκη από σταθερή δομή, σύστημα, και ρουτίνες. Πρόκειται για ζώα τα οποία μπορούν να νιώσουν πολύ πιο άνετα όταν κατανοούν τα όρια μιας συνθήκης και γνωρίζουν τι να περιμένουν μέσα στη μέρα τους. Συνιστάται να ακολουθείτε ένα σταθερό πρόγραμμα με το τάισμα, τη βόλτα, το παιχνίδι, και την ξεκούραση του σκύλου σας.
3. Ψυχραιμία και σταθερότητα – μιλάμε για εσάς!
Οι σκύλοι που συνδέονται έντονα με τους κηδεμόνες τους, μαθαίνουν να νιώθουν και να κατανοούν σε βάθος τις συναισθηματικές τους καταστάσεις. Ο σκύλος σας πιθανότατα γνωρίζει πότε νιώθετε άγχος, ενθουσιασμό, ή λύπη. Να θυμάστε ότι όταν ένας σκύλος νιώθει στρες ή ταραχή, είναι πιο εύκολο να επιδείξει επιθετικότητα. Παρότι είναι σίγουρα δύσκολο να ελέγχετε συνεχώς τα συναισθήματά σας, είναι σημαντικό να παραμένετε ψύχραιμος/η όταν ο σκύλος σας επιδεικνύει υπερπροστατευτική ή επιθετική συμπεριφορά. Αν μια κατάσταση σας στρεσάρει, είναι προτιμότερο να απομακρυνθείτε από αυτή μαζί με τον σκύλο σας.
4. Μάθετε να διαβάζετε τη γλώσσα του σώματος του σκύλου σας
Η δεξιότητα αυτή θα σας φανεί πολύ χρήσιμη για να μπορείτε να καταλαβαίνετε πότε αισθάνεται ο σκύλος σας άβολα ή ότι απειλείται. Τα ζώα συντροφιάς μας δεν μπορούν να εκφράσουν με λόγια αυτά που νιώθουν. Έτσι, κρίνεται απαραίτητο να μπορούμε να “διαβάσουμε” τα προειδοποιητικά σημάδια που μας αποκαλύπτουν ότι το χνουδωτό μας φιλαράκι νιώθει άγχος ή πίεση. Ένας σκύλος με άκαμπτη στάση σώματος, ουρά κρυμμένη ανάμεσα στα πόδια, και αυτιά που πάνε προς τα πίσω, μπορεί να επιδιώκει να σας επικοινωνήσει το στρες που βιώνει. Η στάση του σώματός του μπορεί να σας προειδοποιήσει κατάλληλα ώστε να απομακρυνθείτε από μία στρεσογόνο συνθήκη πριν να εξελιχθεί σε επιθετική η συμπεριφορά του.