Μέτρα για την αντιμετώπιση της ρητορικής μίσους που αναπτύσσεται εντός κι εκτός διαδικτύου, στοχεύοντας συχνά γυναίκες και μια σειρά από μειονότητες και ευάλωτες ομάδες προτείνει η γενική Γραμματέας του Συμβουλίου της Ευρώπης, κα Marija Pejčinović Burić.
Μιλώντας στην υπεύθυνη Διεθνών και Δημοσίων Σχέσεων της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής της Ελλάδος (Ο.Κ.Ε.), δρ. Μάρθα Θεοδώρου, σημείωσε ότι στην ετήσια έκθεσή της για την κατάσταση της δημοκρατίας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου στην Ευρώπη, που δημοσιεύθηκε τον περασμένο Μάιο, τα ευρήματα είναι σαφή: «Υπάρχει σημαντική δημοκρατική οπισθοδρόμηση σε μέρη της ηπείρου μας. Το πιο ακραίο παράδειγμα είναι η Ρωσική Ομοσπονδία όπου αυτή η τάση οδήγησε στην παράνομη και βάναυση επίθεση κατά της Ουκρανίας. Ωστόσο, η δημοκρατική οπισθοδρόμηση στην Ευρώπη μπορεί να λάβει πολλές μορφές. Το αυξανόμενο κύμα ρητορικής μίσους, τόσο στο διαδίκτυο όσο και εκτός, μπορεί να είναι ένα άλλο παράδειγμα.
Η ρητορική μίσους είναι ένα αυξανόμενο και ύπουλο φαινόμενο. Τα τελευταία χρόνια, οι εκθέσεις παρατήρησης και άλλες εργασίες των τμημάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης το έχουν επισημάνει. Οι Ρομά, οι εθνικές και θρησκευτικές μειονότητες, οι μετανάστες και οι πρόσφυγες, και τα ΛΟΑΤΙ άτομα είναι μεταξύ των μειονοτήτων που γίνονται τόσο συχνά στόχοι.
Αυτό που κάνει τη ρητορική μίσους διαφορετική σήμερα είναι τα μέσα με τα οποία διαδίδεται τόσο μεγάλο μέρος της. Tα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και το διαδίκτυο έχουν διευρύνει τους ορίζοντές μας με πολλούς τρόπους. Αλλά επίσης έδωσαν ένα εικονικό μεγάφωνο σε όσους θέλουν να προκαλέσουν οδύνη και πόνο και τους επέτρεψαν να το κάνουν με ανωνυμία. Η έκταση της σεξιστικής ρητορικής μίσους στο διαδίκτυο είναι ένα σαφές παράδειγμα αυτού. Υπάρχει επείγουσα ανάγκη για ισχυρότερη διακυβέρνηση και εποπτεία των ψηφιακών πλατφορμών.
Το ζήτημα πρέπει να αντιμετωπιστεί από άτομα, κυβερνήσεις και διεθνείς οργανισμούς.
Είμαστε σαφείς σχετικά με τη σημασία της ελευθερίας της έκφρασης, όπως περιγράφεται στο άρθρο 10 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα: Και ότι ισχύει ακόμη και όταν μπορεί να προσβάλει, να σοκάρει ή να ενοχλεί. Ωστόσο, είμαστε εξίσου σαφείς ότι, ενώ αυτό το δικαίωμα είναι θεμελιώδες, δεν είναι απόλυτο.
Τον Μάιο του 2022, η Επιτροπή Υπουργών μας ενέκρινε τη Σύσταση CM/Rec(2022)16 για την καταπολέμηση της ρητορικής μίσους παρέχοντας μια συνολική προσέγγιση για την αντιμετώπιση της ρητορικής μίσους στο πλαίσιο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Αρκετά περιφερειακά και εθνικά κοινοβούλια έχουν υιοθετήσει κώδικες συμπεριφοράς για την αντιμετώπιση της ρητορικής μίσους. Υπάρχει μια τάση αυξημένης περιφερειακής συνεργασίας σε διάφορους τομείς. Για παράδειγμα, η Ελλάδα, μαζί με τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ιταλία, το Μαυροβούνιο και την Ισπανία έχουν συμμετάσχει σε ένα κοινό έργο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Συμβουλίου της Ευρώπης για την καταπολέμηση της ρητορικής μίσους στον αθλητισμό.
