Σαν άτομα, είμαστε πάντα βέβαιοι πως έχουμε όλο το δίκιο με το μέρος μας και πως οι άλλοι, όλοι οι άλλοι, συνωμοτούν εναντίον μας από φθόνο και μας αδικούν· καταπατούν τα χωράφια μας, κλέβουν τα ζωντανά μας, παρκάρουν το αυτοκίνητό τους στη θέση μας. Σαν κοινότητα συγχωριανών, είμαστε πάντα βέβαιοι ότι το χωριό μας είναι το πιο όμορφο στον νομό ή στη χώρα, με τα γνησιότερα τεκμήρια αρχαιότητας, το πιο καλό κρασί και την ωραιότερη παραλία. Σαν άθροισμα κατοίκων ενός νομού ή μιας περιφέρειας, είμαστε βέβαιοι ότι η λεβεντιά, η φιλοξενία, η μπέσα κτλ. είναι αποκλειστικά δικά μας γνωρίσματα. Ολοι οι άλλοι είναι φθαρμένοι, εαυτούληδες, ψευτόμαγκες. Και φυσικά μειωμένης ελληνικότητας, αρχαίας και νέας.
Σαν Ελληνες, είμαστε βέβαιοι, έτσι μεγαλώνουμε, έτσι μας μεγαλώνουν, πως έχουμε όλο το δίκιο με το μέρος μας και πως οι άλλοι, όλοι οι άλλοι, συνωμοτούν εναντίον μας από φθόνο και μας αδικούν. Ο,τι πιστεύουμε για το άτομό μας, το πιστεύουμε (αναβαθμισμένο εννοείται, εμπλουτισμένο) και για το εθνικό σύνολο στο οποίο ανήκουμε. Είμαστε πεπεισμένοι ότι μας αδίκησε και μας αδικεί η Ανατολή – και η αδικία αυτή ξεκίνησε πολύ πριν από την αρπαγή της ωραίας Ελένης, όπως με κάποια ειρωνεία γράφει ο Ηρόδοτος, απαριθμώντας τις αρπαγές Ελληνίδων από Ασιάτες και Ασιατισσών από Ελληνες. Είμαστε επίσης πεπεισμένοι πως μας αδίκησε και μας αδικεί η Δύση, παρότι οφείλει να μας ευγνωμονεί εις τους αιώνας των αιώνων και να μεταφράζει την ευγνωμοσύνη της σε σταθερή οικονομική ενίσχυση, δίκην ανταμειπτικού επιδόματος: Δέκα ευρώ κατ’ έτος για κάθε λέξη μας που έχουν δανειστεί και ξεχρεώσαμε...
Για να μη μας σκώπτουν σαν ευφάνταστους ισχυρογνώμονες, αναζητούμε στοιχεία στις δέλτους της Ιστορίας. Και βρίσκουμε όντως εκεί πάμπολλες σελίδες πνευματικής λάμψης, ανδρείας, αυτοθυσιαστικού πάθους. Μόνο που οι «πιο Ελληνες» από τους Ελληνες δεν βολεύονται με αυτά. Και ανακαλύπτουν πιστοποιητικά φυλετικής μοναδικότητας και αυτοδίκαιης εθνικής υπεροχής εκεί όπου δεν υπάρχουν. Τίποτε βάναυσο ή άδικο δεν έχουν διαπράξει οι Ελληνες – ούτε καν οι μισοί Ελληνες κατά των άλλων μισών. Κι ας βρίθει εμφυλίων η ιστορία μας.
Και άλλοι λαοί, πιθανότατα όλοι, έχουν το ίδιο κουσούρι: να νιώθουν μοναδικοί, περιούσιοι και αποκλειστικά ενάρετοι και συγχρόνως αδικημένοι. Το κακό για εμάς είναι το ίδιο το καλό μας: η μακραίωνη ιστορία μας. Αντί να είναι λόγος στοχασμού, καταντάει ένας ψευδολόγος καθρέφτης που μας ζαλίζει.
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
