Εκατομμύρια άνθρωποι στον κόσμο περνούν σήμερα την Κυριακή του Πάσχα των Καθολικών υπό υγειονομικούς περιορισμούς για δεύτερη φορά από την αρχή της πανδημίας.
Στην Ευρώπη, την ήπειρο που πλήττεται από ένα τρίτο κύμα του κορωνοϊού, ολόκληρη η Ιταλία έχει χαρακτηριστεί «κόκκινη» ζώνη, με υψηλό κίνδυνο μετάδοσης και τους αυστηρότερους περιορισμούς για τις γιορτές του Πάσχα, που αποτελούν συνήθως ευκαιρία για οικογενειακές συγκεντρώσεις.
Στη Γαλλία, πριν από ένα lockdown που θα ισχύσει για ένα μήνα, οι αρχές επιτρέπουν μέχρι το βράδυ της Δευτέρας τις μετακινήσεις μεταξύ περιφερειών, επιτρέποντας σε όσους μπορούν να πάνε εξοχή και τα παιδιά στους παππούδες και τις γιαγιάδες τους.
Η υπόλοιπη Ευρώπη πολλαπλασιάζει τα μέτρα προσπαθώντας να περιορίσει τη μετάδοση του ιού με τη Γερμανία αφού πήρε πίσω το «σκληρό» lockdown για τις ημέρες του Πάσχα να ενισχύει τελικά για μία ή δύο εβδομάδες τους ελέγχους στα χερσαία σύνορά της.
Οι χώρες της ανατολική Ευρώπη παρόλο που σε μεγάλο βαθμό είχαν καταφέρι να αποφύγουν τα χειρότερη από το «χτύπημα» της πανδημία κατά τη φάση του 2020, πλέον η εικόνα φαίνεται να έχει αλλάξει δραματικά με αρκετές χώρες να καταγραφουν υψηλά ποσοστά μολύνσεων και θανάτων.
Την ώρα που «τρέχει» ένας αγώνας για τον εμβολιασμό του πληθυσμού γρήγορα σε ολόκληρη την περιοχή, όπως εξηγούν οι ανταποκριτές του BBC, το ποσοστό μόλυνσης αποδεικνύεται ένα σημαντικό εμπόδιο.
Πολωνία: Το σύστημα υγείας δοκιμάζει τα όριά του
Η Πολωνία αγωνίζεται με τον υψηλότερο αριθμό νέων κρουσμάτων από την έναρξη της πανδημίας. Ο αριθμός αυτός δεν είναι απλά ο υψηλότερος από την αρχή της πανδημίας αλλά 60 φορές υψηλότερος από τον αντίστοιχο στην αρχή της πανδημίας, την άνοιξη του περασμένου έτους, και έχει αποδοθεί στην επικράτηση της βρετανικής παραλλαγής του ιού.
Στην πληγείσα περιοχή της Σιλεσίας, στη νότια Πολωνία, οι ασθενείς μεταφέρονται σε νοσοκομεία λιγότερο επιβαρυμένα, σε γειτονικές επαρχίες. Η κυβέρνηση προσπαθεί τώρα να προσελκύσει γιατρούς από το εξωτερικό.
Η Πολωνία είχε καταφέρει να αποφύγει να καταγράψει υψηλούς αριθμούς μολύνσεων και θανάτων όταν άρχισε η πανδημία χάρη στο αυστηρό lockdown που επέβαλε, κλείνοντας τα σύνορά της και περιορίζοντας την κίνηση των πολιτών της, ακόμη και για άσκηση. Κάτι τέτοιο, ωστόσο, δεν ήταν βιώσιμο επαναφέροντας την κίνηση και την οικονομική ζωή.
Τα σχολεία, τα καταστήματα και οι επιχειρήσεις έκλεισαν ξανά, αλλά οι εκκλησίες σε αυτήν την βαθιά καθολική χώρα παραμένουν ανοιχτές για περιορισμένο αριθμό προσκυνητών για το Πάσχα. Οι Πολωνοί έχουν τη δυνατότητα να διατηρήσουν την παράδοσή τους με τα ψάθινα καλάθια αυγών και λουκάνικων τα οποία πηγαίνουν στους ιερείς ώστε να ευλογηθούν.
Πολλοί έχουν επικρίνει τη διάθεση των εμβολίων στην χώρα και η κυβέρνηση αναγκάστηκε να ζητήσει συγγνώμη την 1η Απριλίου όταν άλλαξε ξαφνικά την πολιτική της εν μία νυκτί και επέτρεψε σε οποιονδήποτε ηλικίας 40 έως 60 ετών να δύναται να εγγραφεί για εμβολιασμό. Η ζήτηση ήταν τόσο υψηλή που το σύστημα έπεσε.
