Μια συνομιλία με τον φίλο συγγραφέα, Βασίλη Χουλιαρά, με αφορμή το νέο του βιβλίο: "Πέρα από την άκρη του κόσμου"

Ο συγγραφέας Βασίλης Χουλιαράς

Τον φίλο Βασίλη τον γνώρισα λογοτεχνικά , μετά από παραίνεση του ποιητή Σωτήρη Κακίση και φυσικά έδειξα ενδιαφέρον και αναζήτησα τα βιβλία του.

Αμέσως ενθουσιάστηκα με τη γραφή του αλλά επιπλέον με τον κόσμο που αναδύεται μέσα από αυτήν. Φανταστικά τοπία που εδράζονται στην δική του αλήθεια και πρόσωπα σαν μέσα από καθρέφτη, εικόνες του κοινωνικού εαυτού μας. Ο Βασίλης Χουλιαράς ανήκει στην ποιοτική λογοτεχνία, εκεί που ο χρόνος ως κύκλος, ακολουθεί μια ευθεία γραμμή και τα ερωτήματα παραμένουν συμπαντικά και αιώνια. Αυτό δεν σημαίνει ότι απαντά , άλλωστε δεν υπάρχει διδακτισμός στην προσπάθειά του, Ένα ταξίδι είναι , μακριά από το φτηνό και πρόσκαιρο των πολλών σύγχρονων λογοτεχνικών κατορθωμάτων. Ο συγγραφέας ζει μόνιμα στο Μεσολόγγι, ένα πανέμορφο αλλά και ιερό τόπο , μια πόλη που η αλήθεια ζυμώνεται με τον μύθο και τα δειλινά ακόμη αντανακλούν στην λιμνοθάλασσα, το βασίλειο του ονείρου. Το "Πέρα από την άκρη του κόσμου , είναι το πέμπτο βιβλίο του και στάθηκε η αφορμή για να μας πει εδώ περισσότερα:


1. Ένας Μηχανολόγος που γράφει λογοτεχνία… για να λυτρώνεται ή να κατασκευάζει τον κόσμο καλύτερα;

Αν και ο βαθύτερος λόγος για τον οποίο γράφω λογοτεχνία μπορεί να μου διαφεύγει, ωστόσο μπορώ να σκεφτώ αρκετούς για τους οποίους αυτό συμβαίνει. Ας αναφέρω και εδώ τέσσερις από αυτούς: Πρώτος λόγος: όπως κάπως παρόμοια έχει γράψει και ο Πεσσόα, είναι και αυτός ένας ακόμα τρόπος για να περάσει κάποιος το χρόνο του. Δεύτερος λόγος: γιατί το γράψιμο βοηθά στο να απαλυνθούν κάπως οι δαγκωματιές του χρόνου, καθώς μεταλλάσσεις όλα όσα έχεις βιώσει σε κάτι άλλο. Ουσιαστικά είναι ένας τρόπος νοηματοδότησης και, κατά ένα τρόπο, δικαίωσης τη ζωή σου. Τρίτος λόγος: γιατί η γραφή είναι ένας τρόπος συνομιλίας με τον εαυτό σου. Ίσως μάλιστα, κάποιες φορές, είναι ένας τρόπος συνομιλίας με κάτι πέραν του εαυτού σου ή, αν δε θέλουμε να το πάμε τόσο μακριά, με κομμάτια του εαυτού σου που δεν ήξερες καν ότι υπάρχουν. Και τέλος: όπως έγραφα και στο «Ο Φάρος του Σόρενσον», διότι η γραφή είναι και αυτή μια προσευχή και μια μετάνοια.


2. Αφαιρετικός στην γραφή σου και εραστής της μικρής φόρμας , ακολουθείς την καταγραφή της εικόνας της φαντασίας, ή μιας πραγματικότητας που βιώνεις;

Ό,τι προσπαθώ κάθε φορά με τη γραφή είναι πρώτα να συγκρατήσω και μετά να ακολουθήσω την όποια έμπνευση έχω, η οποία, τις περισσότερες φορές, με οδηγεί σε τοπία που μοιάζουν της φαντασίας, καθώς πολλές φορές στις ιστορίες μου δεν υπάρχει συγκεκριμένος ή υπαρκτός τόπος, ούτε και προσδιορισμένος χρόνος, ενώ ενίοτε υπεισέρχονται σε αυτές και υπερρεαλιστικά ή παραμυθικά στοιχεία. Ωστόσο όσο κι αν οι ιστορίες αυτές επιφανειακά μοιάζουν δημιουργήματα του νου, αν δεν εδράζονταν σε στοιχεία της πραγματικότητας που βιώνω και βιώνουμε όλοι, ούτε θα μπορούσαν να σταθούν, ούτε ασφαλώς και να συνομιλήσουν με οποιονδήποτε από τους αναγνώστες τους.

