Ένα τεράστιο, μυστηριώδες πυραμιδοειδές οικοδόμημα ηλικίας 2.200 ετών, από την ελληνιστική εποχή ανασκάπτεται αυτή την περίοδο στην έρημο της Ιουδαίας, βόρεια του φαραγγιού Νάχαλ Ζοχάρ, από την Αρχαιολογική Υπηρεσία του Ισραήλ (IAA) και το Υπουργείο Πολιτιστικής Κληρονομιάς, με τη συμμετοχή εθελοντών από ολόκληρη τη χώρα.
Η ανασκαφή αποδίδει ήδη καρπούς: έγγραφα γραμμένα στα ελληνικά σε πάπυρο, νομίσματα των Πτολεμαίων και του Αντίοχου Δ΄, καθώς και όπλα, εργαλεία και υφάσματα ήρθαν στο φως, προσφέροντας πολύτιμα δεδομένα για την ελληνιστική περίοδο στην περιοχή.
Όπως δήλωσαν οι επικεφαλής της ανασκαφής Μάταν Τολεδάνο, Δρ. Εϊτάν Κλάιν και Αμίρ Γκανόρ εκ μέρους της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας του Ισραήλ: «Πρόκειται για μία από τις πιο πλούσιες και συναρπαστικές αρχαιολογικές ανασκαφές που έχουν γίνει ποτέ στην έρημο της Ιουδαίας. Το κτίσμα που εντοπίσαμε είναι τεράστιο, φτιαγμένο από λαξευμένες πέτρες, καθεμία από τις οποίες ζυγίζει εκατοντάδες κιλά. Από την πρώτη κιόλας εβδομάδα, βρέθηκαν ιστορικά έγγραφα, εξαιρετικά χάλκινα σκεύη και απομεινάρια επίπλων, τα οποία έχουν διατηρηθεί σε εξαιρετική κατάσταση χάρη στο ξηρό κλίμα της ερήμου».
Η συγκεκριμένη ανασκαφή αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης επιχείρησης που ξεκίνησε πριν από οκτώ χρόνια για τη διάσωση ευρημάτων από αρχαιοκαπηλία και παράνομες εκσκαφές. Το έργο χρηματοδοτείται από κοινού από το Υπουργείο Πολιτιστικής Κληρονομιάς, τη Διοίκηση Ιουδαίας και Σαμαρείας και την Αρχαιολογική Υπηρεσία. Μέχρι σήμερα, έχουν εντοπιστεί περίπου 900 σπηλιές κατά μήκος 180 χιλιομέτρων, με τη χρήση ειδικού εξοπλισμού, προηγμένων τεχνολογιών και πρωτοποριακών μεθόδων τεκμηρίωσης. Ανάμεσα στα ευρήματα περιλαμβάνονται κρυμμένοι πάπυροι, ξύλινα σκεύη, δερμάτινα αντικείμενα και θησαυροί νομισμάτων.
Η ανακάλυψη του συγκεκριμένου κτίσματος ανατρέπει παλαιότερες θεωρίες, που το συνέδεαν με την περίοδο του Πρώτου Ναού του Σολομώντα. Αντιθέτως, φαίνεται ότι κατασκευάστηκε αργότερα, κατά την ελληνιστική περίοδο, όταν η περιοχή βρισκόταν υπό την κυριαρχία των Πτολεμαίων. Ωστόσο, η χρήση του παραμένει ασαφής: πρόκειται για πύργο φύλαξης, για ταφικό μνημείο ή για κάποιο σύμβολο της εξουσίας; Οι ερευνητές παραμένουν επιφυλακτικοί αλλά ενθουσιώδεις, με νέες ανακαλύψεις να αναμένονται τις επόμενες τρεις εβδομάδες. Ο διευθυντής της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, Έλι Εσκουσίδο, υπογράμμισε τη σημασία του έργου: «Η έρευνα στην έρημο της Ιουδαίας είναι μία από τις σημαντικότερες αρχαιολογικές επιχειρήσεις στην ιστορία του Ισραήλ. Τα ευρήματα είναι συναρπαστικά και συγκινητικά. Καλούμε τους πολίτες να συμμετάσχουν – ειδικά αυτές τις μέρες, λίγο πριν το Πάσχα και με την άνοιξη να έχει φτάσει, η ανακάλυψη και η σύνδεση με την ιστορία αποτελούν μία ανεπανάληπτη εμπειρία».
Η Αρχαιολογική Υπηρεσία έχει οργανώσει καταυλισμό με σίτιση, παροχή νερού και καθημερινές διαλέξεις για την αρχαιολογία, προσκαλώντας το κοινό να συμβάλει στη συνέχιση της ανασκαφής.
protothema