Είναι μεγάλο το πολιτικό ρίσκο που πήρε ο Εμανουέλ Μακρόν διαλύοντας το Κοινοβούλιο και προκηρύσσοντας πρόωρες βουλευτικές εκλογές μετά το αποτέλεσμα-σοκ των ευρωεκλογών και την εκτίναξη της Ακροδεξιάς την περασμένη Κυριακή.
Η εκτίμηση αυτή που εξέφρασαν πολλοί αναλυτές επιβεβαιώνεται από την πρώτη μετεκλογική δημοσκόπηση που δημοσίευσε την Πέμπτη η εφημερίδα «Les Echos» και έδειξε ότι η εμπιστοσύνη των Γάλλων ψηφοφόρων προς τον πρόεδρό τους υποχώρησε κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες στο 24%.
Πρόκειται για το χαμηλότερο ποσοστό δημοτικότητας του Μακρόν από την αρχή της δεύτερης θητείας του. Μόνο στο αποκορύφωμα της κρίσης των «κίτρινων γιλέκων», το Δεκέμβριο του 2018 η εμπιστοσύνη που απολάμβανε ο γάλλος πρόεδρος ήταν ακόμα μικρότερη, έχοντας υποχωρήσει στο 23%.
«Τα ευρήματα της δημοσκοπικής έρευνας δεν αποτελούν έκπληξη μετά από μια εκλογική αποτυχία τέτοιου μεγέθους, που επισκίασε τα θετικά για το προφίλ του προέδρου γεγονότα της προηγούμενης εβδομάδας, τις τελετές για τα 80 χρόνια από την απόβαση των Συμμάχων στη Νορμανδία και την επίσκεψη του αμερικανού προέδρου Τζο Μπάιντεν. Στη συνείδηση των Γάλλων ψηφοφόρων είναι η εκλογική πανωλεθρία της Κυριακής που επικρατεί», εξήγησε στη «Les Echos» ο Μπερνάρ Σανανές, πρόεδρος της εταιρείας Elabe που διενήργησε τη δημοσκόπηση.
Ούτε οι πλούσιοι
Ο δείκτης εμπιστοσύνης του αρχηγού της Γαλλικής Δημοκρατίας συνεχίζει να υποχωρεί μεταξύ των «ενδιάμεσων επαγγελμάτων», που ονομάζουν οι Γάλλοι τα μεσαία μισθωτά στελέχη του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα, τους ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους και τους μικρομεσαίους εμπόρους και επιχειρηματίες. Στην κατηγορία αυτή που συγκροτεί τη ραχοκοκαλιά της γαλλικής κοινωνίας – στη μεσαία τάξη με άλλα λόγια – το ποσοστό εμπιστοσύνης του Μακρόν έπεσε στο 20% από 22% που ήταν πριν από τις ευρωεκλογές.
Στους συνταξιούχους το ποσοστό δημοτικότητας του προέδρου υποχώρησε κατά 4 ποσοστιαίες μονάδες και διαμορφώθηκε στο 26%. Αίσθηση προκάλεσε, ωστόσο, η καταβαράθρωση κατά 12 ολόκληρες μονάδες του αντίστοιχου ποσοστού αποδοχής μεταξύ των ανώτερων στελεχών των επιχειρήσεων, των μεγαλοϊδιοκτητών και των εργοδοτών, των μεγαλοεμπόρων και εν γένει των ευκατάστατων Γάλλων.
Στην κατηγορία αυτή ο δείκτης εμπιστοσύνης έπεσε στο 33% και πλέον ο Μακρόν θα μπορούσε να ισχυριστεί ότι δεν είναι και τόσο «ο πρόδρος των πλουσίων», ρετσινιά που του κόλλησε τόσο η εξ αριστερών όσο και η εκ δεξιών αντιπολίτευση (ο Εθνικός Συναγερμός της Μαρίν Λεπέν, βέβαια, όχι οι Ρεπουμπλικανοί).
