Την ιστορία της Σταφίδας, του αποκαλούμενου «μαύρου χρυσού» της Ελλάδας, παρουσιάζει η “Μηχανή του Χρόνου” με τον Χρίστο Βασιλόπουλο, τη Δευτέρα 13 Νοεμβρίου στις 21.00 στο COSMOTE HISTORY.
Σε επανάληψη τη Κυριακή 19 Νοεμβρίου στις 17.00
Σταθμοί της αυτοψίας της εκπομπής είναι η Βαρβάσαινα, όπου έγινε ο ξεσηκωμός των αγροτών, που «έριξαν» την κυβέρνηση Θεοτόκη, το Κατάκολο το λιμάνι της σταφίδας, ο Πύργος με τα θρυλικά σταφιδεργόστασια, τα αμπελοχώραφα της Ηλείας σε Αλφειούσα και Κρέστενα, τα συσκευαστήρια της Αμαλιάδας και του Αιγίου και οι εμβληματικές αποθήκες των Πατρινών σταφιδεμπόρων που έκαναν συμφωνίες με τις αγορές του εξωτερικού.
Η μαύρη σταφίδα, στα πρώτα βήματα του ελληνικού κράτους στήριξε την οικονομία, καθώς υπήρξε το νούμερο ένα εξαγώγιμο προϊόν της χώρας. Έδωσε εργασία και μέσα βιοπορισμού σε χιλιάδες αγρότες, κυρίως σε Κορινθία, Αχαΐα, Ηλεία και Μεσσηνία.
Πλούτισε κεφαλαιούχους της εποχής που συμμετείχαν στην αγοραστική αλυσίδα ή χρηματοδότησαν την καλλιέργεια και τη διακίνησή της.
Η ανάπτυξη και οι υποδομές
Η εκπομπή παρουσιάζει τα δημόσια έργα που έγιναν εξαιτίας του εμπορίου της κορινθιακής σταφίδας, καθώς και το πώς επηρέασε την καθημερινή ζωή στην Πελοπόννησο. Με τα έσοδα χτίστηκαν, πλατείες , κατασκευάστηκαν δρόμοι και δίκτυα ύδρευσης και άλλες υποδομές.
Δημιούργησε παραδόσεις, νέες πόλεις, εμβληματικά κτίρια και σπούδασε χιλιάδες νέους που ήταν απαραίτητοι στα πρώτα χρόνια της ελληνικής πολιτείας.
Η σταφίδα ήταν τόσο σημαντική για τη φτωχή χώρα, ώστε η σταφιδική κρίση που προέκυψε, οδήγησε στην οικονομική κατάρρευση της Ελλάδας, πριν από περίπου 130 χρόνια. Τότε που ο Χαρίλαος Τρικούπης είπε την γνωστή φράση «δυστυχώς, επτωχεύσαμεν»!
Ιστορικοί, ερευνητές, αλλά και παραγωγοί και έμποροι εξηγούν πώς η σταφίδα έγινε αφορμή για να ξεσηκωθούν αγροτικοί πληθυσμοί και να διεκδικήσουν τον κόπο τους. Ταυτόχρονα οργανώθηκαν παρασκηνιακά τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα.
Τα πλοία της ξενιτιάς
Η εκπομπή δείχνει πως ερήμωσαν τα χωριά, όταν οι Γάλλοι σταμάτησαν τις μαζικές παραγγελίες και ξέσπασε κρίση με την απούλητη σταφίδα, που ήταν μονοκαλλιέργεια σε όλη την Δυτική Πελοπόννησο. Αυτό οδήγησε μαζικά χιλιάδες Έλληνες στα καράβια της ξενιτιάς για την μακρινή Αμερική.
Ο Χρίστος Βασιλόπουλος βρέθηκε στην Ηλεία, την Πάτρα και το Αίγιο και κατέγραψε μαρτυρίες από παραγωγούς, εμπόρους και ιστορικούς που εξηγούν τον παραδοσιακό τρόπο καλλιέργειας της σταφίδας, ο οποίος παραμένει σχεδόν ο ίδιος μέχρι τις ημέρες μας.
Στην εκπομπή μιλούν:
Καίτη Αρώνη Τσίχλη- ομότιμη καθηγήτρια στο «Πάντειο Πανεπιστήμιο»
Δημήτρης Παναγιωτόπουλος- καθηγητής αγροτικής ιστορίας στο «Γεωπονικό Πανεπιστήμιο»
Αλέξης Φραγκιάδης- ιστορικός της οικονομίας
Στάθης Κουτρουβίδης- ιστορικός, «Βιβλιοθήκη της Βουλής»
Διονύσης Τραμπαδώρος- ιστορικός ερευνητής, Ηλεία
Χρήστος Μούλιας- δικηγόρος Πατρών, ιστορικός ερευνητής
Σπύρος Γιακουμέλος- γεωπόνος- πρώην διευθυντής στην «Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών Ηλείας – Ολυμπίας»
Χρήστος Γεράνιος- παραγωγός σταφίδας, Αλφειούσα Ηλείας
Γιώργος Δημακόπουλος- παραγωγός σταφίδας, Αλφειούσα Ηλείας
Βασίλης Κανελακόπουλος- μηχανικός, «Κτήμα Μερκούρη» Κορακοχώρι Ηλείας
Ηλίας Ηλιόπουλος – εξαγωγέας κορινθιακής σταφίδας, Αμαλιάδα Ηλείας
Φαίδων Κουνινιώτης- εξαγωγέας κορινθιακής σταφίδας, Αίγιο
Βασιλική Μανδύλη- Διατροφολόγος
