Στην προσδοκία η χώρα μας να αποκτήσει ένα Ευρωπαϊκό Σοσιαλδημοκρατικό θεσμικό κόμμα που θα παλεύει για την αξιοκρατία και τη διαφάνεια που επιζητούν οι Έλληνες πολίτες αναφέρθηκε ο Ευρωβουλευτής Νίκος Ανδρουλάκης σε συνέντευξη στην εφημερίδα LIFO και τον δημοσιογράφο Γιάννη Πανταζόπουλο.
«Στόχος μου είναι να κερδίσουμε ξανά την εμπιστοσύνη των προοδευτικών πολιτών και ιδίως της νέας γενιάς, μέσα από μια αξιόπιστη προγραμματική πρόταση στο επίκεντρο της οποίας βρίσκεται η δημιουργία μιας βιώσιμης οικονομίας, που θα παράγει διεθνώς ανταγωνιστικά αγαθά, με την παράλληλη ενίσχυση της δημόσιας υγείας και παιδείας», υπογράμμισε ο κ. Ανδρουλάκης, εκφράζοντας την πεποίθηση ότι οι συνθήκες είναι ιδανικές για να γίνει το Κίνημα Αλλαγής η εναλλακτική που αναζητούν οι προοδευτικοί πολίτες.
Χαρακτηρίζοντας τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης ως μία ιστορική ευκαιρία, ξεκαθάρισε ότι για να καλύψει η χώρα μας το χαμένο έδαφος «προϋπόθεση είναι η αξιοκρατική διαχείριση των πόρων, αλλά και η διάχυσή τους σε όλες τις υγιείς παραγωγικές δυνάμεις του τόπου, χωρίς αποκλεισμούς και καθυστερήσεις».
Επίσης, αναφερόμενος στις καταστροφικές πυρκαγιές του καλοκαιριού, που ανέδειξαν ένα πολύ μεγάλο έλλειμα τόσο στην πρόληψη, όσο και στον συντονισμό, τόνισε την επείγουσα ανάγκη «να επενδύσουμε σε δράσεις, όπως ο καθαρισμός των δασών, ο εκσυγχρονισμός των σχεδίων της Πολιτικής Προστασίας, η υπογειοποίηση του δικτύου ηλεκτροδότησης αλλά και η αποτελεσματικότερη παρακολούθηση των δασών. Ευρωπαϊκοί πόροι υπάρχουν, αρκεί να τους αξιοποιήσουμε».
Όσον αφορά δε στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, υπογράμμισε ότι «μια μακροπρόθεσμη κλιματική πολιτική χρειάζεται όραμα και όχι λογιστική αντιμετώπιση. Αυτό σημαίνει ότι ο πολίτης πρέπει να βρίσκεται στο επίκεντρο αυτής της διαδικασίας». Έφερε μάλιστα ως παραδείγματα τον εκδημοκρατισμό της παραγωγής ενέργειας, είτε σε ατομικό επίπεδο, είτε μέσω των ενεργειακών κοινοτήτων, καθώς και τον θεσμό των πράσινων σχολείων. «Η μετάβαση πρέπει να γίνει με έναν κοινωνικά δίκαιο τρόπο αλλιώς ανακύπτει ο κίνδυνος, να ενισχυθούν οι ανισότητες και οι αποκλεισμοί, ενδεχόμενο καταστροφικό τόσο για τις κοινωνίες, όσο και για το περιβάλλον» σημείωσε.
Σχολιάζοντας την πρόσφατη συμφωνία μεταξύ Αυστραλίας, Ηνωμένου Βασιλείου και ΗΠΑ, εν αγνοία της Ευρώπης, όπως επισήμανε ο κ. Ανδρουλάκης, «αποδεικνύει ότι η Στρατηγική Αυτονομία είναι πλέον απαραίτητη. Θα πρέπει να τεθούν οι βάσεις για τη διαμόρφωση ενός κοινού Αμυντικού Δόγματος, ένα πρώτο βήμα για τη δημιουργία Ευρωστρατού». Για τη δε Κοινή Αγορά αμυντικού εξοπλισμού, τόνισε την ανάγκη αυτή «να μην περιορίζεται στο ότι κάποιες χώρες παράγουν και κάποιες άλλες αγοράζουν όπως σήμερα, αλλά πρέπει να προχωρήσουμε σε συμπαραγωγή, εξέλιξη που θα ωφελήσει πολλαπλώς και τη χώρα μας».
Ακολουθεί ολόκληρη η συνέντευξη στον Γιάννη Πανταζόπουλο:
1. Πώς κρίνετε την ομιλία Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο;
Αν και από την ομιλία της Προέδρου έλειπαν οι μεγάλες πολιτικές πρωτοβουλίες για το επόμενο διάστημα, αξίζει να σταθούμε σε κάποια σημεία. Καταρχάς το γεγονός ότι η Ευρώπη είναι η μόνη ήπειρος, που όχι μόνο έχει εμβολιάσει τους πολίτες της σε ποσοστό άνω του 70% ξεπερνώντας και τις ΗΠΑ, αλλά και ότι την ίδια στιγμή έχουμε εξάγει πάνω από 700 εκατομμύρια δόσεις. Επιπλέον, θεωρώ πολύ θετική την αναφορά της στην ανάγκη να προχωρήσουμε στην ίδρυση μίας Ευρωπαϊκής Αμυντικής Ένωσης. Η πρόσφατη συμφωνία μεταξύ Αυστραλίας - Ηνωμένου Βασιλείου και ΗΠΑ για την οποία η Ευρώπη είχε πλήρη άγνοια μέχρι την τελευταία στιγμή, αποδεικνύει ότι η Στρατηγική Αυτονομία είναι πλέον απαραίτητη. Θα πρέπει να τεθούν οι βάσεις για τη διαμόρφωση ενός κοινού Αμυντικού Δόγματος, ένα πρώτο βήμα για τη δημιουργία Ευρωστρατού. Όσον αφορά την Κοινή Αγορά αμυντικού εξοπλισμού, αυτή δε θα πρέπει να περιορίζεται στο ότι κάποιες χώρες παράγουν και κάποιες άλλες αγοράζουν όπως σήμερα, αλλά πρέπει να προχωρήσουμε σε συμπαραγωγή, εξέλιξη που θα ωφελήσει πολλαπλώς και τη χώρα μας. Τέλος, δεν μπορώ παρά να μη σημειώσω και την πρωτοβουλία για αναθεώρηση του Συμφώνου Σταθερότητας μέχρι το τέλος του 2022. Μια προοδευτική κυβέρνηση στη Γερμανία και η πιθανή επανεκλογή του Μακρόν στη Γαλλία δημιουργεί τις συνθήκες για μία πιο ευέλικτη εφαρμογή του Συμφώνου.
2. Τι είναι αυτό που θεωρείτε ότι έφταιξε στις πυρκαγιές του Αυγούστου και πώς προμηνύεται το μέλλον;
Κανείς δεν μπορεί να αγνοήσει τον ρόλο της κλιματικής αλλαγής στις καταστροφικές πυρκαγιές του καλοκαιριού. Όμως, δεν ήταν αυτή η μόνη αιτία. Είναι χαρακτηριστικό ότι συγκριτικά με άλλες χώρες με παρόμοιες κλιματολογικές συνθήκες, η Ελλάδα είχε δυστυχώς πολλαπλάσιες καταστροφές. Για παράδειγμα, στην Ιταλία οι καμένες εκτάσεις ήταν 3 φορές περισσότερες σε σχέση με πέρυσι, ενώ στη χώρα μας τα καμένα στρέμματα ήταν πάνω από 9 φορές περισσότερα. Ενώ είχαμε τα περισσότερα εναέρια μέσα από κάθε άλλη χρονιά, φαίνεται ότι υπήρχε ένα πολύ μεγάλο έλλειμα τόσο στην πρόληψη όσο και στον συντονισμό. Καθώς οι συνθήκες κάθε χρόνο θα γίνονται και χειρότερες, επείγει να επενδύσουμε σε δράσεις όπως ο καθαρισμός των δασών, ο εκσυγχρονισμός των σχεδίων της Πολιτικής Προστασίας, η υπογειοποίηση του δικτύου ηλεκτροδότησης αλλά και η αποτελεσματικότερη παρακολούθηση των δασών. Ευρωπαϊκοί πόροι υπάρχουν, αρκεί να τους αξιοποιήσουμε.
3. Ποιος αναμένεται να είναι ο ρόλος του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας στην αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών;
Καθώς οι προκλήσεις από την κλιματική αλλαγή αυξάνονται, τόσο μεγαλύτερη σημασία αποκτά και ο ρόλος του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας. Είναι χαρακτηριστικό ότι μέχρι και το 2019, ο Μηχανισμός ενεργοποιούταν περίπου 20 φορές τον χρόνο και πολλές φορές δεν μπορούσε να ανταπεξέλθει σε όλα τα αιτήματα. Το 2020 και το 2021 έχει ήδη ενεργοποιηθεί πάνω από 100 φορές, με αυξητική τάση. Βέβαια, οι δύο τελευταίες μεταρρυθμίσεις του Μηχανισμού το 2018 και τώρα, στις οποίες συμμετείχα ως Εισηγητής του Κοινοβουλίου, συνέβαλλαν σημαντικά στο να μπορεί ο Μηχανισμός να ανταπεξέλθει στις αυξημένες ανάγκες, όμως δεν πρέπει να επαναπαυόμαστε. Φέτος ο Μηχανισμός έφτασε στα όριά του. Η επιχείρησή του στην Ελλάδα με 9 αεροπλάνα, 225 οχήματα, και πάνω από 1000 πυροσβέστες, ήταν η μεγαλύτερη στην ιστορία του. Για αυτό τον λόγο, σε πρόσφατη συνάντηση που είχα με τον αρμόδιο Επίτροπο Διαχείρισης Κρίσεων κ. Λέναρτσιτς, συζητήσαμε για τις εξελίξεις σχετικά με την αγορά των νέων Canadair, καθώς απαιτείται ο συντονισμός και η κοινή Ευρωπαϊκή παραγγελία, ώστε να ξεκινήσει η παραγωγή τους.
4. Με ποιους τρόπους μπορεί να πραγματοποιηθεί η προσαρμογή της οικονομίας σε ένα βιώσιμο μοντέλο ανάπτυξης βάσει και των στόχων για μείωση κατά 55% των εκπομπών μέχρι το 2030 και πλήρη μηδενισμό τους μέχρι το 2050;
Η αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης αποτελεί τη μεγαλύτερη πρόκληση της γενιάς μας, αλλά ταυτόχρονα και μια μοναδική ευκαιρία να αντιμετωπίσουμε τις κοινωνικές και τις διαγενεακές ανισότητες. Μία μακροπρόθεσμη κλιματική πολιτική χρειάζεται όραμα και όχι λογιστική αντιμετώπιση. Αυτό σημαίνει ότι ο πολίτης πρέπει να βρίσκεται στο επίκεντρο αυτής της διαδικασίας. Αυτό μπορεί να γίνει για παράδειγμα μέσω του εκδημοκρατισμού της παραγωγής ενέργειας, είτε σε ατομικό επίπεδο είτε μέσω των ενεργειακών κοινοτήτων. Παράλληλα, πρέπει να δημιουργήσουμε τον θεσμό των πράσινων σχολείων που θα διαμορφώσουν μία κουλτούρα σεβασμού προς το περιβάλλον. Η μετάβαση πρέπει να γίνει με έναν κοινωνικά δίκαιο τρόπο αλλιώς ανακύπτει ο κίνδυνος, να ενισχυθούν οι ανισότητες και οι αποκλεισμοί, ενδεχόμενο καταστροφικό τόσο για τις κοινωνίες, όσο και για το περιβάλλον.
5. Ποιο πιστεύετε ότι θα είναι το ενεργειακό μέλλον της Γηραιάς Ηπείρου;
Αν θέλουμε να έχουμε ένα βιώσιμο μέλλον, αυτό θα πρέπει να είναι πράσινο. Άλλωστε, αυτός είναι ο διατυπωμένος στόχος μας: μέχρι το 2050 η Ευρώπη να είναι μία κλιματικά ουδέτερη ήπειρος. Όμως, η απόφαση αυτή θα έχει και πολλά παρεμπίπτοντα οφέλη. Όπως δείχνουν τα στοιχεία, το πρόσφατο ράλι στις τιμές της ενέργειας δεν είναι αποτέλεσμα των περιβαλλοντικών πολιτικών της Ένωσης αλλά των γεωπολιτικών παιχνιδιών της Ρωσίας που έχει σχεδόν μηδενίσει τις εξαγωγές της μέσω Ουκρανίας. Άρα, ο στόχος απεξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα αποκτά και μία άλλη οπτική, καθώς μία πράσινη Ευρώπη θα είναι και μία ενεργειακά ανεξάρτητη Ευρώπη.
6. Τι έχει να περιμένει η χώρα μας από τη διαχείριση των κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης;
Τα 30,5 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης αποτελούν μία ιστορική ευκαιρία για την Ελλάδα που απαιτεί, όμως, και μία ιστορική προσπάθεια, ώστε η χώρα να καλύψει το έδαφος που έχασε τα τελευταία είκοσι χρόνια, ενισχύοντας την ψηφιακή οικονομία και πραγματοποιώντας, με δίκαιο τρόπο, την πράσινη μετάβαση. Προϋπόθεση βέβαια για την επίτευξη αυτού του στόχου, είναι η αξιοκρατική διαχείριση των πόρων, αλλά και η διάχυσή τους σε όλες τις υγιείς παραγωγικές δυνάμεις του τόπου, χωρίς αποκλεισμούς και καθυστερήσεις. Σε αυτό το σημείο να υπογραμμίσω ότι επειδή από τα 30,5 δισ. ευρώ μόνο τα 12,7 δισ. είναι δάνεια ενώ τα υπόλοιπα επιδοτήσεις, απαιτείται διαφάνεια και να εξασφαλιστεί η πρόσβαση στην παροχή ρευστότητας από τις τράπεζες, όχι μόνο στις πολύ μεγάλες επιχειρήσεις, αλλά και στις μικρομεσαίες που ασφυκτιούν. Το βασικό ζητούμενο για τη χώρα μας, είναι να δημιουργήσουμε μία ανθεκτική και εξωστρεφή παραγωγική βάση στον πρωτογενή τομέα, στην μεταποίηση αλλά και στις νέες τεχνολογίες, ώστε να πολλαπλασιαστούν οι σταθερές και καλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας για τη νέα γενιά.
7. Η ψηφιακή ανάπτυξη δεξιοτήτων και η κοινωνία της πληροφορίας μπορούν να μειώσουν τα υψηλά ποσοστά ανεργίας ή δημιουργούν αντίθετο αποτέλεσμα;
Η πανδημία κατέδειξε τον κεντρικό ρόλο που διαδραματίζει η τεχνολογία για μια δίκαιη και ευημερούσα κοινωνία και οικονομία. Ειδικότερα, η κρίση ανέδειξε το χάσμα μεταξύ των ψηφιακά ικανών πολιτών και επιχειρήσεων και εκείνων που δεν έχουν ακόμα τις απαραίτητες λύσεις και δεξιότητες. Μέσα από τον ψηφιακό μετασχηματισμό, το μακροπρόθεσμο μέλλον της εργασίας αλλάζει, δημιουργώντας νέες ευκαιρίες. Είναι ενδεικτικό ότι σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στην Ευρώπη περισσότερες από 500.000 θέσεις εργασίας για εμπειρογνώμονες σε αυτό τον τομέα της οικονομίας, παρέμειναν κενές το 2020. Όμως, όπως και στην περίπτωση της μετάβασης στη πράσινη οικονομία, έτσι και η πορεία προς την ψηφιακή οικονομία θα πρέπει να είναι κοινωνικά δίκαιη, με δράσεις που θα ενισχύουν τη θέση πολιτών και επιχειρήσεων. Για αυτό απαιτείται να είμαστε έτοιμοι να στηρίξουμε όσους κλάδους επηρεαστούν, μέσω προγραμμάτων επανακατάρτισης των εργαζομένων και των ανέργων, για μία αγορά εργασίας χωρίς αποκλεισμούς.
8. Τι μπορεί σήμερα να αποτελέσει ευκαιρία για την Ε.Ε. και ειδικότερα για τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου;
Οι αλλεπάλληλες κρίσεις που βίωσε την τελευταία δεκαετία τουλάχιστον η Ευρωπαϊκή Ένωση, κατέδειξαν ότι μόνο ενωμένοι μπορούμε να αντιμετωπίζουμε τις πολλαπλές προκλήσεις. Επιπλέον, πολλές σημαντικές πρωτοβουλίες, όπως o Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Πολιτικής Προστασίας, το Ταμείο Ανάκαμψης και η κοινή έκδοση χρέους, έδειξαν ότι όπου υπάρχει πολιτική βούληση, υπάρχει και λύση. Ωστόσο, η μετάβαση στο επόμενο επίπεδο ενοποίησης, συμπεριλαμβανομένης και της Εξωτερικής Πολιτικής και της Άμυνας, είναι σημαντική, ώστε η Ευρώπη να γίνει πιο αποτελεσματική, πιο αυτοδύναμη αλλά και πιο δημοκρατική. Είτε θα αναληφθούν γενναίες πρωτοβουλίες προς αυτή την κατεύθυνση, είτε θα συνεχίσει να αυτοσχεδιάζει, κάθε φορά που έρχεται αντιμέτωπη με τα μείζονα προβλήματα της εποχής μας. Σε πολιτικό επίπεδο, ακόμα και μετά τη Συνθήκη της Λισαβόνας οι Ευρωπαίοι πολίτες έχουν περιορισμένα μέσα επηρεασμού στη λήψη των αποφάσεων, εκτός από τις Ευρωεκλογές. Δυστυχώς, η θεσμική καινοτομία που θα μπορούσε να ενισχύσει τη δημοκρατική νομιμοποίηση της Ευρώπης και να θέσει τις βάσεις για έναν Ευρωπαϊκό Δήμο, αυτή του Επικεφαλής Υποψηφίου - Spitzenkandidat - σύμφωνα με την οποία το κάθε Ευρωπαϊκό Πολιτικό Κόμμα επιλέγει τον υποψήφιό του για τη θέση του Προέδρου της Επιτροπής πριν από τις εκλογές, ενώ λειτούργησε πολύ επιτυχημένα το 2014 με την εκλογή του κ. Γιούνκερ, δεν επαναλήφθηκε το 2019. Για αυτό άλλωστε δεν ψήφισα την κα Von der Leyen, καθώς η επιλογή της ήταν αποτέλεσμα παρασκηνιακών διαπραγματεύσεων των μεγάλων κρατών και δεν αντιπροσώπευε το αποτέλεσμα των Ευρωεκλογών. Η Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης που ξεκίνησε λίγο πριν το καλοκαίρι, είναι μία πολύ καλή ευκαιρία για να ακούσουμε τους πολίτες και να προχωρήσουμε στις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις.
9. Τι προσδοκάτε με την υποψηφιότητα σας για την ηγεσία του ΚΙΝΑΛ;
Αυτό που προσδοκώ είναι η χώρα μας να αποχτήσει ένα Ευρωπαϊκό Σοσιαλδημοκρατικό θεσμικό κόμμα που θα παλεύει για αξιοκρατία και διαφάνεια, που τόσο επιζητά ο Έλληνας πολίτης. Στόχος μου είναι να ανακτήσουμε την εμπιστοσύνη των προοδευτικών πολιτών και ιδίως της νέας γενιάς, μέσα από μια αξιόπιστη προγραμματική πρόταση στο επίκεντρο της οποίας βρίσκεται η δημιουργία μιας βιώσιμης οικονομίας, που θα παράγει διεθνώς ανταγωνιστικά αγαθά, με την παράλληλη ενίσχυση της δημόσιας υγείας και παιδείας. Ψηλά στις προτεραιότητές μας πρέπει να είναι ακόμα και η αντιμετώπιση του μεγάλου δημογραφικού προβλήματος της χώρας, που αν δεν αντιμετωπιστεί άμεσα θα μας οδηγήσει σε μεγάλες περιπέτειες στο μέλλον. Είμαι αισιόδοξος γιατί η συνεχής φθορά της Νέας Δημοκρατίας και η αδυναμία του ΣΥΡΙΖΑ να γίνει μία αξιόπιστη αντιπολίτευση, δημιουργεί τις ιδανικές συνθήκες για να γίνουμε η εναλλακτική που αναζητούν οι προοδευτικοί πολίτες στο υπάρχον πολιτικό περιβάλλον.
10. Έχουν νόημα οι ιδεολογίες στην εποχή μας; Έχετε πει ότι οι ιδέες της Σοσιαλδημοκρατίας είναι πάλι επίκαιρες. Πού το βασίζετε αυτό το συμπέρασμα;
Η κρίση της πανδημίας κατέδειξε ότι οι αξίες της ευρωπαϊκής Σοσιαλδημοκρατίας, είτε μιλάμε για κοινωνικό κράτος, είτε για φορολόγηση του παγκόσμιου κεφαλαίου και ρύθμιση του χρηματοπιστωτικού συστήματος, αποτελούν όχι μόνο αναγκαία στοιχεία για την εμβάθυνση της σύγχρονης δημοκρατίας, αλλά συνιστούν και το αποτελεσματικότερο ανάχωμα απέναντι στον λαϊκισμό και τη δημαγωγία. Το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό μοντέλο που δημιούργησε η Ευρωπαϊκή Σοσιαλδημοκρατία αποτέλεσε τη βάση της ειρήνης και της δικαιοσύνης στην ήπειρό μας για δεκαετίες. Τώρα είναι ανάγκη να απαντήσουμε στις προκλήσεις της νέας εποχής δημιουργώντας ένα νέο, πράσινο κοινωνικό συμβόλαιο, που θα έχει ως βάση τον άνθρωπο, τα δικαιώματά του και τον σεβασμό στο περιβάλλον.
