Ρώτησα την Google: «Πόσοι τηλεοπτικοί σταθμοί εκπέμπουν παγκοσμίως;», και η απάντηση ήλθε μέσω της CIA. Της γνωστής… η οποία εκδίδει ένα ετήσιο βιβλίο γεγονότων (The World Factbook), όπου υπό τον τίτλο «List of countries by number of television broadcast stations» μας ενημερώνει πως σε 208 χώρες του πλανήτη εκπέμπουν περίπου 20.000 κανάλια. Μόνον Ρωσία, Κίνα, Αμερική και Ινδία έχουν 14.364 κανάλια. Εθνικά, περιφερειακά και τοπικά. Η Ευρωπαϊκή Ενωση έχει 2.700. Η Ελλάδα εμφανίζεται να έχει 36 (εθνικά, τοπικά και περιφερειακά) ενώ τον μαγικό αριθμό 4 (τόσες θα είναι οι άδειες που θα δώσει η πρώτη φορά Αριστερά) συναντάμε σε Τουρκμενιστάν, Σομαλία, Σενεγάλη, Λιβερία, Ιρλανδία, Γκαμπόν, Φίτζι, Κονγκό, Μπούρμα, Μπρουνέι, Μπαχρέιν και... Βόρεια Κορέα.
Εχω κατ’ επανάληψη αναφερθεί δημοσίως στη διαδικασία αδειοδότησης, την οποία θεωρώ ασύμβατη με τις ευρωπαϊκές οδηγίες. Δεν θα επαναλάβω εδώ τα επιχειρήματα. Οι στόχοι της σημερινής κυβέρνησης είναι πιο σύνθετοι και ξεφεύγουν από την απλή διαδικασία αδειοδότησης, προκειμένου να «ρυθμιστεί επιτέλους το άναρχο τοπίο», κατά το κλισέ όσων αντιμετωπίζουν επιφανειακά το θέμα.
Σε πρόσφατη συνάντησή του με τον γραμματέα του ΚΚΕ, ο πρωθυπουργός είπε πως το μόνο αριστερό που μπορεί να υλοποιήσει είναι η απλή αναλογική. Να που στην αδειοδότηση των καναλιών ανακάλυψε και κάτι ακόμη το «αριστερό»! Επικοινωνιακά, θα μπορεί να ισχυρίζεται υπερήφανα ότι η κυβέρνησή του είναι η μόνη που αδειοδότησε – εφόσον τελεσφορήσει η διαδικασία. Εάν κλείσουν και κάποια από τα παλαιά κανάλια, ακόμη καλύτερα. Θα μπορεί να προβάλλει το επιχείρημα ότι οι ιδιοκτήτες τους τόσα χρόνια μόνο να βγάζουν λεφτά ήξεραν, μόλις όμως τους ζητήθηκε να ακριβοπληρώσουν τις άδειες, δεν το έπραξαν. Εάν μπουν και νέοι παίκτες στην αγορά, θα μπορεί να μιλάει για υγιή ανταγωνισμό. Εάν από τη διαδικασία συγκεντρώσει γύρω στα 60 εκατομμύρια (περίπου 15 από κάθε κανάλι υπολογίζουν), θα πει ότι είναι η πρώτη φορά που οι καναλάρχες έβαλαν βαθιά το χέρι στην τσέπη. Ισως μάλιστα αυτά τα λεφτά να μοιραστούν πανηγυρικά σε δημόσια εκδήλωση ως επίδομα σε φτωχά στρώματα του λαού. Για να μπορεί να λέει στις επόμενες εκλογές πως τα παίρνει από τους πλούσιους και τα δίνει στους φτωχούς. Τώρα βέβαια, γιατί δεν δίνει οκτώ ή δέκα άδειες, εισπράττοντας 120 ή και 150 εκατομμύρια αντιστοίχως, αυτό μένει αναπάντητο.
Είναι όμως μόνον τα λεφτά που πρέπει να αφορούν μια κυβέρνηση, ειδικά όταν μιλάμε για ένα τόσο ευαίσθητο μέσο διαμόρφωσης γνώμης και πολιτιστικού επιπέδου;
Προφανώς, η τηλεόραση, και ιδίως η ιδιωτική, είναι ένα μέσον ευρείας επικοινωνίας και συνεπώς δεν μπορεί να αφίσταται ριζικά από το κυρίαρχο επίπεδο κουλτούρας μιας κοινωνίας. Την ίδια στιγμή όμως, ως μέσον πολιτικής και πολιτισμικής επιρροής, καθίσταται μέσον μετάπλασης και ενίοτε χειραγώγησης αυτής της κουλτούρας. Το ζήτημα αυτό ουδόλως φαίνεται να απασχολεί την αριστερή κυβέρνηση, της οποίας έτσι η πολιτική πάσχει σε δύο κρίσιμα σημεία: πρώτον αυτό της δημοκρατικής αρχής, καθώς θέτει τον περιοριστικό αριθμό τέσσερα, που είναι ο χαμηλότερος στην Ευρώπη και αποκαλύπτει πρόθεση ελέγχου του τοπίου, και δεύτερον των αρνητικών πολιτιστικών και κοινωνικών συνεπειών αφού δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη για την ποιότητα του υπό διαμόρφωση τηλεοπτικού τοπίου.
Τα ποιοτικά κριτήρια σε αυτή την πρώτη φάση δεν μπορεί παρά να αναφέρονται στα χαρακτηριστικά των συμμετεχόντων και όχι στο περιεχόμενο του τηλεοπτικού προγράμματος που δεν έχουμε δει ακόμη. Οχι μόνο στην οικονομική τους επιφάνεια, αλλά και στη συμπεριφορά τους στον δημόσιο βίο της χώρας, τη στάση απέναντι στους εργαζομένους για όσους διατηρούν ήδη επιχειρήσεις, αλλά και την εταιρική τους ευθύνη έναντι του κοινωνικού συνόλου.
Η απελευθέρωση των αδειοδοτήσεων και η εφαρμογή ποιοτικών κριτηρίων μοριοδότησης θα ήταν δυνατόν να εκληφθούν ως θετική συμβολή μιας κυβέρνησης στην ηθική και αισθητική παιδεία των πολιτών αυτού του τόπου. Για όσους τυχόν το αγνοούν, επισημαίνω ότι στον νόμο 3592/07, ο οποίος δέχθηκε τα εύσημα τόσο κομμάτων της τότε αντιπολίτευσης όσο και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, προβλεπόταν η ποιοτική μοριοδότηση – θετική και αρνητική, ανάλογα με τις παρατηρήσεις, τις επιπλήξεις και τα πρόστιμα του ΕΣΡ. Κοντόφθαλμες αντιδράσεις δυστυχώς δεν επέτρεψαν να ολοκληρωθεί εκείνη η προσπάθεια θωράκισης του τηλεοπτικού τοπίου με ένα σύγχρονο και φιλελεύθερο θεσμικό πλαίσιο. Αντιθέτως, το πολυδιαφημιζόμενο «σύγχρονο θεσμικό πλαίσιο» της σημερινής κυβέρνησης μυρίζει αστυνόμευση και κρατική ποδηγέτηση, συνοδευόμενη από κυνήγι μαγισσών...
ΠΗΓΗ: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