3. Τι υπάρχει πέρα από την άκρη του κόσμου Βασίλη;

Ένας επιπλέον λόγος για την ενασχόληση μου με τη λογοτεχνική γραφή —για να επανέλθουμε στην πρώτη σου ερώτηση: του γιατί γράφω— είναι γιατί δεν έχω τις απαντήσεις, και η λογοτεχνία μου δίνει το χώρο να τις αναζητήσω και να τις συζητήσω. Συνεπώς για το τι υπάρχει πέρα από την άκρη του κόσμου —μια ερώτηση για την οποία δεν είναι καθόλου εύκολο να δοθεί μια απάντηση, μιας και τα όριά μας σταματούν σε ετούτο τον κόσμο— μπορούν μόνο να προταθούν κάποιες ιδέες ή να ευχηθούμε για αυτές. Έτσι πέρα από την άκρη του κόσμου ίσως να υπάρχει εκείνο το μέρος που καθετί, όπως κι αν βρήκε τον τρόπο στο εδώ να υπάρξει, καθώς θα χαθεί, εντέλει αφομοιωθεί και γίνει ένα με το όλο.

4. Και το εδώ πόσο θυμίζει λαβύρινθο και τι περιθώρια διαφυγής έχει;

Ναι, πολλές φορές ο κόσμος στον οποίο ζούμε, μας δημιουργεί την αίσθηση ενός ατέλειωτου λαβύρινθου. Ωστόσο η αίσθηση αυτή είναι φορές που είτε γίνεται λιγότερο έντονη ή χάνεται εντελώς. Αυτό συμβαίνει, για να αναφέρω κάποιες τέτοιες περιπτώσεις, σαν βυθιζόμαστε στην Τέχνη ή την αγάπη. Ίσως μόνο μια πιθανή διαφορά μεταξύ αυτών των δύο οδών να είναι πως με την αγάπη μπορείς να πετάξεις πάνω από τα διαχωριστικά τείχη, ενώ η Τέχνη σε οδηγεί σε ένα βαθύτερο επίπεδο όπου τείχη δεν υπάρχουν. Ποιος ξέρει; ίσως εντέλει τα τείχη να υπάρχουν μόνο σε αυτό το επίπεδο. 


5. Ο χρόνος ως μια ευθεία γραμμή ή ως αέναος κύκλος;

Ελπίζω ως ευθεία γραμμή. Μπορεί ο αέναος κύκλος να έχει λογοτεχνικό ενδιαφέρον, ωστόσο μέσα σε αυτόν η έννοια της προόδου, τόσο η προσωπική όσο και της κοινωνίας, απομειώνεται, καθώς καθετί δεν είναι κάτι άλλο παρά στοιχείο μιας παράστασης που επαναλαμβάνεται συνεχώς —σε μια τέτοια περίπτωση άραγε για ποιον και για ποιο λόγο; και η οποία, τουλάχιστον στο επίπεδο που εμείς βρισκόμαστε, μοιάζει, σε εμένα, κουραστική και ανώφελη.

6. Ο άνθρωπος ως μια κοινωνική κατασκευή ή μια εικόνα μέσα από ένα προσωπικό καθρέφτη;

Περισσότερο θα έλεγα ότι είναι κάτι ενδιάμεσο. Πορευόμαστε στην εποχή που έχουμε βρεθεί και με τις συμβάσεις που αυτή φέρει, αλλά την ίδια στιγμή μέσα σε αυτή ο καθένας μας προσπαθεί να προσδιορίσει και το ποιος είναι. Έτσι παρόλο που όλοι μας είμαστε άνθρωποι της εποχής μας, την ίδια ώρα είμαστε και εκείνοι — άλλος πιο πολύ, άλλος πιο λίγο— που καταφέρνουμε και μεταβάλλουμε την εποχή και την κοινωνία.

7. Το όνειρο ως μέτρο της όποιας αλήθειας μας, ή η αλήθεια μας ως εφαλτήριο για το όνειρο;

Νομίζω το δεύτερο. Χωρίς πρωταρχική ουσία την αλήθεια όλα τα άλλα είναι επικίνδυνες κατασκευές. Και βέβαια πάντα ελπίζοντας ότι η αλήθεια μας είναι αρκετά κοντά στην αλήθεια. .

Η συζήτηση του Δημήτρη Μαγριπλή, Δρ. Κοινωνιολογίας - Συγγραφέα, με τον συγγραφέα Βασίλη Χουλιάρα

ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΑΡΘΡΑ