Κάποιες φράσεις που μπορεί να χρησιμοποιούμε οι γονείς, μπορεί να μεταφέρουν ένα λανθασμένο μήνυμα στο παιδί.
1.«Τα μεγάλα παιδιά δεν φοβούνται»
Ο φόβος είναι το συναίσθημα που υπενθυμίζει στους ανθρώπους να είναι περισσότερο προσεκτικοί. Είναι το συναίσθημα που μας κινητοποιεί να προστατεύουμε τον εαυτό μας. Όταν ενοχοποιούμε τον φόβο, είναι σα να μαθαίνουμε το παιδί να καταπιέζει ένα συναίσθημα πολύ χρήσιμο για το ίδιο και την αυτοπροστασία του. Χρειάζεται οι γονείς, αλλά και οι εκπαιδευτικοί να λένε στο παιδί ότι είναι απόλυτα φυσιολογικό να φοβάται και να το ενθαρρύνουν να κάνει αυτό που νιώθει σωστό ώστε να προστατευτεί.
Κάποιοι γονείς μου αναφέρουν ότι το παιδί έχει την τάση να φοβάται πολύ και να εκδηλώνει έντονα τον φόβο του. Αυτό μπορεί να συμβεί, επειδή το κάθε παιδί έχει την ιδιοσυγκρασία του και εκφράζεται διαφορετικά, ανάλογα και με τα ερεθίσματα, αλλά και τα πρότυπα στο περιβάλλον του. Προσπάθησε, λοιπόν, να δείξεις στο παιδί τη διαφορά του λογικού και του παράλογου. Ένας παράλογος φόβος, για παράδειγμα, αφορά μια κατάσταση που δεν συμβαίνει στο τώρα και ίσως να μη συμβεί και ποτέ. Ωστόσο, αυτή η συζήτηση χρειάζεται να δείξει πρωτίστως στο παιδί ότι αγκαλιάζουμε και αποδεχόμαστε το συναίσθημά του.
2.«Με έχεις απογοητεύσει»
Το παιδί είτε είναι σε ηλικία που αντιλαμβάνεται το σωστό από το λάθος, είτε όχι. Στην πρώτη περίπτωση, εάν το παιδί προβεί σε κάποια μη επιθυμητή συμπεριφορά θα το ξέρει ήδη από μόνο του και θα νιώθει ήδη άσχημα γι’ αυτό που έκανε. Έτσι, το να το επιβαρύνουμε με τη δική μας απογοήτευση δεν θα το ωφελήσει.
Αντίθετα θα δημιουργήσει περαιτέρω αρνητικά συναισθήματα και θα του δημιουργήσει περιττό άγχος σε κάθε περίπτωση που θα κάνει κάτι λάθος. Στην περίπτωση που το παιδί δεν γνωρίζει ακόμη το λάθος από το σωστό ή βρίσκεται σε κάποια συνθήκη την οποία δεν την έχει ξαναζήσει και δεν γνωρίζει πώς να τη διαχειριστεί, είναι πολύ άδικο να του προσθέσουμε το βάρος της δικής μας απογοήτευσης. Έτσι λοιπόν, αυτό που χρειάζεται το παιδί είναι να το βοηθήσουμε να καταλάβει το σωστό και να του προτείνουμε κάποιες λύσεις.
3.«Δεν είσαι αρκετά καλός»
Αυτή η φράση θα δημιουργήσει την αίσθηση στο παιδί ότι κάτι του λείπει για να είναι αρκετά καλό. Κάποια παιδιά αναπτύσσουν έντονη ανταγωνιστικότητα, ακριβώς για να αποδείξουν ότι είναι αρκετά καλά. Έτσι, βιώνουν έντονο άγχος και αυτοκατηγορούνται όποτε αισθάνονται ότι δεν κατάφεραν αυτό που έπρεπε. Το παιδί χρειάζεται να εισπράττει την επιβράβευσή σου στην προσπάθειά του και εσύ να είσαι ένας θετικός καθρέφτης που στα μάτια σου θα βλέπει περηφάνια. Σε περιπτώσεις κάποιας μη επιθυμητής συμπεριφοράς ή κάποιου λάθους, καλύτερα να ακούει φράσεις όπως «θα προσπαθήσεις πάλι σε λίγο που θα είσαι πιο ξεκούραστη» ή «τα λάθη είναι ανθρώπινα, ας μαζέψουμε τα ψίχουλα».
4.«Σταμάτα να κλαις αμέσως»
Το κλάμα είναι ένας τρόπος αποφόρτισης του έντονου συναισθήματος. Είναι μια πολύ ευεργετική διαδικασία για το νευρικό σύστημα. Είναι μια απόλυτα φυσιολογική πράξη, η οποία όχι μόνο δεν πρέπει να αποθαρρύνεται, αλλά, αντίθετα, να ενισχύεται. «Κλάψε να νιώσεις καλύτερα» είναι η φράση που βοηθάει το παιδί (και όχι μόνο) να ηρεμήσει. Κάποιοι γονείς παθαίνουν πανικό όταν το παιδί κλαίει και τρέχουν να ικανοποιήσουν τις επιθυμίες του. Έτσι, το παιδί, πολλές φορές, επιστρατεύει το κλάμα σαν αντίδραση σε ό,τι το ενοχλεί. Σε αυτή την περίπτωση, μην ενοχοποιείς το κλάμα. Απλά προσπάθησε να τηρείς τα «όχι» σου και να έχεις μια σταθερή στάση απέναντί του.
5.«Κοίτα, ο Γιωργάκης φοράει καπέλο, φόρεσέ το κι εσύ» ή «Δες η Μαιρούλα πήρε καλύτερο βαθμό»
Κι αν ο Γιωργάκης, δηλαδή, δεν φορούσε, δεν θα χρειαζόταν να το φορέσει και το παιδί μας; Το κάθε παιδί είναι διαφορετικό και έχει τη δική του προσωπικότητα και τους δικούς του ρυθμούς. Δεν υπάρχει καλό και κακό στην ιδιοσυγκρασία. Χρειάζεται να σεβόμαστε την ιδιοσυγκρασία του παιδιού μας και να μην το βάζουμε στη διαδικασία να νιώθει καλά με τον εαυτό του μόνο εάν νιώθει πως οι άλλοι δεν είναι τόσο καλοί. Γιατί εάν κάποιες στιγμές νιώθει πως οι άλλοι είναι καλύτεροι, είτε θα προσπαθεί να τους μειώσει, είτε θα νιώθει άσχημα με τον εαυτό του.
Οι αυθόρμητες φράσεις που εκφράζουμε στα παιδιά μας και περνούν τα λάθος μηνύματα είναι και εκείνες που μας φανερώνουν σε ποια σημεία χρειάζεται να στραφούμε στον εαυτό μας και να αναρωτηθούμε μήπως αυτά τα μηνύματα στρέφονται και στον ίδιο τον εαυτό μας.
