Οι νέες προκλήσεις για το πανεπιστημιακό άσυλο

ΤΟΥ ΜαρίνοΥ Σκανδάμη , ΔικηγόροΥ – Διδάκτωρ Νομικής, πρ. Γ.Γ. Υπουργείου Δικαιοσύνης, ΥΠΟΨΉΦΙΟΥ ΒΟΥΛΕΥΤΗ ΑΧΑΪΑΣ ΜΕ ΤΟ ΚΙΝΑΛ

Για πάνω από τριάντα χρόνια, η διάταξη που προέβλεπε ότι η Αστυνομία μπορεί να παρεμβαίνει για τη δίωξη κακουργημάτων στους πανεπιστημιακούς χώρους χωρίς την άδεια των πανεπιστημιακών οργάνων δεν εφαρμοζόταν, με διαχρονική πολιτική -και σε κάποιες περιπτώσεις ακαδημαϊκή- ευθύνη.

Η μη εφαρμογή της μέχρι τώρα ισχύουσας νομοθεσίας είναι αυτή λοιπόν, που μετέτρεψε μια θεμελιώδη εγγύηση σε άσυλο ανομίας.

Η πρωτοβουλία της κυβέρνησης να ανοίξει και πάλι τη συζήτηση με το σχετικό νομοσχέδιό της δηλώνει πράγματι μια αγωνία για να ρυθμιστεί (εκ νέου) οριστικά το θέμα. Θα αρκούσε λοιπόν η κυβέρνηση να φέρει προς ψήφιση τη διάταξη του λεγόμενου νόμου Διαμαντοπούλου (Ν. 4009/2011) που ως αντιπολίτευση είχε ψηφίσει μαζί με το ΠΑΣΟΚ και η οποία όριζε το αυτονόητο, δηλαδή ότι : «Σε αξιόποινες πράξεις που τελούνται εντός των χώρων των ΑΕΙ εφαρμόζεται η κοινή νομοθεσία».

Όμως, η κυβέρνηση αναιρώντας όσα ως αντιπολίτευση στήριξε το 2011, υπερβαίνει τη διάταξη αυτή που επέτρεπε την επέμβαση μόνο για καταδίωξη αξιοποίνων πράξεων και διευρύνει απεριόριστα τις δυνατότητες ενέργειας της Αστυνομίας και άλλων διωκτικών σωμάτων στους πανεπιστημιακούς χώρους. Δηλαδή, να επεμβαίνουν όχι μόνο στο στάδιο της δίωξης εγκληματικών πράξεων, αλλά ακόμα και στο προεγκληματικό ή προληπτικό επίπεδο.

Διότι, η προτεινόμενη διάταξη της κ. Κεραμέως ορίζει : «Εντός των χώρων των Α.Ε.Ι. οι αρμόδιες αρχές ασκούν όλες τις κατά νόμο αρμοδιότητές τους συμπεριλαμβανομένης της επέμβασης λόγω τέλεσης αξιόποινων πράξεων».

Είναι δηλαδή σαφές ότι όχι μόνο σε περίπτωση τέλεσης αξιοποίνων πράξεων, αλλά και για κάθε δυνατότητα άσκησης άλλων αρμοδιοτήτων, οι διωκτικές αρχές μπορούν να βρίσκονται καθημερινά στους πανεπιστημιακούς χώρους.

Ποιες είναι αυτές οι περιπτώσεις αρμοδιοτήτων; Ενδεικτικά να αναφέρουμε :

α)  Την κατ’ άρθρο 100 του ΠΔ 141/91 αρμοδιότητα της ΕΛΑΣ για επιτήρηση δημοσίων ανοικτών και κλειστών χώρων με σκοπούς, περιπόλους ή άλλου ειδικού σκοπού αστυνομικούς.
γ) Την κατά το άρθρο 26 του ΠΔ 141/91 συλλογή πληροφοριών.
δ) Την κατ’ άρθρο 94 ΠΔ 141/91 προληπτική ενέργεια της ΕΛΑΣ με σωματικές έρευνες και με έρευνες χώρων προσιτών στο κοινό, αλλά και
ε) Την κατά το ίδιο άρθρο 94 ΠΔ 141/91 παράσταση αστυνομικών σε δημόσια θεάματα, εκθέσεις, εορτές και αθλητικές εκδηλώσεις.
στ) Την κατ’ άρθρο 78 ΠΔ 141/91 προληπτική ενέργεια ενεδρών από δύο ή περισσότερους αστυνομικούς με σκοπό τη δημιουργία κλίματος ασφαλείας.

ζ) Την κατ’ άρθρο 79 ΠΔ 141/91 κατόπτευση χώρων, δηλαδή την παρακολούθηση τους από δύο ή περισσότερους αστυνομικούς, με σκοπό να ελεγχθούν ύποπτα πρόσωπα.

η) Την κατ’ άρθρο 79 ΠΔ 582/1984 παρακολούθηση εξτρεμιστών και των οργανώσεών τους.

Το πιθανότερο βέβαια είναι πως οι αρμοδιότητες αυτές θα ασκηθούν με φειδώ και σεβασμό στους φορείς του πανεπιστημιακού ασύλου, δηλαδή σε όλους όσοι μετέχουν και απολαμβάνουν την ακαδημαϊκή ελευθερία, με σεβασμό δηλαδή σε διδάσκοντες και διδασκόμενους.

Παρ’ όλα αυτά, επειδή οι διατάξεις των νόμων δοκιμάζονται στα ακραία όρια εφαρμογής τους, δεν θα πρέπει να υπάρχει δυνατότητα καταχρηστικής εμπέδωσής τους.

Διότι οι πιο πάνω ενδεικτικές διατάξεις δίνουν τη δυνατότητα στην Αστυνομία, εφόσον δεν υπάρξει ο αναγκαίος αυτοπεριορισμός της, να επιτηρεί διαρκώς το campus του πανεπιστημίου είτε ως ανοικτού χώρου, όπως λ.χ. προαύλια, γήπεδα κ.λπ. είτε ως κλειστού, όπως λ.χ. αμφιθέατρα, εργαστήρια, κτήρια διοίκησης, γραφεία καθηγητών και φοιτητικών ενώσεων.

Δίνει ακόμα τη δυνατότητα για μόνιμη προληπτική παρουσία αστυνομικής δύναμης στα πανεπιστήμια για συλλογή πληροφοριών, κατόπτευση χώρων και προσώπων, παρουσία σε συλλογικές εκδηλώσεις καθηγητών και φοιτητών, και ελπίζουμε βεβαίως πως δεν θα θεωρηθεί ότι εξτρεμιστικές τάσεις ενυλώνουν και οι φοιτητικές πρωτοβουλίες που αμφισβητούν πολιτικά το status quo.  

Εφόσον λοιπόν είναι προφανές ότι δεν μπορεί να υπάρχει ανοχή σε εγκληματικές ενέργειες εντός των πανεπιστημιακών χώρων και πως αυτή η φαύλη κατάσταση πρέπει να σταματήσει, θα αρκούσε η επαναφορά της διάταξης του νόμου Διαμαντοπούλου για την άμεση καταδίωξη αξιοποίνων πράξεων, κακουργημάτων και πλημμελημάτων, εντός των πανεπιστημιακών χώρων.

Η υπέρμετρη διόγκωση της αστυνόμευσης με την εφαρμογή προληπτικών αρμοδιοτήτων μπορεί να παράγει αντίθετα αποτελέσματα από αυτά που η διάταξη της κ. Κεραμέως θέλει να ρυθμίσει. Στην Ελλάδα ζούμε όλοι.-

Διαβάστε επίσης