«Υπάρχει ανησυχία για την αστάθεια που προκάλεσε ο ίδιος ο Μακρόν με τη διάλυση του Κοινοβουλίου», σημειώνει στη «Les Echos» ο δημοσκόπος Σενανές. Και είναι βέβαια γνωστό ότι σε όλες τις χώρες του κόσμου η εργοδοσία και εν γένει η οικονομική ελίτ απεχθάνεται την πολιτική αστάθεια, φθάνοντας να αντιπαθεί ακόμα και τη διεξαγωγή εκλογών διότι εξ ορισμού προκαλούν πολιτικές ανακατατάξεις και διαταράσσουν τη λειτουργία της αγοράς.
Η αισιόδοξη εκδοχή
Η δημοσκόπηση της Elabe έδειξε πάντως ότι ο Μακρόν διατηρεί εν πολλοίς την εμπιστοσύνη μεταξύ των ψηφοφόρων του στον πρώτο γύρο των τελευταίων προεδρικών εκλογών (του Μαΐου 2022 που επανεκλέχθηκε), καθώς το ποσοστό μειώθηκε μεν κατά 3%, αλλά βρίσκεται στο αρκετά υψηλό 71%.
Στους ψηφοφόρους του δεύτερου γύρου των εκλογών του 2022, όταν ο Μακρόν αναμετρήθηκε με την Λεπέν κερδίζοντάς την κατά κράτος βέβαια, το ποσοστό αποδοχής του υποχώρησε στο 51%, «κάτι που μαρτυρά ότι ο πρόεδρος απολαμβάνει ακόμα την έστω και οριακή εμπιστοσύνη της πλειοψηφίας όσων πηγαίνουν στις κάλπες για να τον ψηφίσουν, έστω για να αποφύγουν τα χειρότερα και μόνο», όπως σημειώνει ο πρόεδρος της Elabe.
Αν έχουν έτσι τα πράγματα, τότε η ζαριά που έριξε ο πρόεδρος προκηρύσσοντας πρόωρες εκλογές να να φέρει τους Γάλλους εκλογείς ενώπιον των ευθυνών τους για την εκτίναξη της Ακροδεξιάς, πιθανώς θα του βγει σε ένα δεκαπενθήμερο που θα κριθούν όλα.
Οι ψηφοφόροι δηλαδή θα προσέλθουν στις 30 Ιουνίου στις κάλπες για να διαμορφώσουν μια «θεσμική» κυβερνητική πλειοψηφία. Έστω κι αν η Εθνική Συσπείρωση έρθει πρώτο κόμμα, έστω κι αν χρειαστούν ευρείες διακομματικές συναινέσεις της Κεντροδεξιάς ακόμα και με τους Σοσιαλιστές, που επί Γκλιγκσμάν φαίνεται πως έχουν πάρει τα πάνω τους και πιθανότατα θα εξασφαλίσουν διψήφιο ποσοστό (και) στις βουλευτικές εκλογές.
Η απαισιόδοξη εκδοχή
Η περιγραφείσα εκδοχή είναι η αισιόδοξη, που όμως δεν συμμερίζεται ο πρόεδρος της Elabe, Μπερνάρ Σανανές. «Η δημοσκόπηση που διενεργήσαμε χτυπά το καμπανάκι του συναγερμού. Οι ψηφοφόροι των Ρεπουμπλικανών και οι σοσιαλδημοκράτες ψηφοφόροι δεν είναι έτοιμοι για την ώρα να ανταποκριθούν στην προσκληση ενότητας του Εμανουέλ Μακρόν. Δεν διακρίνουμε την απαρχή μιας συσπείρωσης γύρω από τον Εμανουέλ Μακρόν, ούτε ακόμα και μεταξύ των ψηφοφόρων του», σημειώνει ο Σανανές.
