Δυστυχώς, στο παρελθόν η εκπαίδευση σκύλων περιελάμβανε κάποιες σκληρές τεχνικές.
Ευτυχώς, όμως, σήμερα οι περισσότεροι, αν όχι όλοι, εκπαιδευτές και συμπεριφοριστές ζώων συντροφιάς έχουν στραφεί και υποστηρίζουν τη χρήση μεθόδων θετικής ενίσχυσης συμπεριφοράς αντί της τιμωρίας. Με αυτές τις μεθόδους ακόμα και ο πιο “δύσκολος” σκύλος μπορεί να εκπαιδευτεί κατάλληλα και μπορεί να μεταμορφωθεί στον πιο υπάκουο και “εύκολο” σκύλο του κόσμου.
Φυσικά, μπορεί να υπάρξουν καταστάσεις που ίσως χάσετε την υπομονή σας και φωνάξετε στο αγαπημένο σας κουτάβι. Αυτή η αντιμετώπιση, όμως, μπορεί να έχει αντίθετα αποτελέσματα στην εκπαίδευση του σκύλου σας, στον χαρακτήρα του αλλά και στη μεταξύ σας σχέση.
Σε αυτό το άρθρο για αναλύσουμε τους λόγους για τους οποίους δεν πρέπει ποτέ να τιμωρείτε τον σκύλο σας καθώς και χρήσιμες συμβουλές για το πώς να τον βοηθήσετε να μάθει το σωστό από το λάθος, και να είναι ένας χαρούμενος και υπάκουος σκύλος.
Τιμωρία έναντι θετικής ενίσχυσης συμπεριφοράς
Το να τιμωρείτε τον σκύλο σας – προφανώς δεν εννοούμε κανέναν βίαιο τρόπο αλλά ακόμα και οι φωνές ή το τράβηγμα του λουριού του θεωρούνται τιμωρίες – μπορεί να έχει προσωρινά αποτελέσματα αλλά σε βάθος χρόνου υπάρχει περίπτωση να ενισχύσει τις αρνητικές και ανεπιθύμητες συμπεριφορές του. Αυτό που πρέπει να κάνετε είναι να προσπαθείτε να ανακατευθύνετε “κακές” συνήθειες και να επιβραβεύετε τις “καλές”. Κανείς δεν είπε ότι είναι εύκολο και ότι δεν θα χρειαστεί αρκετό χρόνο, όμως αξίζει να προσπαθήσετε γιατί τόσο η ζωή του σκύλου σας όσο και η δική σας θα γίνει πιο εύκολη.
Γιατί δεν πρέπει ποτέ να τιμωρείτε τον σκύλο σας
Οι πρώτες μέρες με το κατοικίδιό σας στο νέο του σπίτι ίσως να είναι λίγο δύσκολες. Και αυτό συμβαίνει γιατί ο σκύλος σας δεν ξέρει τους κανόνες του σπιτιού ούτε μπορεί να διαβάσει τις σκέψεις σας. Φυσικά και είναι πανέξυπνος αλλά χρειάζεται την απαραίτητη καθοδήγηση και εκπαίδευση, την οποία είστε υπεύθυνος/η να του την δώσετε.
Ας δούμε τους λόγους που η λέξη τιμωρία δεν πρέπει να υπάρχει στο λεξιλόγιό σας όσον αφορά τον σκύλο σας.
1ος λόγος: Η τιμωρία οδηγεί σε φόβο, άγχος και σύγχυση
Αν ο σκύλος σας νιώθει ανασφάλεια και φόβο απέναντί σας, θα είναι εξαιρετικά δύσκολο να σας εμπιστευτεί. Και αν δεν σας εμπιστευτεί δεν πρόκειται ποτέ να μάθει και να εκπαιδευτεί με τον σωστό τρόπο. Η τιμωρία, το μόνο που κάνει είναι να προκαλεί σύγχυση και τελικά ο σκύλος σας ποτέ δεν μαθαίνει κάτι από χαρά αλλά από φόβο. Και σίγουρα προτιμάτε έναν ευτυχισμένο από έναν φοβισμένο σκύλο. Ο καλύτερος τρόπος να μάθει το αγαπημένο σας κουτάβι είναι μέσω της εκπαίδευσης η οποία βασίζεται στην ανταμοιβή και την επιβράβευση. Θα πρέπει να προσπαθήσετε να συνδέσει/συσχετίσει ο σκύλος σας μια καλή συμπεριφορά/συνήθεια με θετικές και ευχάριστες εμπειρίες, όπως είναι οι αγαπημένες του λιχουδιές ή με πολλούς επαίνους και “μπράβο”.
