Όταν σκεφτόμαστε απειλητικούς για την ζωή ιούς, όπως ο κορωνοϊός, αντλούμε ελπίδα από την ύπαρξη ορισμένων τύπων θεραπείας που μπορούν να συμβάλλουν στην πρόληψη των θανατηφόρων συμπτωμάτων ή στον περιορισμό της εξάπλωσής τους (όπως το εμβόλιο). Ωστόσο, αυτό δεν ισχύει για τα περίπου 58 εκατομμύρια άτομα που ζουν με χρόνια λοίμωξη από ηπατίτιδα C, η οποία προκαλεί περίπου 400.000 θανάτους κάθε χρόνο.
Τώρα, Δανοί ερευνητές έκαναν ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση για την αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος. Οι επιστήμονες εντόπισαν το πρωτεϊνικό σύμπλεγμα που δίνει στον ιό της ηπατίτιδας C την ικανότητα να δεσμεύει και να μολύνει κύτταρα, γνώση που μπορεί να συμβάλλει στην δημιουργία ενός εμβολίου κατά του συγκεκριμένου ιού.
«Είμαστε οι πρώτοι που εντοπίσαμε το πρωτεϊνικό σύμπλεγμα στην επιφάνεια του ιού της ηπατίτιδας C που του επιτρέπει να δεσμεύεται στα κύτταρά μας», αναφέρει χαρακτηριστικά ο ανώτερος συγγραφέας της μελέτης Δρ Jannick Prentø, αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης.
Στην μελέτη τους, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature, οι ερευνητές περιέγραψαν πώς συνδυάζονται οι πρωτεΐνες περιβλήματος του ιού. Όπως εξηγούν, η μοριακή διάταξη αυτών των πρωτεϊνών τους επιτρέπει να μολύνουν κύτταρα και να αποφεύγουν την ανίχνευση από τα εξουδετερωτικά αντισώματα.
Όσα μάθαμε από τον κορωνοϊό
Αν και η δομή της πρωτεΐνης είναι διαφορετική, δρα παρόμοια με την πρωτεΐνη ακίδα του κορωνοϊού διεισδύοντας και παραβιάζοντας τον έλεγχο των ανθρώπινων κυττάρων.
«Αυτή η γνώση της δομής του συμπλέγματος πρωτεϊνών θα μας επιτρέψει να σχεδιάσουμε υποψήφια εμβόλια που θα μπορούσαν να αποτρέψουν την μόλυνση των κυττάρων από τον ιό της ηπατίτιδας C», αναφέρει ο επικεφαλής της μελέτης, Δρ Elias Augestad από το Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης.
Η κατανόηση του συμπλέγματος πρωτεϊνών και του τρόπου με τον οποίο ο ιός της ηπατίτιδας C μολύνει τα κύτταρα είναι το τελευταίο κρίσιμο βήμα για τον σχεδιασμό ενός εμβολίου.
Πώς θα λειτουργεί το εμβόλιο κατά της ηπατίτιδας C
Το προτεινόμενο εμβόλιο ιδανικά θα εκπαιδεύει το ανοσοποιητικό σύστημα να αναγνωρίζει το σύμπλεγμα πρωτεΐνης της ηπατίτιδας C, προκαλώντας την απελευθέρωση εξουδετερωτικών αντισωμάτων.
Αυτά τα αντισώματα θα δεσμευθούν στη συνέχεια στο πρωτεϊνικό σύμπλεγμα, καθιστώντας το ανίκανο να διεισδύσει στα κύτταρα. Σύμφωνα με τους ερευνητές, η αντιγραφή και η μελέτη των πρωτεϊνικών συμπλεγμάτων στους ιούς της ηπατίτιδας C είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη του εμβολίου.
Καθώς έχουμε πλέον καλύτερη γνώση της δομής που κάνει τον ιό της ηπατίτιδας C τόσο μολυσματικό, οι επιστήμονες είναι πιο αισιόδοξοι για την εύρεση του εμβολίου.
Κι ενώ οι εξελίξεις είναι ενθαρρυντικές, αξίζει να σημειωθεί ότι οι πρωτεΐνες μελετήθηκαν εκτός του ιού, κάτι που μπορεί να μην αντιπροσωπεύει πλήρως το πώς φαίνονται σε έναν πραγματικό ιό.
Η δομή ήταν παγωμένη για την μελέτη, επομένως δεν γνωρίζουμε τον τρόπο που οι πρωτεΐνες μπορεί να κινηθούν ή να αλλάξουν σχήμα. Επιπλέον οι ερευνητές εξέτασαν πρωτεΐνες μόνο από δύο υποτύπους αλλά υπάρχουν πολλοί περισσότεροι που μπορεί να είναι ελαφρώς διαφορετικοί.
Ως εκ τούτου, το ζήτημα χρήζει περαιτέρω διερεύνησης για την δημιουργία ενός εμβολίου που θα καλύπτει ενδεχομένως όλες τις παραλλαγές του ιού.