Το περπάτημα, ίσως είναι η πιο απλή δραστηριότητα που κάνουμε μέσα στην ημέρα μας. Φαινομενικά δεν απαιτεί πολλά, απλώς να σηκωθούμε από την καρέκλα μας και να…περπατήσουμε. Στην πραγματικότητα όμως το περπάτημα είναι αρκετά πιο πολύπλοκο καθώς απαιτεί την παράλληλη λειτουργία του εγκεφάλου, των μυών μας αλλά και των αρθρώσεων.
Μάλιστα ο τρόπος με τον οποίο περπατάμε μπορεί να φανερώνει αρκετά πράγματα για την υγεία μας και το πόσο καλά γερνάμε.
Καθώς μεγαλώνουμε οι μύες μας μειώνονται, χάνουν δύναμη και ποιότητα. Η διαδικασία αυτή ονομάζεται σαρκοπενία και ξεκινάει γύρω στα 40. Παράλληλα το νευρικό σύστημα υφίσταται «ατροφία», όπου τα νεύρα παντού στο σώμα λειτουργούν λιγότερο αποτελεσματικά και ο αριθμός των νεύρων μειώνεται. Μάλιστα μεταξύ των ηλικιών 20 και 60 χάνουμε κάθε χρόνο περίπου 0,1% των νευρικών κυττάρων.
Τι λέει το περπάτημα για τον τρόπο που μεγαλώνουμε;
Πιο αργό περπάτημα
Ο ρυθμός με τον οποίο περπατάμε στα 40, είναι ένας πολύ καλός δείκτης της φυσικής μας κατάστασης και της ψυχικής μας υγείας αργότερα στη ζωή, και φυσικά υπάρχει φανερή μείωση στον ρυθμό που περπατάμε όταν περνάμε τα 60 έτη.
Μάλιστα η μείωση στην ταχύτητα αλλά και την “απαλότητα” με την οποία περπατάμε μπορεί να είναι ένας πρώιμος δείκτης νευροεκφυλιστικών παθήσεων, όπως η νόσος του Πάρκινσον.
Η νόσος του Πάρκινσον παρεμποδίζει τα μηνύματα του εγκεφάλου προς το μυοσκελετικό σύστημα, με αποτέλεσμα το βάδισμα του ατόμου να είναι πιο αργό, λιγότερο συμμετρικό και πιο παραπαίον. Αυτό μπορεί να είναι ανεπαίσθητο αλλά ανιχνεύσιμο κατά τα αρχικά στάδια της νόσου.
Με τη γνωστική μείωση, το μήκος του βήματος κατά το περπάτημα είναι σημαντικά μικρότερο, αλλά και ο χρόνος που χρειάζεται για να ολοκληρωθεί ένα βήμα αυξάνεται.
Πόνος στο περπάτημα
Είναι σημαντικό να παρατηρήσετε αν αισθάνεστε πόνο στους γλουτιαίους μυς και στο πίσω μέρος του ποδιού σας, ακόμη και στη γάμπα, ενώ περπατάτε, και εάν ο πόνος εξαφανίζεται όταν σταματήσετε να κινείστε, καθώς μπορεί να έχετε περιφερική αρτηριακή νόσο.
Η παρουσία και στη συνέχεια η απουσία του πόνου σε σχέση με την κίνηση ή την ανάπαυση ονομάζεται χωλότητα. Αυτό συμβαίνει επειδή υπάρχει στένωση των αρτηριών που τροφοδοτούν με αίμα τα πόδια σας. Όταν περπατάτε, υπάρχει αυξημένη ζήτηση οξυγόνου από τους μύες των ποδιών.
Ως αποτέλεσμα της στένωσης, το αρτηριακό αίμα που ρέει στα πόδια δεν μπορεί να καλύψει τη ζήτηση οξυγόνου και οι μύες γίνονται αναερόβιοι, παρατηρείται δηλαδή έλλειψη οξυγόνου, προκαλώντας την απελευθέρωση γαλακτικού οξέος. Το γαλακτικό οξύ προκαλεί το αίσθημα της κράμπας. Όταν όμως σταματήσετε να κινείστε, οι μύες χρειάζονται ελάχιστο οξυγόνο, οπότε ο πόνος εξαφανίζεται
Παραπαίον περπάτημα
Ο οργανισμός μας έχει επίσης σχεδιαστεί για να μας εμποδίζει να σκοντάφτουμε στα ίδια μας τα πόδια καθώς περπατάμε. Οι μύες στο μπροστινό μέρος της κνήμης έχουν σχεδιαστεί για να τραβούν το πόδι προς τα πάνω καθώς αυτό ταλαντεύεται προς τα εμπρός. Σε μερικούς ανθρώπους, αυτό αρχίζει να μειώνεται καθώς μεγαλώνουν και έτσι σκοντάφτουν.
Αυτό μπορεί να εμφανιστεί εξαιτίας βλάβης των νεύρων από τον διαβήτη, όπως και εάν κάθεστε σταυροπόδι ή σε ορισμένες θέσεις γιόγκα για παρατεταμένες περιόδους.
Ένα παραπαίον περπάτημα με προβλήματα ισορροπίας μπορεί να υποδηλώνει έλλειψη βιταμίνης Β12. Η εκδήλωση των συμπτωμάτων στους ενήλικες μπορεί να χρειαστεί μήνες, ακόμη και χρόνια, αλλά στα παιδιά μπορεί να εμφανιστεί σε πολύ μικρότερο χρονικό διάστημα λόγω της ωρίμανσης του νευρικού συστήματος και του βασικού ρόλου που διαδραματίζει η βιταμίνη Β12 στην προστασία του νευρικού συστήματος από διαταραχές.
Σε πολλές περιπτώσεις, η προσθήκη τροφίμων πλούσιων σε Β12 στη διατροφή – όπως το κρέας, τα ψάρια, τα αυγά και τα γαλακτοκομικά – μπορεί να είναι αρκετή για την εξάλειψη των συμπτωμάτων.
Προβλήματα εσωτερικά του αυτιού, όπως ο λαβύρινθος, μπορεί να αποτελούν βραχυπρόθεσμη αιτία προβλημάτων ισορροπίας και βάδισης. Συνήθως υποχωρούν μόνα τους χωρίς θεραπεία.
Είναι λογικό με τη γήρανση, το περπάτημα να γίνεται λιγότερο ομαλό και αβίαστο. Ωστόσο, αν παρατηρήσετε αύξηση των παραπατημάτων και των πτώσεων, ή αν το περπάτημα έχει απλώς γίνει πιο δύσκολο σε σύντομο χρονικό διάστημα, αξίζει να μιλήσετε με τον γιατρό σας.