«Με λένε Φώτη, ήμουν σαράντα τεσσάρων χρόνων, δραπέτης εδώ και πέντε χρόνια. Όχι με ελικόπτερο. Κανονικά από την πόρτα. Έφυγα νόμιμα, αν και δεν είχα τελειώσει την ποινή μου. Μες λένε Φώτη και είμαι 55 χρόνων. Πέρασαν έξι χρόνια από τότε που την... έκανα. Είκοσι χρόνια ήταν η απόφαση του Δικαστηρίου κι ας ήξεραν ότι έχω καρκίνο και είμαι στο τελευταίο στάδιο.
Με λένε Χασάν, είμαι 25 χρόνων. Δεν έχω κανέναν, δεν είμαι σίγουρος που γεννήθηκα. Κάποιοι μου είπαν στο Ιράκ από πατέρα Ιρακινό και μητέρα Βελγίδα. Όσο θυμάμαι τον εαυτό μου, η γη που ξέρω είναι η Ελλάδα. Κοιμάμαι στο πάτωμα.
Είμαι η Αλέκα, 25 χρόνων, επαγγελματίας κλέφτρα, από τα δεκάξι μου, μού ψάχνουν τον κόλπο και τον πρωκτό μου. Βήξε και σκύψε είναι η εντολή τους. Υπακούω, περιμένω υπομονετικά αν και πονάω. Ναι υπάρχουν στιγμές που ντρέπομαι και κοκκινίζω κάποιες φορές.
Με λένε Γιώργο, είναι 28 χρόνων. Αλληλογραφώ με μια γυναίκα που δεν την έχω δει ποτέ μου. Είναι ερωτευμένη μαζί μου. Κάνουμε συχνά έρωτα. Εντάξει, μας χωρίζουν μερικά χιλιόμετρα, αλλά εγώ τη νοιώθω.
Είμαι η Ζέκα από την Αλβανία, 40 χρόνων. Ζητάω άδεια, τη δικαιούμαι εδώ και πέντε χρόνια, αλλά δεν μου τη δίνουν, γιατί λένε είμαι πολύ καλή μητέρα και εάν βγω θα φύγω για την Αλβανία.
Με λένε Σοφία, έκανα ένα έγκλημα, καψουρεύτηκα με έναν τύπο πριν πολλά χρόνια, ήμουν πουτάνα κι έχω έναν γιο.
Με λένε Σπύρο και είμαι 37 χρόνων, είμαι στις φυλακές από τα 16 μου. Δεν θυμάμαι πως είναι έξω. Βλέπω όμως συνέχεια τηλεόραση και έτσι ξέρω. Από τη φυλακή δεν θα βγω ποτέ, έτσι μου είπαν. Και πρέπει να λένε την αλήθεια γιατί είμαι επικίνδυνος!
«Το ρολόι σταματημένο στον κύκλο ενός άφρονα σωφρονισμού...»
«Αριθμοί, ονόματα, ηλικίες, χρόνια που φεύγουν, ρυτίδες που μαζεύονται, σκάβουν τα αόρατα πρόσωπα, αλλοιώνουν μορφές, εξαφανίζουν τη νιότη. Άμαχοι σε έναν κηρυγμένο πόλεμο, σημαδεμένο. Παρένθεση διαρκείας που για πολλούς είναι ολόκληρο το ημερολόγιο της ζωής τους. Κλουβιά άχαρα, τσιμεντένια. Το ρολόι σταματημένο στον κύκλο ενός άφρονα σωφρονισμού...» επισημαίνει ο Πάνος Λάμπρου, μέλος της Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ, με ευθύνη του Τομέα Δικαιωμάτων και του Τμήματος Προσφυγικής και Μεταναστευτικής Πολιτικής στο βιβλίο του «Στη χώρα των Κλουβιών».
Ήταν ένα "φροντιστήριο" η παρουσίασή του, για τους ελεύθερους, με θέμα την χώρα των εγκλείστων και των δικαιωμάτων τους, που όμως σε πολλές περιπτώσεις καταπατούνται και λειτουργώντας ως θρυαλλίδα ενίοτε η έκρηξη εξ εμπαθείας που προκαλείται αντανακλάται στην αφυπνισμένη κοινωνία.
