Όχι μόνο η έλλειψη ύπνου σας κάνει να νιώθετε απαίσια, αλλά η έρευνα έχει δείξει ότι βλάπτει τον εγκέφαλο. Επιπλέον, η απώλεια ύπνου για μεγάλες περιόδους μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο για Αλτσχάιμερ και άλλες νευρολογικές ασθένειες. Οι ερευνητές θέλουν να καταλάβουν πώς η στέρηση ύπνου προκαλεί αυτή τη βλάβη. Σε μια νέα μελέτη στο Journal of Proteome Research, μια ερευνητική ομάδα που εργάζεται με ποντίκια εντόπισε μια προστατευτική πρωτεΐνη της οποίας το επίπεδο μειώνεται με τη στέρηση ύπνου, οδηγώντας σε νευρωνικό θάνατο.
Μελέτες δείχνουν ότι η έλλειψη ύπνου οδηγεί σε νευρολογική βλάβη στον ιππόκαμπο, ένα μέρος του εγκεφάλου που εμπλέκεται στη μάθηση και τη μνήμη. Για να κατανοήσουν καλύτερα τις αλλαγές που ευθύνονται για αυτό το αποτέλεσμα, οι επιστήμονες έχουν αρχίσει να εξετάζουν αλλαγές στην αφθονία των πρωτεϊνών και του RNA, το οποίο περιέχει γενετικά κωδικοποιημένες οδηγίες που προέρχονται από το DNA. Με αυτόν τον τρόπο, προηγούμενες μελέτες έχουν εντοπίσει ορισμένους παράγοντες που συνδέουν την απώλεια ύπνου με τη βλάβη. Ωστόσο, οι ερευνητές δεν έχουν επιβεβαιώσει γενικά ότι παίζουν ρόλο στη γνωστική λειτουργία σε μεγαλύτερους πληθυσμούς ζώων. Έτσι, οι Fuyi Xu, Jia Mi και οι συνεργάτες τους ξεκίνησαν να εξετάσουν περαιτέρω πώς η απώλεια ύπνου βλάπτει τον εγκέφαλο και να επιβεβαιώσουν τα ευρήματά τους.
Οι ερευνητές αξιολόγησαν πόσο καλά τα ποντίκια περιηγήθηκαν σε έναν απλό λαβύρινθο και έμαθαν να αναγνωρίζουν νέα αντικείμενα μετά από στέρηση ύπνου για δύο ημέρες. Στη συνέχεια εξήγαγαν τις πρωτεΐνες στον ιππόκαμπο των ζώων και εντόπισαν εκείνες των οποίων η αφθονία άλλαξε. Μετά εξέτασαν δεδομένα που συνδέουν αυτές τις πρωτεΐνες με την απόδοση στον λαβύρινθο σε στελέχη ποντικών που δεν είχαν υποστεί στέρηση ύπνου.
Αυτή η προσέγγιση οδήγησε τους ερευνητές στην πλειοτροφίνη (PTN), η οποία μειώθηκε στα ποντίκια που στερούνταν τον ύπνο. Μέσω μιας ανάλυσης του RNA, οι ερευνητές αναγνώρισαν τη μοριακή οδό μέσω της οποίας η απώλεια PTN προκαλεί τον θάνατο των κυττάρων στον ιππόκαμπο. Όταν εξέτασαν γενετικές μελέτες σε ανθρώπους, διαπίστωσαν ότι η PTN εμπλέκεται στη νόσο Αλτσχάιμερ και σε άλλες νευροεκφυλιστικές ασθένειες.
Αυτή η έρευνα αποκάλυψε έναν νέο μηχανισμό με τον οποίο ο ύπνος προστατεύει τη λειτουργία του εγκεφάλου, σύμφωνα με τους ερευνητές, οι οποίοι σημειώνουν επίσης ότι τα επίπεδα PTN θα μπορούσαν να χρησιμεύσουν ως δείκτης γνωστικής εξασθένησης που προκύπτει από την αϋπνία.
