Τελική ευθεία για τη συμφωνία με το προσφυγικό, η Τουρκία σταματά λέμβους

ερωτηματικά για την υλοποίηση

Να προετοιμαστούν προσπαθούν όλες οι πλευρές για την πλήρη υλοποίηση της συμφωνίας της ΕΕ με την Τουρκία για το προσφυγικό πριν τη Δευτέρα, οπότε και ξεκινούν οι επαναπροωθήσεις. Οι δυσκολίες στην πρακτική εφαρμογή θα είναι σημαντικές, οι επιφυλάξεις διεθνών οργανώσεων για τη νομιμότητα του πλαισίου παραμένουν και η Τουρκία σταμάτησε τις παραμονές της εφαρμογές δύο λέμβους - ενώ οι ανησυχίες (και) για τι θα γίνει με τους επαναπροωθηθέντες είναι μεγάλες.

Οι πρώτες απελάσεις από τα ελληνικά νησιά προς την Τουρκία αναμένεται να γίνουν τη Δευτέρα, και μέχρι την Τετάρτη θα αφορούν 750 άτομα.

Κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου, φτάνουν στη Λέσβο αστυνομικοί από διάφορες χώρες της ΕΕ που θα στελεχώσουν με άλλα 400 άτομα τις δυνάμεις της Frontex. Στόχος είναι ένας αστυνομικός να συνοδεύει κάθε έναν που επαναπροωθείται, κάτι που δείχνει ότι υπάρχουν φόβοι για ισχυρή πίεση απέναντι στις επαναπροωθήσεις -όπως, εξάλλου, φαίνεται και με το τεταμένο κλίμα που παρατηρείται στη Χίο. 

Το Σάββατο, η τουρκική πλευρά σταμάτησε δύο λέμβους -ένα από τα σημεία που δείχνουν τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η υλοποίηση της συμφωνίας- με περίπου 180 άτομα συνολικά.

Επρόκειτο, σύμφωνα με το τουρκικό πρακτορείο ειδήσεων Dogan, για ένα φουσκωτό που είχε φύγει από το Τσεσμέ με 118 άτομα (Ερυθραίους, Σύρους, Ιρανούς και Λιβανέζους) και δεύτερο σκάφος που είχε φύγει από το Δικελί με 63 άτομα.

Το ερώτημα του τι θα συμβεί με αυτούς είναι το ίδιο και για όσους επαναπροωθηθούν: Η τουρκική πλευρά προετοιμάζει, αρχικά, δύο κέντρα καταγραφής -ένα στο Τσεσμέ, απέναντι από τη Χίο, και ένα στο Δικελί, απέναντι από τη Λέσβο- που θα είναι το πρώτο στάδιο πριν την μεταφορά τους σε άλλους χώρους στην τουρκική επικράτεια.

Το ότι κανένα από τα δύο κέντρα δεν ήταν έτοιμο το Σάββατο, δύο ημέρες πριν τις πρώτες επαναπροωθήσεις, μοιάζει το λιγότερο: Το πού θα στεγαστούν όσοι επαναπροωθούνται, το πόσοι εξ αυτών και πώς θα επαναπροωθηθούν στη συνέχεια για τις χώρες καταγωγής τους παραμένει θολό -και ανησυχητικές αναφορές Διεθνούς Αμνηστίας, τις οποίες διέψευσε η τουρκική πλευρά, μιλούσαν ακόμη και για προηγούμενες αναγκαστικές επαναπροωθήσεις Σύρων σε εμπόλεμες περιοχές.

Βασικό σκέλος της συμφωνίας είναι το «ένας προς έναν» - για κάθε Σύρο που θα επαναπροωθείται, άλλος ένας από την Τουρκία, που δεν έχει προσπαθήσει να περάσει το Αιγαίο, θα παίρνει άσυλο στην ΕΕ, με «αρχική πρόβλεψη» για μέχρι 72.000 άτομα.

Ο αποκλεισμός από το σχήμα όσων επαναπροωθούνται στοχεύεται να λειτουργήσει ως αντικίνητρο για διέλευση με βάρκες. Η πρώτη μεταφορά προσφύγων από την Τουρκία προς χώρες της ΕΕ επίσης θα γίνει τη Δευτέρα -με την ελπίδα της ευρωπαϊκής πλευράς πως η συνέχεια δεν αντιμετωπίζει τις προκλήσεις στα υπόλοιπα σκέλη της συμφωνίας.