Τα μάτια αποτελούν καθρέφτη όχι μόνο της ψυχής, όπως λέει το γνωστό ρητό, αλλά και της υγείας του εγκεφάλου, καθώς μπορεί να αποκαλύψουν βλάβες που συνδέονται με τη νόσο Πάρκινσον.
Αυτό δείχνει τουλάχιστον μια νέα επιστημονική μελέτη που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Neurology της Αμερικανικής Ακαδημίας Νευρολογίας, καθώς οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι συγκεκριμένες αλλοιώσεις στον αμφιβληστροειδή χιτώνα του ματιού απαντώνται στους ασθενείς με πρώιμο Πάρκινσον.
Η νόσος Πάρκινσον χαρακτηρίζεται από τη σταδιακή καταστροφή των εγκεφαλικών κυττάρων που παράγουν ντοπαμίνη, ουσία που εμπλέκεται στον κινητικό έλεγχο. Σύμφωνα με τη νέα μελέτη, η λέπτυνση του αμφιβληστροειδούς χιτώνα, του στρώματος νευρικών κυττάρων που καλύπτει το πίσω μέρος του ματιού, συνδέεται με την απώλεια των ντοπαμινεργικών κυττάρων.
«Η μελέτη μας είναι η πρώτη που παρουσιάζει αυτή τη σχέση μεταξύ της δομής του αμφιβληστροειδούς και της αναγνωρισμένης ένδειξης για την εξέλιξη του Πάρκινσον, δηλαδή της απώλειας των εγκεφαλικών κυττάρων που παράγουν την ντοπαμίνη» αναφέρει η Δρ Τζιγιουνγκ Λι από το Εθνικό Πανεπιστήμιο της Σεούλ στη Νότια Κορέα.
Οι ερευνητές παρατήρησαν επίσης ότι ο βαθμός αλλοίωσης του αμφιβληστροειδούς χιτώνα συσχετίζεται με το στάδιο της νόσου Πάρκινσον. «Διαπιστώσαμε επίσης ότι όσο πιο λεπτός είναι ο αμφιβληστροειδής τόσο μεγαλύτερη είναι η σοβαρότητα της νόσου. Οι ανακαλύψεις αυτές συνεπάγονται ότι οι νευρολόγοι θα είναι σύντομα σε θέση να ανιχνεύουν το Πάρκινσον στα πιο πρώιμα στάδιά του, πριν ακόμη εμφανιστούν οι πρώτες κινητικές δυσκολίες, με τη χρήση μιας απλής οφθαλμολογικής εξέτασης».
Οι ερευνητές κατέληξαν στα παραπάνω συμπεράσματα έπειτα από μελέτη που περιλάμβανε 49 ανθρώπους με μέση ηλικία τα 69 έτη, οι οποίοι είχαν διαγνωστεί με Πάρκινσον έως και δύο χρόνια πριν, αλλά δεν λάμβαναν φαρμακευτική αγωγή για τη νόσο. Για λόγους σύγκρισης, στη μελέτη χρησιμοποιήθηκε επίσης ομάδα ελέγχου, η οποία αποτελούνταν από 54 υγιείς ανθρώπους αντίστοιχης ηλικίας.
Όλοι οι συμμετέχοντες υποβλήθηκαν σε σειρά οφθαλμολογικών εξετάσεων, μεταξύ των οποίων και εξέταση που αποτυπώνει με ακρίβεια τη δομή κάθε στρώματος του αμφιβληστροειδούς χιτώνα. Επίσης, από την ομάδα των ασθενών με Πάρκινσον, οι 28 υποβλήθηκαν και σε εξέταση μέτρησης της πυκνότητας των ντοπαμινεργικών κυττάρων στον εγκέφαλό τους.
Από τα αποτελέσματα των εξετάσεων προέκυψε ότι μεταξύ των ασθενών με Πάρκινσον ήταν αξιοσημείωτη η λέπτυνση του αμφιβληστροειδούς, κυρίως στα δύο από τα πέντε εσωτερικά στρώματα του χιτώνα. Συγκεκριμένα, στους ασθενείς με Πάρκινσον το ένα από τα στρώματα του χιτώνα είχε πάχος μόλις 35 μικρόμετρα (μm) κατά μέσο όρο, ενώ μεταξύ των υγιών συμμετεχόντων το πάχος του έφτανε τα 37 μικρόμετρα.
Ταυτόχρονα, η λέπτυνση του αμφιβληστροειδούς συσχετίστηκε και με απώλεια ντοπαμινεργικών κυττάρων στον εγκέφαλο των ασθενών με Πάρκινσον, όπως προέκυψε από τη σχετική εξέταση που διενήργησαν οι ερευνητές. Μάλιστα, ο βαθμός λέπτυνσης του χιτώνα αναλογούσε στον βαθμό απώλειας αυτών των κυττάρων, άρα και στη σοβαρότητα της νόσου Πάρκινσον. Όταν οι ερευνητές αξιολόγησαν τη σοβαρότητα της νόσου σε μια κλίμακα από το ένα έως το πέντε, τα άτομα που παρουσίαζαν τη μεγαλύτερη λέπτυνση στον αμφιβληστροειδή τους είχαν βαθμολογία λίγο πάνω από δύο κατά μέσο όρο, ενώ τα άτομα με τη μικρότερη λέπτυνση στον αμφιβληστροειδή έλαβαν βαθμολογία 1,5 κατά μέσο όρο.
Όπως επισημαίνει η Δρ Λι, επόμενες μελέτες θα αποσαφηνίσουν περαιτέρω τους μηχανισμούς που συνδέουν την υγεία του αμφιβληστροειδούς χιτώνα με την υγεία του εγκεφάλου και συγκεκριμένα με την απώλεια των κυττάρων που παράγουν ντοπαμίνη. «Αν τα ευρήματά μας επιβεβαιωθούν, η απεικονιστική εξέταση του αμφιβληστροειδούς θα επιτρέψει όχι μόνο την πιο έγκαιρη έναρξη της θεραπείας για τους ασθενείς με Πάρκινσον, αλλά και την ακριβέστερη παρακολούθηση της αποτελεσματικότητας των θεραπειών που στοχεύουν στην αναχαίτιση της νόσου» αναφέρει η χαρακτηριστικά.