Έγινε προσπάθεια για τηλεφωνική επικοινωνία κρατουμένου με τον χώρο παρουσίασης του βιβλίου, μέσω του σταθερού τηλεφώνου της φυλακής Κορυδαλλού, αλλά απαγορεύτηκε από την Διεύθυνση κι ας πρόκειται για κρατούμενο φοιτητή Πανεπιστημίου, με άριστη διαγωγή. Κάποιοι μίλησαν για το σύστημα, που κλείνει στόματα και έχει λόγο να το κάνει αλλά και τον τρόπο του να το εφαρμόσει!
Την Παρασκευή 14 Φεβρουαρίου στις 7.30 στο κατάμεστο κόσμου ΤΕΕ Δυτ. Ελλάδας, επί της οδού Τριών Ναυάρχων, στην Πάτρα πραγματοποιήθηκε η εκδήλωση-συζήτηση για τις 37 φυλακές της χώρας, τον εγκλεισμό και την εκπαίδευση.
Αφορμή ήταν όπως προαναφέραμε, το βιβλίο του Π. Λάμπρου, «Στη χώρα των Κλουβιών» -στέλεχος ΣΥΡΙΖΑ και τ. Συμβούλου του Υπουργείου Δικαιοσύνης, της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ. Την οποία εκδήλωση διοργάνωσε η εφημερίδα ΕΠΟΧΗ.
Ομιλητές ήσαν ο πατρινός δικηγόρος Θάνος Αμπατζής, ο ειδικός σύμβουλος εκπαίδευσης νέων στις φυλακές Αυλώνα Πέτρος Δαμιανός, ο καθηγητής Πανεπιστημίου Πάτρας και τ. πρόεδρος της Αρχής Διασφάλισης και Πιστοποίησης της Ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση, Παντελής Κυπριανός και ο συγγραφέας.
Ο καθηγητής Παντελής Κυπριανός ξεδίπλωσε απίστευτες αναφορές
Ανοίγοντας την παρουσίαση του βιβλίου, η οποία έμελλε να τροχιοδρομήσει από την αρχή ως σεμινάριο για όσα έχει καταγράψει μέσα από τις «εκδόσεις εύμαρος» στις 179 σελίδες του ο Πάνος Λάμπρου, γνωστή προσωπικότητα από την συμμετοχή του στο κίνημα για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων των κρατουμένων, ο καθηγητής Παντελής Κυπριανός ξεδίπλωσε απίστευτες αναφορές, επισημαίνοντας πόσο εύκολο είναι να βρεθεί κάποιος φυλακή από την μία στιγμή στην άλλη κι εκεί να βρεθεί σε ένα εντελώς διαφορετικό παράλληλο σκοτεινό σύμπαν.
Αυτά με αφορμή το βιβλίο, αλλά και την εμπειρία, όπως την μεταφέρουν κρατούμενοι.
Αναφέρθηκε στο διευθυντή της κάθε φυλακής, που είναι κάτι σαν τον πρόεδρο της Δημοκρατίας. Έχει ανάστημα και κύρος, δεν διαθέτει όμως, στις περισσότερες περιπτώσεις , την πραγματική εξουσία, η οποία βρίσκεται συνήθως στα χέρια του αρχιφύλακα. Αυτός είναι ο άρχοντας της καθημερινότητας, ο άρχοντας του σκότους, ο βασικπός ελεγκτής, ο άνθρωπος που καθορίζει τις τύχες των υπηκόων, που μπαίνει αιφνιδιαστικά στα κελιά, που ρυθμίζει τις τύχες της... χώρας...»
Κι ακόμη:«Ο διευθυντής, έχει θεσμική δύναμη, συνήθως αποφεύγει να την ασκήσει, την παραδίδει στον αρχιφύλακα ως προς την καθημερινότητα και προς τον εισαγγελέα ως προς τις τελικές αποφάσεις».
Έδωσε ποσοτικά στοιχεία για τις περίπου 20 χιλ. κρατούμενους, όσον αφορά το φύλλο και τις εθνικότητες, σημειώνοντας πως 2 στις 3 είναι Έλληνες και ένας στους 3 αλλοδαπός. Οι γυναίκες είναι το 8%. Διαχωρίζονται σε τάξεις, ενώ στην κορυφή είναι οι οικονομικού χαρακτήρα κρατούμενοι που χαίρουν εκτίμησης μέσα στη φυλακή, όπως και αυτοί που «έχουν μπέσα».
Η πιο σκληρή φυλακή της χώρας είναι στα Γρεβενά, ενώ εκείνοι που αποτελούν την πλειοψηφία των φυλακισμένων στη χώρα είναι όσοι βρίσκονται σε χαμηλό μορφωτικό επίπεδο.
Ο δικηγόρος Θάνος Αμπαντζής με ντοκουμέντα, από τις εξεγέρσεις
Από την πλευρά του ο δικηγόρος Θάνος Αμπαντζής, αναφέρθηκε, με ντοκουμέντα, στις εξεγέρσεις φυλακισμένων, που απασχόλησαν την κοινωνία και τα ΜΜΕ, που προτίμησαν να τις αποδώσουν σε μεταξύ εγκλείστων διαφορές για ποινικά κολάσιμες πράξεις, μη ασχολούμενα με τα προβλήματα που μπορεί να υποκρύπτονται και διογκούμενα προκαλούν την ανάφλεξη.
Μάλιστα επισήμανε το γεγονός ότι παρόλο που έχουμε κατά καιρούς διαμαρτυρίες φυλακισμένων, που αρχίζουν από υπομνήματα προς το Υπουργείο για την καταπάτηση δικαιωμάτων τους μέχρι και απεργία πείνας, όπως πρόσφατα, αλλά και αποκλεισμό από την συμμετοχή τους σε προγράμματα Παιδείας, όπως επισημαίνουν σε πρόσφατη επερώτηση στη Βουλή από τους βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ Σ. Αναγνωστοπούλου και Κ. Μάρκου για τις γυναίκες του Κορυδαλλού. Αλλά στην σημερινή πραγματικότητα της στάσης των μεγάλων ΜΜΕ, αυτά περνούν στην αφάνεια και αποσιωπούνται.
Π. Δαμιανός: Τότε που ξεκίνησε το πρώτο σχολείο φυλακής με τον πρώτο μαθητή
Ο ειδικός σύμβουλος εκπαίδευσης νέων στις φυλακές Αυλώνα Πέτρος Δαμιανός, είχε πολλά να πει για την μορφωτική μεταρρύθμιση, που ασκήθηκε από το 1995 για πρώτη φορά, σε αναμορφωτικό κατάστημα, όταν νεαρός κρατούμενος του Κορυδαλλού ζήτησε να μορφωθεί, αλλά δεν το δέχτηκαν στο Πανεπιστήμιο. Επιμέναμε να τον γράψουμε σε δημόσιο ΙΕΚ κι εκεί το ίδιο έγινε και τελικά τον δέχθηκε ένα ιδιωτικό ΙΕΚ (σ.σ.: η ΚΟΡΕΛΚΟ). Αυτός ο κρατούμενος βγήκε από την φυλακή, προχώρησε στη ζωή του και σήμερα έχει κάνει μία υπέροχη οικογένεια. Κι όταν πρωτοξεκινήσαμε του είπα: Ηλία θα είσαι ο φάρος για τους υπόλοιπους!
Έκτοτε να ακολούθησαν και άλλοι κρατούμενοι. Την επόμενη χρονιά έντεκα, την παρεπόμενη είκοσι τρεις. Το 2000 έγινε το σχολείο στη φυλακή ντου Αυλώνα, μας διαθέσανε μία αίθουσα που χωριζόταν από μία σειρά θρανία και ζητούσα από τους συναδέλφους μου να μιλούν σιγά για να κάνουν μάθημα και οι άλλες τάξεις. Έφτασαν να γίνονται τα παιδιά τσαμπιά μέσα στις τάξεις, γιατί κι εμείς ποτέ δεν ακυρώσαμε αίτηση παιδιού που ζητούσε μόρφωση.
Πιέσαμε την κατάσταση ζητώντας να γίνει η Παιδεία μέσα στη φυλακή όπως υπάρχει σήμερα. Δηλαδή τρεις τάξεις Γυμνασίου, τρεις Λυκείου, εννέα τμήματα συνολικά, 180 μαθητές να κάνουν μάθημα, 25 με 27 φοιτητές στο Πανεπιστήμιο, 6 κύκλους διδασκαλίας για να τους βοηθήσουμε, περίπου 200 με 250 πολιτιστικά προγράμματα κάθε χρόνο για να εθελοντική επιμόρφωση. Είναι ένα πολυπολιτισμικό σχολείο από περίπου 25 εθνικότητες που πρόσμειξαν τον Πολιτισμό τους. Η πολυπολιτισμικότητα έχει μία ομορφιά, εάν την αντιμετωπίσεις σωστά. Το ζήτημα είναι να γνωριστούν μεταξύ τους οι κρατούμενοι. Και γι' αυτό τους δίνουμε, εκτός από το 6ωρο καθημερινό πρόγραμμα, πολλά άλλα, περίπου 20 προγράμματα, όπως μουσική, τέχνη, κατασκευές, χορό, θέατρο κλπ. να ασχοληθούν συνεργαζόμενοι, με ότι επιθυμεί η καρδιά τους. Προγράμματα στις φυλακές όλης της χώρας, τα οποία εφαρμόστηκαν επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ
Είχαμε κι άλλα να δώσουμε αλλά μας πρόλαβαν οι πρόωρες εκλογές και σήμερα περιμένουμε και ελπίζουμε ότι το Υπουργείο θα ανταποκριθεί και θα συνεχίσουμε. Για τί το ζητούμενο είναι να μην επιστρέφουν ξανά στη φυλακή όσοι αποφυλακίζονται, λόγω έλλειψης πνευματικών εφοδίων, διακοπή δεσμών με την πατρική οικογένεια και έλλειψη επαφής παντρεμένων ζευγαριών.
Π. Λάμπρου: Και η διευθύντρια των Γυναικείων φυλακών Κορυδαλλού: Ε, αυτό πια!
Ο συγγραφέας, που επειδή υπερασπίστηκε δικαιώματα των κρατουμένων που παραβιάστηκαν και στο παρελθόν έχει κατασυκοφαντηθεί ως φιλοαναρχικός αυτός και ο ΣΥΡΙΖΑ από τα συστημικά μέσα ενημέρωσης, είχε να διηγηθεί την αντιμετώπιση Διοικήτριας Φυλακής, όταν την επισκέφτηκε με την ιδιότητα του Συμβούλου του Υπουργείου Δικαιοσύνης, το 2015, η οποία όταν τον αντίκρισε ήταν η στιγμή που έκπληκτη αναφώνησε:
-Ε, αυτό πια!
-Τι, ε, αυτό πια; Εντάξει, έλα τώρα να πάμε να κουβεντιάσουμε, της είπα.
Το λέω για να δείτε ότι έχει καιρός γυρίσματα, μονολόγησε.
Θα αναφερθώ σε δύο περιπτώσεις.
Η πρώτη: Μου λένε ότι θέλει να σας δει ο Βασίλης Στεφανάκος, έχει φύγει από τη ζωή. Περνάω απέναντι στις ανδρικές φυλακές και τον συναντώ στα γραφεία, παρουσία διεθυντάδων, εισαγγελέων, φυλάκων κλ. Στη διάρκεια της συζήτησης, ανοίγει την πόρτα και εμφανίζεται ένας άνθρωπος γύρω στα 30, που ζητάει τη δόση του!
Μένα έκπληκτος, δεν μπορώ να φανταστώ ότι κάποιος κρατούμενος βγαίνει από το κελί, περνά από φύλακες, ανεβαίνει στα γραφεία και ζητά τη δόση του! Δεν ήταν κατανοητό από που ζητούσε τη δόση του. Από τους φύλακες, από τον κρατούμενο από μένα;
Του είπαν ότι δεν είναι ώρα, αυτή έχουμε συζήτηση, αυτός να επιμένει, του ξαναείπαν φύγε και θα έρθεις σε μισή ώρα πάλι.
Εγώ μένω άφωνος από αυτά που βλέπω. Και ακούω κάποια φωνή να μου λέει: Αυτή είναι η κατάσταση που βλέπεται μέσα στις φυλακές κι αν θέλετε να αλλάξετε τα πράματα, ξεκινήστε από τον Κορυδαλλό».