Ο εκλογολόγος βάζει στο παζλ των υπολογιστικών του σεναρίων και το νέο πρωθυπουργό που διόρισε πριν από λίγους μόλις μήνες ο Μακρόν, τον Γκαμπριέλ Ατάλ, ο δείκτης εμπιστοσύνης του οποίου υποχώρησε κατά 4 μονάδες τον Ιούνιο στο 29% στο σύνολο του πληθυσμού.
«Ο Ατάλ παραμένει, ωστόσο, δημοφιλέστερος του προέδρου επί πέντε συναπτούς μήνες κι αυτό είναι κάτι που δεν έχει συμβεί με άλλο πρωθυπουργό του Μακρόν από το 2017 που εκλέχθηκε πρόεδρος», παρατηρεί ωστόσο ο Σανανές.
Μεταξύ των ψηφοφόρων του Μακρόν του πρώτου γύρου των προεδρικών του 2022 ο Ατάλ κερδίζει 5 μονάδες εμπιστοσύνης και φθάνει στο εντυπωσιακό 78%. Δηλαδή έχει 7 μονάδες επιπλέον του ίδιου του προέδρου. Μεταξύ των ψηφοφόρων του Μακρόν στο δεύτερο γύρο (μεταξύ των «κοψοχέρηδων» δηλαδή που αναγκάστηκαν να ψηφίσουν το πρόεδρο για να μη βγει η Λεπέν) ο Γκαμπριέλ Ατάλ έχει 60% εμπιστοσύνη, 9 ποσοστιαίες μονάδες περισσότερες από τον πρόεδρο.
Τόπο στους ακόμα πιο νέους;
«Εδώ ανακύπτει ένα ερώτημα: πόσο πειστικός ακούγεται ο Εμανουέλ Μακρόν σ’ αυτή τη σύντομη προεκλογική εκστρατεία; Ο Γκαμπριέλ Ατάλ μοιάζει αναμφίβολα καλύτερος για να την αναλάβει», σημειώνει ο Σανανές και θυμίζει ότι άλλη έρευνα της Elabe για λογαριασμό του δικτύου BFMTV που δημοσιεύθηκε μία ημέρα νωρίτερα, την Τετάρτη δηλαδή, 7 στους 10 Γάλλους πιστεύουν ότι ο Εμανουέλ Μακρόν είναι «μάλλον ένα βαρίδι για το πολιτικό του στρατόπεδο».
Κατά τον Σενανές, ο ηλικίας μόλις 35 ετών πρωθυπουργός Ατάλ θα διεξήγαγε αποτελεσματικότερη προεκλογική εκστρατεία συγκριτικά με τον Μακρόν που διανύει ήδη στο 47ο έτος του βίου του. Εν προκειμένω υπάρχει και ένα μικρό θεσμικό θεματάκι. Κατά πόσον είναι «εντελώς υγιές» να ηγείται ο πρόεδρος μιας προεκλογικής εκστρατείας για την ανανέωση του νομοθετικού σώματος. Το ερώτημα διατύπωσε ο Εντουάρ Φιλίπ, ο πρώτος πρωθυπουργός που διόρισε ο Μακρόν (2017-2020), ο οποίος είναι σήμερα δήμαρχος της Χάβρης.
Εντάξει, οι συνταγματολόγοι θα αντέτειναν ίσως ότι σε μια Προεδρική Δημοκρατία, όπως είναι η Γαλλία, ο αρχηγός του κράτους διαθέτει αυξημένες εξουσίες και παίζει πρωταγωνιστικό πολιτικό ρόλο. Είναι μεγάλη η κουβέντα όμως, και εξάλλου ο φιλόσοφος του Διαφωτισμού Μοντεσκιέ που διατύπωσε (ακριβέστερα επαναδιατύπωσε μετά τον Αριστοτέλη) την έννοια της διάκρισης των εξουσιών, ήταν Γάλλος
Πηγή: ΟΤ