Λίγες ώρες πριν από την κρίσιμη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ για το προσφυγικό, ο πρώην πρωθυπουργός και πρόεδρος του Κινήματος Δημοκρατών και Σοσιαλιστών Γιώργος Παπανδρέου, μίλησε στο Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων, ζητώντας από την κυβέρνηση και την αντιπολίτευση να συνεννοηθούν και να συμφωνήσουν σε μια κοινή γραμμή.
Επισημαίνει ότι η ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας ωφελεί την Ελλάδα, με πυξίδα τη συμφωνία του Ελσίνκι, το 1999, όπου προβλέπεται πώς οι τυχόν διαφορές θα πρέπει να παραπέμπονται στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Απευθύνεται και στους ευρωπαίους εταίρους διαμηνύοντας να μην σκέφτονται μόνο το βραχυπρόθεσμο όφελος και να μην κάνουν εκπτώσεις στις πάγιες αξίες της Ευρώπης.
Παρακολουθούμε την κλιμάκωση της προσφυγικής κρίσης, που πλέον κινδυνεύει να συνδεθεί με εθνικά θέματα, τόσο στο Αιγαίο όσο και στα βόρεια σύνορα με την πΓΔΜ. Υπάρχει λόγος ανησυχίας κατά τη γνώμη σας;
Η ρευστότητα και αστάθεια στην ευρύτερη περιοχή είναι λόγος ανησυχίας. Για να διαφυλάξουμε τα συμφέροντα της χώρας απαιτείται ομόνοια και συνεργασία, τόσο ενόψει της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ, που ξεκινάει σήμερα, όσο και σε ό,τι αφορά τον μακροπρόθεσμο σχεδιασμό της εξωτερικής πολιτικής για να αντιμετωπίσουμε τις πολλαπλές και συνθέτες προκλήσεις.
Κυβέρνηση και αντιπολίτευση πρέπει να συνεννοηθούν και να κινηθούν σε κοινό άξονα, με γνώμονα το εθνικό συμφέρον και την ευρωπαϊκή θέση της χώρας, στο πλαίσιο που διασφαλίσαμε και ως κυβέρνηση την περίοδο 2009 - 2011.
Θεωρείτε ότι οι τουρκικές απαιτήσεις για την αντιμετώπιση του προσφυγικού, μετά και τη συζήτηση του τουρκικού σχεδίου, μπορούν να βλάψουν τις ελληνικές θέσεις;
Το δικό μου δόγμα, στο υπουργείο Εξωτερικών (1999 - 2004) και μετά στην κυβέρνηση (2009 - 2011), ήταν πως η ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ είναι προς όφελος της Ελλάδας. Επίσης, σε διμερές επίπεδο, Ελλάδα και Τουρκία έχουν κίνητρο να συνεργαστούν, για το καλό των κοινωνιών τους. Με αυτή τη στρατηγική διασφαλίσαμε το εθνικό συμφέρον, με τη Συμφωνία του Ελσίνκι και άλλες πρωτοβουλίες πετύχαμε την ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στην ΕΕ αποσυνδέοντάς την από τη λύση του Κυπριακού, ενώ μπλοκάραμε τις εδαφικές διεκδικήσεις της Τουρκίας συνδέοντάς τες με τις ενταξιακές συνομιλίες και παραπομπή τους στο Διεθνές Δικαστήριο.
Διασφαλίσαμε παράλληλα μια πορεία θετικής ανάπτυξης των ελληνοτουρκικών σχέσεων με οφέλη τη σταθερότητα και την οικονομική συνεργασία σε τομείς από την ενέργεια μέχρι και τον τουρισμό. Αν δεν μηδενίστηκαν, σίγουρα μειώθηκαν σημαντικά οι εντάσεις καθώς δημιουργήθηκε ένα κλίμα συνεννόησης. Αυτή είναι η σημασία του πλαισίου που διαπραγματευτήκαμε στο Ελσίνκι.
Με βάση αυτό και τα κεκτημένα του πρέπει να κινηθούν, τόσο η ελληνική πλευρά, όσο η Ευρώπη, και βέβαια η Τουρκία. Ένα πλαίσιο αξιών και συμφωνιών, από τις οποίες δεν πρέπει να υπάρξει οπισθοχώρηση για να αντιμετωπιστούν άλλα προβλήματα σε αυτή ή άλλη Σύνοδο.
Πολλοί λένε πως το προσφυγικό θα είναι το τέλος της Ευρώπης...
Η λύση του προσφυγικού περνάει από την τήρηση των ευρωπαϊκών αξιών της αλληλεγγύης και του δίκαιου καταμερισμού των ευθυνών. Η ενταξιακή πορεία της Τουρκίας, την οποία στηρίζουμε, πρέπει να είναι επίσης βασισμένη στις ευρωπαϊκές αρχές και αξίες, χωρίς εκπτώσεις. Η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί να απειληθεί μόνο αν υποχωρήσει από τις αξίες που τη γέννησαν και την ισχυροποίησαν, ειδικά αν κάτι τέτοιο συμβεί χάριν μίας βραχυπρόθεσμης μη-λύσης σε ένα καίριο ζήτημα όπως το προσφυγικό.
Στο παρελθόν υπήρξαν σπασμωδικές συμφωνίες ευρωπαϊκών χωρών με την Τουρκία στο πλαίσιο βραχυπρόθεσμων δικών τους συμφερόντων. Αυτό ήταν πολλές φορές σε βάρος ελληνικών συμφερόντων αλλά μακροπρόθεσμα, πιστεύω, και σε βάρος της ουσιαστικής ευρωπαϊκής πορείας της Τουρκίας, των αρχών της ΕΕ και εν τέλει της ίδιας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