Αυτό είπε ο Βασίλης Στεφανάκος και το επιβεβαίωσαν οι σωφρονιστικοί υπάλληλοι και οι άλλοι.
Β. Στεφανάκος: Δεν υπάρχει περίπτωση να σε αφήσουν να κάνεις δουλειά
Η δεύτερη: Μου λέει ο Στεφανάκος. Είμαστε κρατούμενοι. Μόλις ακούσαμε ότι αναλαμβάνεις εσύ, χαρήκαμε πάρα πολύ, αλλά είναι πέντε παρά είκοσι, να με θυμάσαι:
-Δεν υπάρχει περίπτωση να σε αφήσουν να κάνεις δουλειά. Θα σε τυλίξουν σε μία κόλλα χαρτί. Σε ανθρώπους σαν και εσένα δεν το επιτρέπει το σύστημα.
-Τι φοβάσαι; Ότι θα ενσωματωθώ;
-Όχι βέβαια δεν φοβάμαι γι αυτό. Αλλά αυτό είναι το σύστημα!
Και η εμπειρία αργότερα έδειξε πως πράγματι, δεν είναι εύκολο σε ένα σύστημα ανελεύθερο και εξουσιαστικό να μπορείς εσύ να μιλήσεις για δικαιώματα.
Είναι πολιτικό το σύστημα του εγκλεισμού; αναρωτήθηκε ο Πάνος Λάμπρου που απάντησε; Ναι είναι βαθύτατα πολιτικό. Κι εδώ είναι η απόλυτη διαχωριστική γραμμή μεταξύ Δεξιάς και Αριστεράς. Υπάρχουν δύο κόσμοι, δύο ξεχωριστές φιλοσοφίες. Οταν κάποιοι θεωρούν ότι είναι λίγο ιδιωτικό, δεν είναι για την μεγάλη πολιτική. αλλά εάν είναι έτσι, γιατί η ΝΔ το έχει τόσο ψηλά στην ατζέντα της; Γιατί ο Τραμπ κι αυτό το έχει ψηλά στην ατζέντα του; Γιατί όλες οι δεξιές κυβερνήσεις το έχουν τόσο ψηλά; αναρωτήθηκε.
Και μην μου πουν ότι είναι τυχαίο, διότι είναι η απόλυτη διαχωριστική γραμμή. Μιλώντας για την ταξικότητα, πρέπει να αναλογιστούμε εάν έχει σχέση ο λαός της φυλακής, είναι κλέφτης εκ προορισμού; Γεννιέται; Είναι εντελώς ταξικό ζήτημα. Η φυλακή φωνάζει για την ταξικότητά της. Υπάρχουν πλούσιοι αλλά είναι πολύ λίγοι. Είναι αυτοί που εξουσιάζουν τη φυλακή, σε συνεργασία με το σύστημα της εξουσίας.
Αλλά δείτε τώρα. Στον Αυλώνα συνάντησα παιδιά αλλοδαπά και τα ρώτησα: Πέστε μου πόσα από σας έχετε έστω και ένα ευρώ στο λογαριασμό σας; Δεν απαντούσαν. Τα ξαναρώτησα εάν έχουν έστω ένα ευρώ, πέντε ευρώ, αλλά πάλι τίποτα. Το ίδιο πείραμα έκανα και στις γυναίκες στη Θήβα. Και στην επίμονη ερώτηση αυτές άρχισαν, φοράμε πάνες, σερβιέτα δεν έχουμε κλπ. Αυτός είναι ο χώρος της φυλακής στην μεγάλη του πλειοψηφία.
Είναι ο αόρατος κόσμος, οι ζώνες του πειθαρχικού εγκλεισμού, είναι το κοινωνικό και το οικονομικό. Είναι αυτό που θέλει το σύστημα να κρύψει και το κρύβει μέσω της απομάκρυνσης και του πειθαρχικού εγκλεισμού. Βεβαίως δεν είναι ο αγγελικά πλασμένος κόσμος, αλλά είναι και η αδιαφορία τι θα κάνει αυτός ο «χ» που θα αποφυλακισθεί και θα πάει στο σπίτι του. Ξέρει αυτή η πολιτική πως δεν την ενδιαφέρει η κοινωνική επανένταξη γι αυτόν που βγήκε από τη φυλακή. Αυτός ο κόσμος έχει διαγραφεί από αυτή την αντίληψη.
