του Νίκου Φιλιππίδη, δημοσιογράφου
Μέσα στον γενικό χαμό της προηγούμενης εβδομάδας ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Σκοτ Μπέσεντ, επέλεξε σε τηλεοπτική του εμφάνιση να γνωστοποιήσει ότι σχεδιάζει να επιτρέπεται οι αμερικανικές τράπεζες να συμμετέχουν στις εκδόσεις ομολόγων του αμερικανικού Δημοσίου, χωρίς αυτά τα χρήματα να αφαιρούνται από την κεφαλαιακή τους βάση. Αυτού του είδους της «αλχημείες» τις είχαμε επιχειρήσει και εδώ στα μέρη μας την προηγούμενη δεκαετία, όταν ψάχναμε «έξυπνες» ιδέες για να σωθούμε. Το ζήσαμε.
Ολα αυτά (iou, perpetual bonds, γενικά την προσπάθεια να γίνει ένα δημόσιο χρέος εσωτερικό) εκλαμβάνονται από τις αγορές, από τον περίγυρο, όσους δραστηριοποιούνται στην οικονομία, ως κραυγή απόγνωσης, όχι ως κίνηση πολιτικής. Ως εκ τούτου, όσοι το επιχειρούν το… πληρώνουν με υψηλότερο επιτόκιο. Την τελευταία φορά που οι ΗΠΑ επιχείρησαν να μη μετρά η αγορά ομολόγων στα κεφάλαια των τραπεζών ήταν στην αρχή της πανδημίας το 2020, όταν οι παγκόσμιες αγορές κατέρρεαν και εφαρμόσθηκε για λίγο. Θεωρείται μια κίνηση έκτακτης ανάγκης, που έχει αρνητικό αντίκτυπο στο θεωρούμενο ως ασφαλέστερο περιουσιακό στοιχείο στη χώρα. Ως τέτοιο εκλαμβάνεται το κρατικό δημόσιο χρέος, καθώς με βάση αυτό κινείται όλη η υπόλοιπη οικονομία. Αν δεν ακολουθούνται οι κανόνες, τότε συνήθως το πληρώνει όλη η οικονομία με υψηλότερο κόστος δανεισμού, καθώς κάνει το χρέος να φαίνεται ως ριψοκίνδυνη επένδυση.
Τέτοιου είδους προσπάθειες να «κλέψουμε» στον καπιταλισμό τις έχουμε επιχειρήσει πρώτα εδώ εμείς στην Ελλάδα. Και τις έχουμε πληρώσει με μεγαλύτερη ζημιά. Για αυτό και είναι πολύ σημαντικό να κάνουμε κανονικά πράγματα. Ενα από αυτά είναι αυτό που διέρρευσε κάποια στιγμή την περασμένη Παρασκευή, ότι ο έλληνας ομόλογος του Μπέσεντ, ο Κυριάκος Πιερρακάκης, έχει αποφασίσει να αποπληρωθούν νωρίτερα κατά 10 χρόνια τα δάνεια του πρώτου μνημονίου. Οι πληρωμές θα γίνουν σε ετήσιες δόσεις των 5 δισ. ευρώ, με χρήση μέρους της ρευστότητας των 40 δισ. που βρίσκεται στο «μαξιλάρι». Ως αποτέλεσμα, η αποπληρωμή του «ακριβού», λόγω υψηλότερων επιτοκίων, πρώτου δανείου που δόθηκε απευθείας από τις χώρες-μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης θα γίνει το 2031 αντί του 2041 που ήταν προγραμματισμένο.
Ο ίδιος σχολίασε ότι στόχος της απόφασης είναι να επιτρέψει στην Ελλάδα να απαλλαγεί από τον τίτλο της πιο υπερχρεωμένης χώρας της ΕΕ εντός των επόμενων ετών, με το χρέος να πέφτει κάτω από το 135% του ΑΕΠ έως το 2027.
Η χώρα είχε δύο επιλογές. Η μία ήταν να κάτσει και να «φάει» τα πολλά δισεκατομμύρια του «μαξιλαριού», όπως πολλές πολιτικές δυνάμεις το πρότειναν ανοιχτά. Η άλλη ήταν αυτό που έχει δρομολογηθεί. Δηλαδή να μειωθεί το συνολικό επίπεδο χρέους, ειδικά τώρα, που όποιος… εξέχει το πληρώνει πανάκριβα στις αγορές. Αυτή η λύση σημαίνει όμως ακόμα περισσότερα: Ισχυρότερη οικονομία, φτηνότερο κόστους δανεισμού για όλους, μεγαλύτερη υγεία και κυρίως ασφάλεια για όσους ζουν και δραστηριοποιούνται στην ελληνική οικονομία. Και όλα αυτά δεν είναι ούτε εύκολα, ούτε δεδομένα, ακόμα και για τις πιο μεγάλες οικονομίες του πλανήτη στις μέρες μας.