Ουγγαρία: Υψηλά ποσοστά θανάτων, αλλά επιταχύνονται οι εμβολιασμοί
Η Ουγγαρία έχει πλέον ένα από τα υψηλότερα ποσοστά θνητότητας λόγω Covid στον κόσμο, με περισσότερους από 21.000 θανάτους και ένα τρίτο κύμα που απειλεί εκατοντάδες ζωές κάθε μέρα. Παρόλα αυτά η χώρα έχει καταφέρει να ανεβάσει την ταχύτητα των εμβολιασμών κατά του Covid-19 και να αναδειχθεί σε μια από τις χώρες που «τρέχουν» πιο γρήγορα στην κούρσα των εμβολιασμών της Ευρώπης. Περισσότεροι από ένας στους πέντε Ούγγρους έχει λάβει την πρώτη δόση του εμβολίου.
Επομένως τι δεν πάει καλά;
Η Ουγγαρία έχει υψηλά ποσοστά καρκίνου, καρδιακών παθήσεων και υψηλό ποσοστό θνησιμότητας μεταξύ ατόμων που χρειάζονται μηχανική υποχτήριξη. Παρόλο που η κυβέρνηση αγόρασε έναν εκπληκτικό αριθμό 16.000 αναπνευστήρων το περασμένο καλοκαίρι, δεν υπάρχουν αρκετοί άνθρωποι για να τους χειριστούν λόγω 25% έλλειψης στο ιατρικό προσωπικό και 30% έλλειψης στο υγειονομικό προσωπικό, κυρίως λόγω της μετανάστευσης. Επίσης άλλοι 5.500 γιατροί παραιτήθηκαν τον περασμένο μήνα έπειτα από εργασιακή μεταρρύθμιση, και διαφωνία για τους μισθούς.
Η εικόνα από το μέτωπο των εμβολιασμών φαίνεται πιο φωτεινή. Ο πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν ρίσκαρε αγοράζονταςτο ρωσικό εμβόλιο Sputnik V και έπειτα το κινεζικό Sinopharm εμβολίων, επιτρέποντας έτσι στην Ουγγαρία να βγει μπροστά στην κούρσα την ώρα που πολλές χώρες της ΕΕ αντιμετωπίζουν πολλά προβλήματα με την προμήθεια των εμβολίων.
Πολλοί Ούγγροι ήταν δύσπιστοι απέναντι στο κινεζικό εμβόλιο, αλλά το έκαναν όταν τους δόθηκε η ευκαιρία.
Ουκρανία: Σε lockdown και με λίγα εμβόλια
Περίπου 400 άτομα πεθαίνουν κάθε μέρα καθώς το νέο κύμα της πανδημίας αποδεικνύεται πιο θανατηφόρο από το πρώτοστην Ουκρανία.
Παράλληλα δεν είναι καθόλου σαφές κατά πόσο τα τρέχοντα μέτρα του lockdown θα καταφέρουν τελικά να ισοπεδώσουν την καμπύλη και να μειώσουν την αυξανόμενη πίεση στα νοσοκομεία.
Οι κανόνες ποικίλλουν σε όλη τη χώρα, αλλά στις περισσότερες περιοχές δυτικά και στην πρωτεύουσα του Κιέβου μόνο τα καταστήματα που πωλούν «είδη πρώτης ανάγκης» είναι ανοιχτά, τα σχολεία είναι κλειστά και από αυτήν την εβδομάδα η πρόσβαση στις δημόσιες συγκοινωνίες θα είναι περιορισμένη.
Στο μεταξύ, η διάθεση των εμβολίων παραμένει κολλημένη στην πρώτη ταχύτητα. Η προμήθεια ήταν αργή και όταν οι δόσεις έγιναν διαθέσιμες, η παράδοση των δόσεων έγινε ακόμη πιο αργή. Τα τελευταία στοιχεία δείχνουν ότι περισσότερο από ένα μήνα μετά την άφιξη των πρώτων εμβολίων (Οξφόρδης-AstraZeneca από την Ινδία) λιγότεροι από 250.000 άνθρωποι έλαβαν μία δόση και μόλις δύο είχαν λάβει και τις δύ δόσεις.
Με πληθυσμό άνω των 40 εκατομμυρίων, αυτό είναι ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά εμβολιασμού στην Ευρώπη.
Τα εμπόδια, ωστόσο, δεν είναι καθαρά υλικοτεχνικά. Ο σκεπτικισμός των εμβολίων παραμένει υψηλός με έρευνες να υποδηλώνουν ότι περίπου το 50% των Ουκρανών θα αρνηθούν να εμβολιαστούν, ακόμη και αν αυτό ήταν διαθέσιμο.
Σλοβακία: Η πανδημία πήρε το κεφάλι του πρωθυπουργού
Η πανδημία διεκδίκησε το κεφάλι του πρωθυπουργού την περασμένη εβδομάδα, καθώς οι Σλοβάκοι άρχισαν να αισθάνονται τις χειρότερες συνέπειες του Covid. Σήμερα ότι ο αριθμός των νεκρών από τη νόσο Covid-19 ξεπέρασε τους 10.000 στη χώρα των 5,5 εκατομμυρίων κατοίκων.