Υπάρχει και η άλλη αντίληψη που λέει τι μπορούμε να κάνουμε ώστε αυτός ομ κόσμος να μην επιστρέψει πάλι στην φυλακή. Όταν θα βγει τι εφόδια θα έχει, τι θα κάνει, μπορεί να ανακαλύψει όταν αποφυλακισθεί ότι υπάρχει ένας άλλος κόσμος; Κι εδώ ερχόμαστε στην Παιδεία, στα Προγράμματα, στις εναλλακτικές ποινές... Και δείτε σε ποιες φυλακές έχουμε σοβαρά προβλήματα συρράξεων, δολοφονιών, θανατικών ενεργειών, μη επιστροφών από άδειες. Οι παραβατικές συμπεριφορές συνήθως παρουσιάζονται στις πολύ σκληρές φυλακές.
Επίσης μίλησε για το κτίσιμο των φυλακών Κορυδαλλού το 1960, που ήταν κάθε κελί προορισμένο για έναν κρατούμενο και χαρακτηριζόταν ως φυλακή-ξενοδοχείο. Αλλά στην συνέχεια με το πέρασμα των χρόνων έβαλαν δύο, τρεις κρατούμενους, τοποθέτησαν διπλές σειρές κρεβατιών και σήμερα η φυλακή ασφυκτιεί σε κάθε κελί της.
Και από φυλακή-ξενοδοχείο έγινε κλουβί στη χώρα των κλουβιών! Όπως όλες οι φυλακές στη χώρα μας.
Τέλος χαρακτήρισε τον Νόμο Παρασκευόπουλου περί αποσυμφόρησης φυλακών, κάτι που γίνεται κατά καιρούς, ως τομή στο σύστημα εγκλεισμού, που φυσικά η ΝΔ το χρησιμοποίησε πολιτικάντικα εξάπτοντας τα συντηρητικά φοβικά αντανακλαστικά μέρους κοινωνίας, υποχρεώνοντας σε περιορισμό τις εισηγήσεις διευθυντών και τις εισαγγελικές αποφάσεις, με αποτέλεσμα το σύστημα να μένει ίδιο και ο Παρασκευόπουλος να είναι ένας υπουργός από τους ελάχιστους που δεν επανεκλέγησαν στις εκλογές του 2019 πέρυσι!
Ρήση του αρχιφύλακα Αραβαντινού: Οι πλούσιοι έχουν λεφτά και περνάνε καλά
«Οι πλούσιοι έχουν λεφτά και περνάνε καλά. Παραγγέλνουν από τον Σκλαβενίτη. Χθες κάποιος παρήγγειλε καπνιστό σολομό και έφαγε. Αφού έχει λεφτά και παραγγέλνει τι να κάνουμε; Το σύστημα τους έχει αφήσει να καλοπερνάνε. Άμα πάθει κάτι ο Τσοχατζόπουλος ή ο Γαβαλάς εσείς θα μας κατηγορήσετε ότι τους σκοτώσαμε» είπε με νόημα ο αρχιφύλακας του Ψυχιατρείου των φυλακών Κορυδαλλού. «Ξέρετε κανένα χώρο που οι πλούσιοι περνάνε άσχημα;» ρώτησε με έμφαση. «Είμαι στις φυλακές 31 χρόνια σε λίγο θα πάρω σύνταξη αλλά δεν θα σταματήσω να λέω τα πράγματα όπως είναι. Αυτά που σας λέω είναι πέρα για πέρα αληθινά» είναι η απάντηση προς τα μέλη της Ειδικής Επιτροπής Σωφρονιστικού Συστήματος της Βουλής που έδωσε ο αρχιφύλακας Αντώνης Αραβαντινός στις 13 Νοεμβρίου 2012. «Σιτίζονται όχι με το συσσίτιο – μενού που διατίθεται στους άλλους πληβείους κρατουμένους, αλλά με… σολομό και χαβιάρι»!
Γιώργος Μόσχος
