Διευρύνονται τα κοινωνικά κριτήρια στα παράβολα και τα πρόστιμα για τα αυθαίρετα, όπως έκανε γνωστό σε συνέντευξη Τύπου, ο υπουργός ΠΕΝ Γιώργος Σταθάκης.
Με το νέο νόμο για τον έλεγχο της δόμησης και την προστασία του περιβάλλοντος, που αναμένεται να ψηφιστεί την Τετάρτη στη Βουλή, διευρύνονται τα κοινωνικά κριτήρια σε μακροχρόνια ανέργους, που πλέον θα καταβάλουν το 30% του προστίμου, καθώς επίσης και σε δικαιούχους επιδόματος κοινωνικής αλληλεγγύης, που θα καταβάλουν το 20% του προστίμου. Σημαντική, επίσης και για τις δύο ομάδες, είναι η απόφαση για διετή αναστολή καταβολής των δόσεων. Προβλέπεται επίσης, μείωση του ενιαίου ειδικού προστίμου σε ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού.
Επίσης, μειώνονται πλέον στο μισό τα παράβολα για όλες τις περιπτώσεις, εκτός από την τελευταία που παραμένει ίδιο. Ειδικότερα, στα 250 ευρώ ανέρχεται πλέον το παράβολο για αυθαίρετη κατασκευή/χρήση μέχρι 100 τμ, 500 ευρώ για κτίριο/χρήση άνω των 100 τμ και μέχρι 500 τμ, 1.000 ευρώ για κτίριο/χρήση άνω των 500 τμ και μέχρι 2.000 τμ, 4. 000 ευρώ για κτίριο/χρήση άνω των 2.000 τμ και μέχρι 5.000 τμ, 10.000 ευρώ για κτίριο/χρήση μεγαλύτερα των 5.000 τμ.
Εξακολουθούν να ισχύουν οι μειώσεις για ΑμΕΑ, που καταβάλλουν το 15% -20% του προστίμου ανάλογα με το ποσοστό αναπηρίας (για 80% και 67%) και το εισόδημα (με ατομικό εισόδημα έως 40.000 ευρώ ή οικογενειακό εισόδημα έως 60.000 ευρώ για την πρώτη περίπτωση και 18.000 ή 24.000 ευρώ, αντίστοιχα, για τη δεύτερη περίπτωση).
Για παλιννοστούντες ομογενείς και πολύτεκνους που καταβάλουν το 20% του προστίμου οι πρώτοι και το 20%-50% οι δεύτεροι.
Τρίτεκνοι με ατομικό εισόδημα έως 25.000 ευρώ ή οικογενειακό εισόδημα έως 40.000 ευρώ, καταβάλλουν ποσοστό 30% του προστίμου, ενώ οι διατάξεις αυτές εφαρμόζονται και για τις μονογονεϊκές οικογένειες.
Πολύτεκνοι με ατομικό εισόδημα έως 40.000 ευρώ ή οικογενειακό εισόδημα έως 80.000 ευρώ, καταβάλλουν ποσοστό 20% του ενιαίου ειδικού προστίμου. Πολύτεκνοι με δευτερεύουσα κατοικία (επιφάνεια μικρότερη των 80 τμ), καταβάλλουν 50% του προστίμου.
Το ενιαίο ειδικό πρόστιμο μειώνεται, επίσης, επιπλέον κατά 20% εάν η αυθαίρετη κατασκευή ή χρήση υπαχθεί μέσα στο πρώτο εξάμηνο από τη ψήφιση του νομοσχεδίου, επιπλέον κατά 10% εάν υπαχθεί μέσα στο δεύτερο εξάμηνο από την ψήφιση του νομοσχεδίου και επιπλέον κατά 10% εφόσον υποβληθεί η μελέτη στατικής επάρκειας ταυτόχρονα με τη δήλωση υπαγωγής.
