Προληπτικά μέτρα για το κακό σενάριο μιας μεγαλύτερης του αναμενομένου αύξησης των μη εξυπηρετούμενων δανείων το 2017 λαμβάνουν οι τράπεζες, καθώς η συμφωνία με τους δανειστές βρίσκεται στον αέρα, οι νομοθετικές παρεμβάσεις για τη διαχείριση των επισφαλειών δεν έχουν ακόμη ψηφιστεί και τα σημάδια από την πραγματική οικονομία είναι αρνητικά.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η κυβέρνηση κατέληξε σε συμφωνία την περασμένη εβδομάδα για τον εξωδικαστικό συμβιβασμό, που αφορά την αναδιάρθρωση του χρέους 400.000 επιχειρήσεων, με «κούρεμα» των οφειλών σε τράπεζες και Δημόσιο, με εξαίρεση τον ΦΠΑ και τις ασφαλιστικές εισφορές.
Το γεγονός αυτό δημιουργεί συγκρατημένη αισιοδοξία στις τράπεζες ότι μετά το επερχόμενο Eurogroup στις 20/3, το σχετικό νομοσχέδιο θα περάσει το «κατώφλι» της Βουλής, ώστε να ξεκινήσει αμέσως η δημιουργία της ειδικής ηλεκτρονικής πλατφόρμας μέσω της οποίας θα γίνονται οι αιτήσεις των ενδιαφερομένων.
H ολοκλήρωση πάντως της προετοιμασίας για την έναρξη λειτουργίας του νέου συστήματος διακανονισμού χρεών δεν αναμένεται πριν από το ερχόμενο φθινόπωρο. Με αυτό το δεδομένο οι τραπεζικές διοικήσεις προετοιμάζονται για ένα δύσκολο 2017, καθώς η καθυστέρηση αυτή εκτιμάται ότι θα οδηγήσει στην αναβολή χιλιάδων ρυθμίσεων, θέτοντας σε κίνδυνο το χρονοδιάγραμμα μείωσης των «κόκκινων» δανείων.
Για τον λόγο αυτόν, οι τέσσερις συστημικοί όμιλοι είναι διατεθειμένοι να «θυσιάσουν» την καθαρή κερδοφορία του 2016, για να δημιουργήσουν ένα «μαξιλάρι» ασφαλείας για την εφετινή χρονιά. Συγκεκριμένα, αναμένεται να διενεργήσουν αυξημένες προβλέψεις για τα «κόκκινα» δάνεια στα αποτελέσματα του τελευταίου τριμήνου της περυσινής χρήσης, τα οποία θα ανακοινωθούν τις επόμενες εβδομάδες.
Αναπόφευκτη επιλογή
Η επιλογή αυτή φαντάζει πλέον αναπόφευκτη, καθώς η παράταση των διαπραγματεύσεων για την αξιολόγηση το νωρίτερο ως το τέλος Μαρτίου απομακρύνει την ένταξη στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), επιδεινώνει τις μακροοικονομικές προοπτικές και δυσχεραίνει την προσπάθεια ανάκτησης των δανείων που δεν εξυπηρετούνται.
Ηδη οι τράπεζες βρίσκονται πίσω στους στόχους που έχουν θέσει για το 2017, με τα «κόκκινα» ανοίγματα να αυξάνονται κατά 1,5 δισ. ευρώ το δίμηνο Ιανουαρίου - Φεβρουαρίου, εκτροχιάζοντας τον επιχειρησιακό τους σχεδιασμό. Το θέμα αναμένεται να βρεθεί στο επίκεντρο των συναντήσεων που θα έχουν τις επόμενες ημέρες στην Αθήνα οι τραπεζίτες με την επικεφαλής του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού (SSM) Ντανιέλ Νουί.
Εξηγήσεις στην ΕΚΤ
Οι τράπεζες θα κληθούν να δώσουν εξηγήσεις στον επόπτη τους για τις αποκλίσεις έναντι των στόχων για τους οποίους έχουν δεσμευτεί στην ΕΚΤ. Οι διοικήσεις τους θα παρουσιάσουν τις προσπάθειες που γίνονται για ρυθμίσεις και θα επισημάνουν τις δυσχέρειες που δημιουργεί η αβεβαιότητα, αλλά και τα κενά στη νομοθεσία (εξωδικαστικός, ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί, νομική κάλυψη τραπεζικών στελεχών).
Θα υπογραμμίσουν επίσης πως τα σχετικά μεγέθη επηρεάζει αρνητικά η επιστροφή της οικονομίας σε ύφεση, όπως έδειξαν τα επικαιροποιημένα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για το δ' τρίμηνο, αλλά και άλλοι πρόδρομοι δείκτες που αφορούν το 2017.
Η παράμετρος αυτή είναι πολύ κρίσιμη για τις τράπεζες, οι οποίες από εδώ και στο εξής θα πρέπει να εμφανίζουν θετικό αποτέλεσμα, προκειμένου να εκμεταλλευτούν τη φορολογική διευκόλυνση που τους έχει παρασχεθεί μέσω του αναβαλλόμενου φόρου. Σε διαφορετική περίπτωση, αν δηλαδή εμφανίσουν ζημιές, είναι υποχρεωμένες να διενεργήσουν αυξήσεις κεφαλαίου υπέρ του Δημοσίου, σε βάρος των ιδιωτών μετόχων.
«Μεταφορά» ζημιών
Αναλυτής που παρακολουθεί τον κλάδο εκτιμά ότι οι τράπεζες θα επιλέξουν να «κάψουν» ένα μεγάλο μέρος των προ φόρων κερδών ύψους 270 εκατ. ευρώ που εμφάνισαν στα τρία πρώτα τρίμηνα του 2016, αλλά και την οργανική κερδοφορία του τελευταίου τριμήνου για να σχηματίσουν προβλέψεις για τα προβληματικά τους δάνεια. Δεν αποκλείει μάλιστα σε επίπεδο ομίλων, κάποιες τράπεζες να εμφανίσουν ακόμη και ζημιές και να παρουσιάσουν οριακά θετικό αποτέλεσμα στις μητρικές τους στο σύνολο του 2016.
Εκτιμάται ότι με τις συγκεκριμένες ενέργειες είναι δυνατή η δημιουργία μίας ζώνης «άμυνας» ύψους 350 - 400 εκατ. ευρώ. Με τον τρόπο αυτόν, θα αυξήσουν την κάλυψη του χαρτοφυλακίου τους και θα είναι έτοιμες να αντιμετωπίσουν ένα ενδεχόμενο νέο κύμα δημιουργίας μη εξυπηρετούμενων δανείων, χωρίς να κινδυνεύσουν με ζημιές το 2017.