Το Συμβούλιο της Ευρώπης έχει επίσης θέσει σε εφαρμογή μια σειρά από δραστηριότητες ευαισθητοποίησης.
Ένα παράδειγμα: Η εκστρατεία μας “No Hate Speech Movement”, η οποία σχεδιάστηκε για να ενημερώσει και να κινητοποιήσει τους νέους και να τους προετοιμάσει να αντιμετωπίσουν τη διαδικτυακή κακοποίηση με θετική έκφραση που προάγει τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία στο διαδίκτυο».
Παράλληλα, ερωτηθείσα για την Τεχνητή Νοημοσύνη και τα οφέλη και τους κινδύνους για τα ανθρώπινα δικαιώματα, ως αποτέλεσμα των εφαρμογών της, η κυρία Marija Pejčinović Burić σημείωσε ότι η Τεχνητή Νοημοσύνη (AI) είναι ήδη μαζί μας και τα επόμενα χρόνια θα διαδραματίσει ακόμη μεγαλύτερο ρόλο στον τρόπο λειτουργίας των κυβερνήσεων και των δημόσιων θεσμών και στο πώς οι πολίτες αλληλεπιδρούν και συμμετέχουν στη δημοκρατική διαδικασία.
«Επομένως, πρέπει να διασφαλίσουμε ότι η Τεχνητή Νοημοσύνη χρησιμοποιείται για την προώθηση και την προστασία των προτύπων μας και λαμβάνουμε μέτρα για να διασφαλίσουμε ότι σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα και δεν τα υπονομεύει», δήλωσε και πρόσθεσε:
«Το Συμβούλιο της Ευρώπης προχωρά σταθερά με τις διαπραγματεύσεις για την πρώτη νομικά δεσμευτική διεθνή συνθήκη για τη διασφάλιση της προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου στις δραστηριότητες εντός του κύκλου ζωής των συστημάτων Τεχνητής Νοημοσύνης. Αυτές οι διαπραγματεύσεις πραγματοποιούνται στην Ευρώπη αλλά είναι ανοιχτές σε όλο τον κόσμο. Εκτός από τα 46 κράτη μέλη του Συμβουλίου, συμμετέχουν η Αργεντινή, η Αυστραλία, ο Καναδάς, η Κόστα Ρίκα, η Αγία Έδρα, το Ισραήλ, η Ιαπωνία, το Μεξικό, το Περού, οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, η Ουρουγουάη και η Ευρωπαϊκή Ένωση. Επιπλέον, σχεδόν 70 ΜΚΟ και επιχειρήσεις συμμετέχουν ενεργά και πλήρως στις διαπραγματεύσεις: Αυτό είναι ένα γεγονός άνευ προηγουμένου για τις διαπραγματεύσεις του Συμβουλίου. Στοχεύουμε δε στην οριστικοποίηση αυτής της Σύμβασης εγκαίρως για να σηματοδοτήσουμε την 75η επέτειό μας.
Το Συμβούλιο της Ευρώπης έχει αποδείξει σε πολλές περιπτώσεις την ικανότητά του να πρωτοπορεί σε νέα πρότυπα, τα οποία στη συνέχεια έγιναν παγκόσμια σημεία αναφοράς. Θα αντιμετωπίσουμε την Τεχνητή Νοημοσύνη σε αυτήν την παράδοση, σε μια προσέγγιση πολλαπλών ομάδων συμφερόντων με άλλους διεθνείς οργανισμούς, την κοινωνία των πολιτών, τις επιχειρήσεις και τον ακαδημαϊκό κόσμο».
