Τα εμβόλια αποδεδειγμένα μειώνουν τον κίνδυνο σοβαρής νόσησης από COVID-19, αποκλείοντας έτσι την πιθανότητα εισαγωγής σε νοσοκομείο ή θανάτου από τη νόσο του νέου κορωνοϊού. Τι δείχνουν όμως τα επιστημονικά στοιχεία για την αποτελεσματικότητά τους στη μείωση της μετάδοσης του ιού;
Τα ερευνητικά δεδομένα αλλά και τα στοιχεία από τον εμβολιασμό του γενικού πληθυσμού έχουν επιβεβαιώσει την υψηλή προστασία που εξασφαλίζουν τα εμβόλια έναντι της σοβαρής νόσησης και του κινδύνου θανάτου από COVID-19. Πράγματι, σημειώνουν οι Jennifer Juno και Adam Wheatley, ανώτεροι ερευνητές στο Ινστιτούτο Λοιμώξεων και Ανοσίας Peter Doherty και το Τμήμα Μικροβιολογίας και Ανοσολογίας του Πανεπιστημίου της Μελβούρνης αντίστοιχα, τα ποσοστά ανοσίας κυμαίνονται αποδεδειγμένα από 50% (Sinovac) έως 95% (Pfizer/BioNTech).
Ωστόσο, μεγάλο ερωτηματικό παραμένει το πόσο αποτελεσματικά είναι τα εμβόλια κατά του κορωνοϊού SARS-CoV-2 στη μετάδοση του ιού, ιδίως μετά τις περιπτώσεις ανθρώπων που μολύνθηκαν μετά τον πλήρη εμβολιασμό τους. Τα συνεχώς ανανεούμενα επιστημονικά δεδομένα κινούνται σε αισιόδοξο μονοπάτι.
Μικρότερος κίνδυνος μετάδοσης από εμβολιασμένους
Μολονότι μελέτες σε ζώα είχαν από νωρίς επιβεβαιώσει ότι η ανοσοποίηση από τα εμβόλια κατά της COVID-19 μειώνει και τον κίνδυνο μετάδοσης, η αποτελεσματικότητα στους ανθρώπους διαπιστώθηκε μόλις πρόσφατα. Τον Απρίλιο, η Υπηρεσία Δημόσιας Υγείας της Αγγλίας (Public Health England) ανακοίνωσε τα αποτελέσματα μιας μελέτης που συμπεριέλαβε πάνω από 365.000 νοικοκυριά με εμβολιασμένα και ανεμβολίαστα μέλη.
Σύμφωνα με τα ευρήματα, τα εμβόλια των Οξφόρδης/Astra Zeneca και Pfizer/BioNTech μείωσαν τις πιθανότητες μετάδοσης του κορωνοϊού κατά 40-60%.
Άλλη μελέτη από το πρωτοπόρο στου εμβολιασμούς Ισραήλ, κατέληξε ότι στα 5.000 κρούσματα κορωνοϊού στον εμβολιασμένο πληθυσμό, το ιικό φορτίο στο ρινικό επίχρισμα ήταν σημαντικά χαμηλότερο από αυτό των ανεμβολίαστων διαγνωσμένων με τον ιό. Υπενθυμίζεται ότι η συγκέντρωση του ιού στη ρινική κοιλότητα είναι ευθέως ανάλογη με τον κίνδυνο μετάδοσης.
Τι αλλάζει και τι παραμένει μετά τον εμβολιασμό
Η μειωμένη διασπορά χάρη στα εμβόλια αναδεικνύεται σε ουσιαστικό όπλο στη μάχη για την ανοσία της αγέλης και την αναχαίτιση της πανδημίας. Παράλληλα, η διακοπή συρροών κρουσμάτων και η μείωση του ιού στην κοινότητα είναι απαραίτητα για τις ομάδες του πληθυσμού που σημείωσαν ασθενή ανοσολογική απόκριση ή δεν μπορούν ακόμα να προστατευτούν από τα εμβόλια όπως ανήλικοι, κάποιοι ηλικιωμένοι και ορισμένοι ασθενείς σε ανοσοκαταστολή.
Ωστόσο, ακόμη και η ανοσία από τον εμβολιασμό δεν είναι δια βίου. Με το ενδιαφέρον στραμμένο στον βραχύβιο χαρακτήρα των εμβολίων, οι επιστήμονες μελετούν την πορεία της ανοσίας σε εμβολιασθέντες κατά της COVID-19 αλλά και κατά πόσο προστατεύονται έναντι των μεταλλαγμένων στελεχών του ιού, ενίοτε πιο επικίνδυνων και μεταδοτικών. Ενδεικτικά, η αμερικανική φαρμακευτική εταιρεία Moderna αναπτύσσει νέα εμβόλια προσαρμοσμένα ειδικά για την αντιμετώπιση των μεταλλάξεων του κορωνοϊού SARS-CoV-2.
Τι πρέπει να έχουμε κατά νου λοιπόν; Με την πανδημία ακόμα να καλπάζει, έναν αξιοσημείωτο αριθμό κρουσμάτων και θανάτων καθημερινά, δεν πρέπει να χαλαρώνουμε και να ξεχνάμε ότι ο ιός βρίσκεται ακόμη ανάμεσά μας. Ούτως ειπείν, μέτρα προστασίας όπως η χρήση μάσκας και κοινωνικές αποστάσεις θα παραμείνουν κομμάτι της καθημερινότητάς μας ακόμη και μετά τον εμβολιασμό, καθώς πολλοί άνθρωποι δεν θα χαίρουν ανοσολογικής προστασίας, φυσικά ή τεχνητά. Όπως επισημαίνουν άλλωστε οι ειδικοί «μικρότερος κίνδυνος μετάδοσης δεν σημαίνει καθόλου μετάδοση».