Μια καινοτόμα εφαρμογή, με την ονομασία MyShake, που δημιούργησαν Αμερικανοί σεισμολόγοι και από την Παρασκευή διατίθεται δωρεάν στο ηλεκτρονικό κατάστημα Google Play, μετατρέπει το 'έξυπνο' κινητό τηλέφωνο (smartphone) του καθενός σε σεισμογράφο.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή σεισμολογίας Ρίτσαρντ 'Αλεν, πρόεδρο του Τμήματος Γεωεπιστημών του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια-Μπέρκλεϊ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό "Science Advances", ανέφεραν ότι η εφαρμογή μπορεί να ανιχνεύσει σεισμούς μεγέθους τουλάχιστον πέντε βαθμών, οι οποίοι λαμβάνουν χώρα σε απόσταση δέκα χιλιομέτρων από το τηλέφωνο. Το ποσοστό επιτυχίας στην ανίχνευση των σεισμών είναι 93%.
Οι επιστήμονες τόνισαν ότι, στην περίπτωση ενός σεισμού, ακόμη και λίγα δευτερόλεπτα έγκαιρης προειδοποίησης μπορούν να κάνουν τη διαφορά ανάμεσα στη ζωή και στο θάνατο. Χρησιμοποιώντας τον ενσωματωμένο στη συσκευή τηλεφώνου αισθητήρα επιτάχυνσης, η εφαρμογή «πιάνει» τον σεισμό μερικά δευτερόλεπτα προτού τα σεισμικά κύματα φθάσουν εκεί που βρίσκεται ο χρήστης. Αμέσως ενεργοποιεί στιγμιαία το GPS για να στείλει στο κέντρο συντονισμού τις γεωγραφικές συντεταγμένες του τηλεφώνου.
Αν τουλάχιστον τέσσερα τηλέφωνα ανιχνεύσουν σεισμικό «τρέμουλο» και ο αριθμός αυτός αντιστοιχεί σε πάνω από το 60% των υπαρχόντων τηλεφώνων σε μία ακτίνα δέκα χιλιομέτρων, τότε το λογισμικό αυτόματα επιβεβαιώνει την ύπαρξη σεισμού. Χρειάζονται όμως τουλάχιστον 300 smartphones σε μια περιοχή έκτασης 110 επί 110 χιλιομέτρων για να υπολογισθεί η ένταση και το επίκεντρο του σεισμού.
Με δεδομένο ότι υπάρχουν τουλάχιστον ένα δισεκατομμύρια smartphones, είναι προφανής η χρησιμότητα μιας αξιόπιστης εφαρμογής προειδοποίησης όπως το MyShake. Ανάλογες προσπάθειες είχαν ξαναγίνει στο παρελθόν, αλλά καμία τόσο προχωρημένη και τόσο λίγο ενεργοβόρα (δεν «τρώει» μπαταρία γιατί δεν χρειάζεται να είναι συνεχώς ενεργό το GPS). Το ερώτημα είναι κατά πόσο οι χρήστες θα είναι διατεθειμένοι να «κατεβάσουν» και να «τρέξουν» το σχετικό λογισμικό στο τηλέφωνό τους.
Η πρόκληση για τους επιστήμονες του Σεισμολογικού Εργαστηρίου του Πανεπιστημίου Μπέρκλεϊ ήταν να σχεδιάσουν ένα αλγόριθμο που θα λαμβάνει και θα αναλύει τα σήματα από δεκάδες χιλιάδες τηλέφωνα, προκειμένου να εξάγει την ισχύ και το επίκεντρο του σεισμού και, στη συνέχεια, να εκδίδει τη σχετική προειδοποίηση.
Οι ερευνητές κυκλοφόρησαν την εφαρμογή MyShake -αρχικά μόνο για συσκευές Android, αλλά σύντομα θα ακολουθήσει και εφαρμογή για iPhone- ως ένα πρώτο πείραμα μεγάλης κλίμακας, ώστε να συλλέξουν χιλιάδες δεδομένα από κινητά τηλέφωνα. Προς το παρόν, δεν θα εκδίδουν προειδοποιήσεις για σεισμό. Αν η εφαρμογή περάσει με επιτυχία το τεστ, το σύστημα προειδοποίησης θα ενεργοποιηθεί έως τα μέσα του 2016.
Οι επιστήμονες αισιοδοξούν ότι το σύστημά τους θα μπορούσε να ξεπεράσει σε αξιοπιστία ακόμη και το παραδοσιακό δίκτυο των σεισμογράφων, αφού οι τελευταίοι είναι εγκατεστημένοι ανά δέκα, 20 ή περισσότερα χιλιόμετρα. Αντίθετα, ένα δίκτυο προειδοποίησης με βάση τα κινητά τηλέφωνα θα έχει πολύ περισσότερους «σεισμογράφους» και άρα μπορεί να είναι πιο ακριβές.
Το πόσο γρήγορο θα είναι ένα τέτοιο σύστημα, εξαρτάται από μια ποικιλία παραγόντων. Για παράδειγμα, οι ερευνητές εκτιμούν ότι στην περίπτωση του μεγάλου σεισμού 7,8 βαθμών στο Κατμαντού του Νεπάλ πέρυσι τον Απρίλιο, θα προειδοποιούσε τους κατοίκους 20 δευτερόλεπτα προτού πλήξει ο σεισμός την πόλη τους.
Φυσικά, αυτό δεν σημαίνει ότι θα καταστούν περιττά τα σημερινά δίκτυα στατικών σεισμογράφων, που είναι πολύ πιο ευαίσθητα και ικανά να «πιάνουν» και το παραμικρό «τρέμουλο» της Γης. Οι σεισμογράφοι μέσω κινητών θα λειτουργούν παράλληλα και θα είναι πολύτιμοι εκεί όπου δεν υπάρχουν καθόλου συμβατικά συστήματα προειδοποίησης.
Ο τελικός στόχος των ερευνητών είναι να ενσωματωθεί η εφαρμογή ανίχνευσης σεισμών στο λειτουργικό σύστημα των τηλεφώνων, έτσι ώστε όλες οι συσκευές εκ των πραγμάτων να είναι κινητοί σεισμογράφοι. Έως τότε, σπεύσατε να «κατεβάσετε» την εφαρμογή για να συμμετάσχετε στο τεστ.