Η εμφάνιση της μετάλλαξης Όμικρον του κορονοϊού έχει φέρει μεγάλο προβληματισμό για το ενδεχόμενο να εξουδετερώνει την ανοσία των εμβολίων, αλλά και την φυσική ανοσία.
Αυτός είναι ο λόγος που την ερχόμενη εβδομάδα, η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών θα μπει στη διαδικασία να αποφασίσει αν απέναντι στον κίνδυνο της νέας μετάλλαξης, θα πρέπει να γίνει ενίσχυση με 4η δόση εμβολίου σε ειδικές ομάδες ασθενών, αλλά και με 2η σε όσους έχουν νοσήσει και αναρρώσει από τη νόσο Covid.
Πολλές χώρες, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας, προχωρούν τον τελευταίο καιρό σε ενίσχυση των εμβολιασμών κατά της Covid με αναμνηστικές δόσεις, προκειμένου να θωρακίσουν καλύτερα τους πληθυσμούς τους ενάντια στη νέα παραλλαγή Όμικρον.
Μέχρι σήμερα ο νέος ιός, θεωρείται σχεδόν βέβαιο ότι είναι πάνω από 4 φορές πιο μεταδοτικός από την προηγούμενη κυρίαρχη παραλλαγή Δέλτα. Έχει μάλιστα επικρατήσει στο 90% των νέων λοιμώξεων στη Νότια Αφρική. Η υψηλή μεταδοτικότητά του δημιουργεί τη βεβαιότητα στους επιστήμονες ότι θα καταφέρει να κυριαρχήσει έναντι της Δέλτα και το ίδιο αναμένεται να συμβεί και στη χώρα μας.
Ωστόσο, δεν υπάρχουν τελικά δεδομένα σχετικά με το εάν ο νέος ιός είναι πιο νοσογόνος δηλαδή προκαλεί βαρύτερη νόσηση, αλλά και για το εάν κατορθώνει να δραπετεύει από την ανοσία που παράγεται από τα εμβόλια και τη φυσική νόσο.
Προκαταρκτικές αναφορές δείχνουν, ωστόσο, ότι η αναμνηστική δόση μπορεί να επιφέρει αποτελεσματική εξουδετέρωση της παραλλαγής Όμικρον και ενδεχόμενη ισχυρή προστασία ακόμη και από την πιθανότητα μόλυνσης.
Βασιζόμενη στα νέα αυτά δεδομένα, η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών συνεδριάζει την ερχόμενη εβδομάδα για να αποφασίσει εάν υπάρχουν ισχυροί επιστημονικοί λόγοι για την περαιτέρω ενίσχυση της ανοσίας ατόμων που είναι ευάλωτα απέναντι στον νέο ιό.
Οι δύο κατηγορίες αυτές είναι: οι ανοσοκατεσταλμένοι που χάνουν εύκολα ή ακόμη και δεν αναπτύσσουν καθόλου αντισώματα, αλλά και όσοι έχουν προηγουμένως νοσήσει και αναρρώσει από την Covid κι έχουν λάβει στη συνέχεια μία δόση εμβολίου.
Ποιος έχει τα πιο ισχυρά αντισώματα για την καταπολέμηση της Όμικρον;
Για τη νέα παραλλαγή Όμικρον του κορονοϊού παραμένουν πολλά “ανοιχτά” επιστημονικά ζητήματα, αν και κάποια από αυτά έχουν αρχίσει σιγά – σιγά να απαντώνται. Θεωρείται, βέβαιο για παράδειγμα, ότι τα τρέχοντα εμβόλια που κυκλοφορούν προσφέρουν σίγουρα κάποια προστασία.
Προηγούμενες μελέτες έχουν αποδείξει ότι η προκαλούμενη από εμβόλια ανοσία είναι πιο ισχυρή από τη φυσική ανοσία που αποκτήθηκε από μόλυνση και μάλιστα μέχρι στιγμής απέναντι σε όλες τις παραλλαγές του κορονοϊού. Ωστόσο, την ίδια στιγμή, νέα προκαταρκτική έρευνα υποδηλώνει ότι η υβριδική ανοσία (νόσηση και εμβόλιο) σε άτομα που είχαν προηγουμένως προσβληθεί από COVID-19 και στη συνέχεια εμβολιαστεί, μπορεί να “δίνει” υψηλότερο τίτλο αντισωμάτων κατά του ιού Όμικρον.