2ος λόγος: Η τιμωρία δεν είναι τόσο αποτελεσματική όσο η θετική ενίσχυση συμπεριφοράς
Η εκπαίδευση που βασίζεται στην τιμωρία λέει στον σκύλο τι δεν πρέπει να κάνει, ενώ η εκπαίδευση που βασίζεται στη θετική ενίσχυση συμπεριφοράς του διδάσκει τι μπορεί να κάνει, πράγμα πολύ πιο σημαντικό ειδικά σε βάθος χρόνου. Επομένως, εάν χρησιμοποιήσετε ένα σύστημα ανταμοιβής θα δείτε μακροπρόθεσμα αποτελέσματα και θα εξασφαλίσετε ότι ο σκύλος θα έχει μόνο θετικούς και ευχάριστους συνειρμούς με καταστάσεις και ενέργειες.
3ος λόγος: Η τιμωρία καταστρέφει την σχέση σας με τον σκύλο σας
Μπορεί αν τιμωρήσετε τον σκύλο σας, αυτός να σταματήσει όποια αταξία κάνει, αλλά με τίμημα την εμπιστοσύνη που έχετε χτίσει μέχρι τώρα. Όταν έχετε καταφέρει να σφυρηλατήσετε μια γερή και στέρεα σχέση, θα πρέπει να κάνετε τα πάντα για να την διατηρήσετε έτσι. Ας δώσουμε ένα παράδειγμα. Όταν μπαίνετε στο σπίτι σας μετά από αρκετές ώρες, ο σκύλος είναι τρελά ενθουσιασμένος και αρχίζει να πηδάει πάνω σας. Αντί να τον τιμωρήσετε για την κατά κάποιους ανεπιθύμητη συμπεριφορά, θα πρέπει να είστε ευγνώμονες που χαίρεται τόσο πολύ που σας βλέπει και που σας δείχνει την αγάπη του. Για να τον βοηθήσετε, λοιπόν, να καταλάβει ότι το να πηδάει πάνω σας δεν είναι σωστό, μπορείτε να γονατίσετε για να έρθετε στο ύψος του, οπότε με τον καιρό να εξαλείψετε αυτή την συνήθεια. Με αυτόν τον τρόπο λύνετε το πρόβλημα χωρίς όμως ο σκύλος να πιεστεί ή να σταματήσει να σας εμπιστεύεται.
4ος λόγος: Η τιμωρία μπορεί να προκαλέσει ανεπιθύμητες συνέπειες
Κάποιες φορές η τιμωρία οδηγεί σε αντίθετα από ότι πιστεύαμε και ελπίζαμε αποτελέσματα. Αν τιμωρήσετε τον σκύλο σας για μια συμπεριφορά που θεωρείτε ότι είναι κακή, εκείνος ίσως γίνει επιθετικός απέναντί σας ή απέναντι σε άλλους ανθρώπους ή σκυλιά. Για παράδειγμα, εάν κάθε φορά που είστε βόλτα με τον σκύλο σας και γαβγίζει σε άλλα σκυλιά τον τραβάτε με δύναμη από το λουρί, το μόνο που θα καταφέρετε σε βάθος χρόνου είναι να τον κάνετε επιθετικό και θα είναι δύσκολο να τον διαχειριστείτε, ειδικά σε πιο σοβαρά ζητήματα.
5ος λόγος: Η τιμωρία δεν έχει νόημα όταν περάσουν πολλές ώρες από την αταξία
Η μνήμη των σκύλων δεν λειτουργεί όπως η δική μας. Οπότε, αν μαλώσετε τον σκύλο σας ώρες μετά την αταξία του, αυτός δεν θα το καταλάβει. Δεν θα μπορεί να συνδέσει τις φωνές σας με το κακό ή το λάθος που έκανε. Άρα και θα τον τρομάξετε χωρίς πραγματικά να καταλάβει τον λόγο, και εσείς τελικά θα στενοχωρηθείτε για ό,τι συνέβη.
Συνοψίζοντας
Αυτοί, λοιπόν, είναι οι λόγοι που δεν πρέπει να τιμωρείτε τον σκύλο σας. Μόνο μέσω ενός συστήματος ανταμοιβής και ενίσχυση θετικής συμπεριφοράς θα έχετε τα επιθυμητά αποτελέσματα, θα κάνετε τη ζωή σας και τη ζωή του ευκολότερη και ο τετράποδος φίλος σας θα είναι πραγματικά ευτυχισμένος. Η τιμωρία, σε οποιαδήποτε μορφή, από την πιο ήπια μέχρι την πιο σκληρή δεν είναι αποδεκτή.