Εάν για την υπαγωγή αυθαίρετων ολοκληρωθούν οι προβλεπόμενες εργασίες προσαρμογής: α) με βάση την απόφαση της Επιτροπής Ελέγχου Αυθαίρετων Κατασκευών ή β) με βάση την απόφαση του Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής ή του Περιφερειακού Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής ή του Κεντρικού Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής για τις αυθαίρετες κατασκευές ή χρήσεις σε διατηρητέα κτίρια, τότε το ενιαίο ειδικό πρόστιμο μειώνεται κατά το κόστος των εργασιών προσαρμογής και μέχρι 50% αυτού, εξαιρούμενου του παραβόλου εφόσον προσκομιστεί βεβαίωση της Επιτροπής ή των Συμβουλίων ότι οι εργασίες προσαρμογής υλοποιήθηκαν προσηκόντως.
Εάν για την υπαγωγή αυθαίρετων ολοκληρωθούν οι προβλεπόμενες εργασίες στατικής ενίσχυσης με την εκπόνηση στατικής μελέτης, το ενιαίο ειδικό πρόστιμο μειώνεται κατά:
α) 60% σε περιοχές σεισμικής επικινδυνότητας 3,
β) 50% σε περιοχές σεισμικής επικινδυνότητας 2,
γ) 30% σε περιοχές σεισμικής επικινδυνότητας 1.
Μείωση 30% με 50% (ανάλογα με τα τετραγωνικά) θα ισχύσει για κτίσματα που ολοκλήρωσαν την ενεργειακή αναβάθμιση, ενώ έκπτωση 20% προβλέπεται για όσους πληρώσουν εφάπαξ και 10% για όσους καταβάλουν το 30% του προστίμου.
Επίσης, μειώνονται, τα πρόστιμα για τα κτίσματα που δεν έχουν οικοδομική άδεια, αλλά έχουν υπερβάσεις δόμησης μικρότερες από 100 έως 500 τμ. Επίσης, για αυθαίρετες κατοικίες που έχουν κατασκευασθεί μεταξύ 1983-1993, αυθαίρετα σε περιοχές εκτός σχεδίου και στις οποίες εκκρεμεί η έγκριση πολεοδομικής μελέτης -αυθαίρετα υπόγεια - εσωτερικούς εξώστες (πατάρια) - σοφίτες, στάσιμους οικισμούς κάτω των 500 κατοίκων που δεν είναι παραλιακοί και κοντά σε χιονοδρομικά κέντρα και που έχουν κατασκευασθεί πριν από το 1993.
Επιπλέον, δίνεται η δυνατότητα να μειωθεί κατά 20% η οφειλόμενη εισφορά ενός ιδιοκτήτη ακινήτου για ακίνητα που μπαίνουν στο σχέδιο πόλης.
Σημειώνεται επίσης, ότι μείωση προστίμου δεν ισχύει, εφόσον πριν από την ημερομηνία υπαγωγής, εντοπιστούν οι αυθαίρετες κατασκευές ή οι αλλαγές χρήσης από το αρμόδιο Παρατηρητήριο. Στην περίπτωση αυτή, το ενιαίο ειδικό πρόστιμο αυξάνεται σε κάθε περίπτωση κατά 20%.
Το ενιαίο ειδικό πρόστιμο αυξάνεται επίσης κατά 10%, αν η αυθαίρετη κατασκευή ή χρήση υπαχθεί στις διατάξεις του παρόντος το τρίτο εξάμηνο από την ψήφιση του παρόντος, κατά 20%, αν η αυθαίρετη κατασκευή ή χρήση υπαχθεί στις διατάξεις του παρόντος το τέταρτο εξάμηνο από τη ψήφιση του παρόντος, κατά 10% αν η αυθαίρετη κατασκευή ή χρήση ευρίσκεται σε περιοχές προστασίας για τις οποίες έχουν εκδοθεί και ισχύουν προεδρικά διατάγματα καθορισμού όρων δόμησης.
Τέλος, εξακολουθούν να ισχύουν οι απαγορεύσεις υπαγωγής των αυθαιρέτων που βρίσκονται σε αιγιαλούς, δάση, ρέματα, κοινόχρηστους χώρους, αρχαιολογικούς χώρους κλπ, ενώ αυξάνονται τα πρόστιμα σε περιβαλλοντικά ευαίσθητες περιοχές που καλύπτονται από ειδικά διατάγματα προστασίας (περιοχές NATURA κλπ).