Έγκλημα στον Νείλο

του Ελισσαίου Βγενόπουλου

 

Ο Κένεθ Μπράνα κατέρριψε πλέον το ρεκόρ στα Όσκαρ με υποψηφιότητες σε επτά διαφορετικές κατηγορίες στην καριέρα του.

Το προηγούμενο ρεκόρ υποψηφιοτήτων σε έξι ξεχωριστές κατηγορίες μοιράζονταν οι Τζορτζ Κλούνεϊ και Γουόλτ Ντίσνεϊ.

Ο Κένεθ Μπράνα κέρδισε τις πρώτες του υποψηφιότητες Καλύτερης Σκηνοθεσίας και Καλύτερου Ηθοποιού με τη μεταφορά του έργου του Σαίξπηρ «Henry V» το 1989. Το 1992 διασκεύασε το έργο του Τσέχοφ «Swan Song»), το οποίο του χάρισε υποψηφιότητα στην κατηγορία Καλύτερη Live Action Ταινία Μικρού Μήκους. Η ταινία «Hamlet»  του 1996 τον έβαλε στην κούρσα για το Καλύτερο Διασκευασμένο Σενάριο και το 2011 επέστρεψε στο κυνήγι του τροπαίου του Β’ Ανδρικού Ρόλου με το «My Week with Marilyn». Με τις φετινές, οι υποψηφιότητες του ανέρχονται σε οκτώ επτά κατηγορίες. Δεν έχει κερδίσει ποτέ Όσκαρ. Αλλά με το Βelfast του καιροφυλακτεί. 

Ας αποπλεύσουμε όμως για την χώρα των Φαραώ, της μεγάλης Διώρυγας, της εύφορης μυθολογίας και του ζωοδότη ποταμού.

Η ειδυλλιακή ατμόσφαιρα μιας κρουαζιέρας στον Νείλο καταστρέφεται με ανατριχιαστικό τρόπο όταν η Λινέτ Ρίτζγουεϊ βρίσκεται πυροβολημένη στο κεφάλι. Ήταν νέα, όμορφη, μια κοπέλα που είχε τα πάντα - ώσπου έχασε τη ζωή της. Ο Ηρακλής Πουαρό θυμάται αυτομάτως το ξέσπασμα μιας συνεπιβάτιδάς του νωρίτερα: "Θέλω να κολλήσω το αγαπημένο μου πιστολάκι στο κεφάλι της και να τραβήξω απλώς τη σκανδάλη". Είναι δυνατόν όμως η λύση του μυστηρίου να είναι τόσο απλή; Το πιο εξωτικό μυθιστόρημα της Άγκαθα Κρίστι κι ένα από τα πιο συναρπαστικά έργα που έγραψε ποτέ. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου).

Ο πιο στιβαρός και σοβαρός τρόπος να μιλήσει κανείς για τα πράγματα είναι η βάση, η πηγή, το βιβλίο, αρκεί να μην το καταστρέψει, εκεί λοιπόν στηρίζεται λοιπόν και ο Μπράνα για να γοητεύσει με την κινηματογραφική του αφήγηση, να συνεπάρει με την πειστικότητα των χαρακτήρων του και να συναντηθεί με την ανάγκη των ανθρώπων να ταξιδέψουν μέσω της σκοτεινής αίθουσας σε άλλες εποχές σε άλλους τόπους. 

«Το μεγαλειώδες είναι αναγκαστικά σκοτεινό για τους αδύναμους. Αυτό που μπορεί να γίνει άμεσα κατανοητό από έναν ηλίθιο δεν αξίζει την προσοχή μου», έγραφε ο Γουίλιαμ Μπλέικ κάτι που θα προσυπέγραφε με άνεση ο  εμμονικός, ψυχαναγκαστικός, ήρωάς μας ο ενοχικός και εγωκεντρικός  επιθεωρητής Ηρακλής Πουαρό. Ο Κένεθ Μπράνα σαλπάρει πάλι για να εξερευνήσει τον μυστήριο κόσμο της Αγγλίδας συγγραφέως μετά από την πετυχημένη μεταφορά, του «Εγκλήματος στο Οριάν Εξπρές», πριν λίγα χρόνια. Ο σκηνοθέτης  δοκιμάζει για μία ακόμη φορά με ιεροτελεστικό τρόπο να μπει στον κόσμο της ανατροπής, της έκπληξης και του μυστηρίου με ένα ακόμη μπεστ σέλερ της Άγκαθα Κρίστι, γιατί ο Μπράνα γνωρίζει, όπως και ο ήρωάς του, ότι όταν ο άνθρωπος λύσει όλα τα μυστήρια του κόσμου, θα πρέπει να συγκεντρώσει την εμπειρία του, τις γνώσεις του και  όλες τις δυνάμεις του να λύσει τα ασύλληπτα  μυστήρια που ζουν και βασιλεύουν μέσα στο ανθρώπινο μυαλό και οδηγούν τον άνθρωπο σε ενέργειες παράξενες, σε πράξεις άνομες, αποφάσεις απάνθρωπες.