Ο Ιγκόρ Μάτοβιτς παραιτήθηκε μετά από μια αμφιλεγόμενη και μυστική συμφωνία για την απόκτηση δύο εκατ. δόσεων του ρωισκού εμβολίου Sputnik V. Έχει μια αδυναμία στη ρητορική και αυτή η εβδομάδα δεν αποτέλεσε εξαίρεση, σχολιάζει το BBC.
«Την παραμονή του Πάσχα, την οποία γιορτάζουμε ως σύμβολο της οδύνης, της θυσίας και της συγχώρεσης, αποφάσισα να κάνω αυτήν τη χειρονομία συγχώρεσης προς εκείνους τους πολιτικούς που απαιτούσαν να παραιτηθώ από την πρωθυπουργική θέση", δήλωσε στους δημοσιογράφους. Πλέον σχηματίζεται νέα κυβέρνηση. Ο υπουργός Οικονομικών Έντουαρντ Χέγκερ τίθεται επικεφαλής, ενώ ο κ. Μάτοβιτς μετακινείται στη δουλειά του.
Για εβδομάδες η Σλοβακία βίωνε μερικές από τις πιο απογοητευτικές στατιστικές Covid στην Ευρώπη. Ωστόσο αυτή η μικρή χώρα των 5,5 εκατομμυρίων ξεκνωησε να αυξάνει το ποσοστό του πληθυσμού της (15%) που έχει λάβει την πρώτη δόση του εμβολίου. Τερματίζει έτσι η θυσία του Μάτοβιτς την κρίση; Όχι απαραίτητα, λένε οι επικριτές του.
«Ο Μάτοβιτς μοιάζει λίγο με τον ίδιο τον ιό. Μεταλλάσσεται και επιστρέφει, ίσως σε μια ακόμη πιο επικίνδυνη μορφή", δήλωσε ο Μάτους Κοστόλνι, αρχισυντάκτης της εφημερίδας Dennik N. Ωστόσο, αυτός και άλλοι συμφωνούν ότι ο Έντουαρντ Χέγκερ, μια λιγότερο συγκρουστική φιγούρα, είναι πιο πιθανό να ακούσει τους ειδικούς. «Αυτό μπορεί να βοηθήσει», είπε ο κ. Κοστούνι στο BBC.
Τσεχία: «Κανείς δεν σκέφτεται για τις οικογένειες»
Οι τσεχικές αρχές έχουν καλέσει τους πολίτες να σεβαστούν τους περιορισμούς για τον έλεγχο της πανδημίας την πασχαλινή περίοδο. Το σχέδιο είναι να επιστρέψουν τα παιδιά στο σχολείο σε μια εβδομάδα, αλλά υποστηρίζουν ότι (το σχέδιο) θα μπορούσε να τεθεί σε κίνδυνο εάν οι άνθρωποι ξεκινήσουν να συγκεντρώνονται τώρα σε μεγάλες ομάδες.
Η Λέα Σουρουβκοβα, αναφέρει το BBC, πέρασε ένα χρόνο κάνοντας ρεπορτάζ για την πανδημία στη χώρα. Τον Νοέμβριο, η ιστορία την «χτύπησε» προσωπικά. Την τελευταία φορά που κάλεσε τον 86χρονο παππού της, Φράντα, φάνηκε σε καλή διάθεση και καλή υγεία. Δύο μέρες αργότερα ήταν νεκρός. «Όλοι μιλούν για τον αριθμό των θανάτων και των λοιμώξεων, αλλά κανείς δεν σκέφτεται για τις οικογένειες», δήλωσε.
Οι αριθμοί πέφτουν τώρα αργά. Η χώρα δεν βρίσκεται πλέον στην κορυφή των ευρωπαϊκών χαρτών. Αλλά δεν είναι πολύ πίσω.
Η Λέα έχγραψε το όνομα του παππού της σε έναν από τους 25.000 λευκούς σταυρούς που εμφανίστηκαν στην πλατεία της Παλιάς Πόλης της Πράγας. Χωρίς τουρίστες, η πλατεία είναι πλέον ένα αυτοσχέδιο μνημείο για τους νεκρούς.
Αλλά ακόμη και οι σταυροί, ζωγραφισμένοι στα λιθόστρωτα, είναι μια πολιτική πράξη, το έργο μιας ΜΚΟ που επικρίνει τον πρωθυπουργό Αντρέι Μπάμπις και τον χειρισμό της πανδημίας. Ο κ. Μπάμπις παραδέχεται ότι υπήρξαν λάθη, αλλά εκφράζει την αισιοδοξία του για τους μήνες που έρχονται καθώς εντείνται η προσπάθεια εμβολιασμού και με δεδομένοι ότι οι άνθρωποι μένουν στο σπίτι.