Η Pfizer δημοσίευσε επίσης δικά της δεδομένα, που επιβεβαιώνουν ότι η τρίτη αναμνηστική δόση επαναφέρει τα αντισώματα που χάνονται όταν μεσολαβήσουν μήνες από τη δεύτερη δόση, αλλά και ακόμη ισχυρότερη ανοσία απ’ ό,τι οι δύο δόσεις από μόνες τους.
Το εμβόλιο της Pfizer εναντίον της Όμικρον
Δύο μελέτες κυκλοφόρησαν την προηγούμενη εβδομάδα σχετικά με την αποτελεσματικότητα του εμβολίου Pfizer-BioNTech κατά της Όμικρον.
Και στις δύο έρευνες εμφανίζεται μειωμένη απόκριση αντισωμάτων έναντι της νέας παραλλαγής, με κύριο συμπέρασμα ότι απαιτείται τρίτη (αναμνηστική) δόση ή εμβολιασμός μετά τη μόλυνση, για ευρύτερο φάσμα και ενίσχυση των αντισωμάτων.
Η μία μελέτη που πραγματοποιήθηκε στο εργαστήριο, ανέλυσε την ανοσοαπόκριση 12 ατόμων από τη Νότια Αφρική, που έλαβαν το εμβόλιο Pfizer-BioNTech. Και οι δώδεκα εμβολιάστηκαν με σχήμα δύο δόσεων του εμβολίου Pfizer, ώστε οι ερευνητές να συγκρίνουν τα αντισώματα σε σχέση με το αρχικό στέλεχος του κορονοϊού.
Αποδείχθηκε, λοιπόν, ότι οι εμβολιασμένοι με δύο δόσεις είχαν απέναντι στην προερχόμενη από την Όμικρον Covid-19, κατά 41 φορές μειωμένα εξουδετερωτικά αντισώματα σε σύγκριση με το αρχικό στέλεχος.
Σε αντίστοιχα δείγματα από άτομα που είχαν νοσήσει προηγουμένως από Covid-19 και εμβολιάστηκαν αργότερα, φάνηκε ότι αυτά διατήρησαν «σχετικά υψηλή ικανότητα εξουδετέρωσης του ιού Όμικρον» και πιθανότατα είχαν καλύτερη προστασία από εκείνους που έλαβαν μόνο δύο δόσεις.
Έτσι, οι ερευνητές κατέληξαν ότι η χορήγηση αναμνηστικής δόσης είναι πιθανόν να προκαλέσει παρόμοια απόκριση με αυτή της νόσησης – εμβολιασμού.
Ο μικρός αριθμός συμμετεχόντων, ωστόσο, μειώνει την ισχύ των συμπερασμάτων και για τον λόγο αυτό θα πρέπει να επιβεβαιωθούν σε μεγαλύτερο αριθμό δειγμάτων.
Γιατί η αναμνηστική δόση προστατεύει από την Όμικρον
Στη δεύτερη μελέτη που πραγματοποιήθηκε από την Pfizer για να διαπιστωθεί εάν η ενισχυτική (τρίτη) δόση παρέχει επαρκή προστασία έναντι της Όμικρον, οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι τρεις δόσεις του εμβολίου όχι μόνο εξουδετέρωσαν την νέα παραλλαγή, αλλά αύξησαν επίσης τους τίτλους (ποσότητα) εξουδετερωτικών αντισωμάτων κατά 25 φορές σε σύγκριση με τις δύο δόσεις.
Τα δεδομένα αποδεικνύουν επίσης ότι μια αναμνηστική δόση του εμβολίου Pfizer παρήγαγε τίτλους αντισωμάτων συγκρίσιμους με το επίπεδο αντισωμάτων που είχε καταγραφεί με τις δύο δόσεις έναντι του αρχικού στελέχους του κορονοϊού.
Ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί πως απαιτείται περισσότερη έρευνα για να επιβεβαιωθεί πόσο ικανοποιητική θα είναι η ανταπόκριση των εμβολίων στην πρόληψη της συμπτωματικής ή ασυμπτωματικής Covid-19.
Πηγή: Iatropedia / Γιάννα Σουλάκη