Μια παρέα  πλουσίων γλιστράει  με ένα πολυτελές πλεούμενο στα σκοτεινά και αβέβαια νερά του  Νείλου.  Ο Κένεθ Μπράνα με αρωγούς τον Ηρακλή Πουαρό και τον Ελληνοκύπριο διευθυντή φωτογραφίας του Χάρη Ζαμπαρλούκο, προσπαθεί να «φωτίσει» την υπόθεση του φόνου και στη συνέχεια των φόνων, χωρίς να την κάψει, προσπαθεί την ντύσει με όμορφα και πολύχρωμα στοιχεία της αποικιοκρατίας χωρίς να την πνίξει, προσπαθεί να την αφηγηθεί χωρίς να χαθεί σε μελοδραματισμούς,  σε κοινοτοπίες και επαναλήψεις, τα καταφέρνει; Όταν κανείς διαπλέει τον Νείλο, κάνει γυρίσματα ανάμεσα στις πυραμίδες και τον μύθο, ανάμεσα στις αυστηρές σφίγγες και τους γιακάδες της ιστορίας, ανάμεσα στο απτό και το ιδεώδες, πόσο μπορεί να πετύχει; 

Η μεγάλη διαφορά της λογοτεχνίας η οποία έχει χιλιάδες χρόνια ιστορίας με τον κινηματογράφο, ο οποίος είναι μια νέα τέχνη σε νηπιακή ακόμα ηλικία, είναι αυτή ακριβώς, το σημαίνον και το σημαινόμενο στον κινηματογράφο είναι ένα και το αυτό, στην λογοτεχνία όμως είναι όλα ασύλληπτα πιο ελεύθερα, πολύ πιο μυστηριακά, και με δαιδαλώδη τρόπο πιο ονειρικά.

Όσο  είναι βέβαιο ότι ο  ντετέκτιβ Ηρακλής Πουαρό, θα διαλευκάνει το μυστήριο και θα ανακαλύψει τον δολοφόνο, άλλο τόσο φαίνεται δύσκολο ένας δημιουργός να βρει τρόπο να ανανεώσει με προσωπικό και δημιουργικό τρόπο τις πασίγνωστες ιστορίες της Άγκαθα Κρίστι. Ανεξάρτητα από τις επιμέρους ενστάσεις πάντως, είναι αλήθεια ότι όποιος επιβιβαστεί στο ποταμόπλοιο ΚΑΡΝΑΚ για το ταξίδι στα βάθη του Νείλου με καπετάνιο τον Κένεθ Μπράνα, θα το χαρεί, θα το διασκεδάσει και θα βγει από τον σινεμά γεμάτος εικόνες, έτοιμος να αντιμετωπίσει τη ρουτίνα της επόμενης μέρας, ειδικά αν δεν γνωρίζει από πριν τα αποτελέσματα της έρευνας του Βέλγου επιθεωρητή.

Καλά όλα τα μυστήρια, καλές και οι ίντριγκες και το σασπένς, αλλά  αυτό το διώροφο  μουστάκι του Πουαρό προς τι; Δίδονται κάποιες «δραματουργικές» εξηγήσεις αλλά  κι αυτή η επιτήδευση σε κάνει να χαμογελάς απορημένος, όπως έγραφε όμως και η Άγαθα Κρίστι «Αυτό είναι το μυστικό της ανθρώπινης ύπαρξης: είμαστε όλοι λιγάκι τρελοί».

 

Διαβάστε επίσης