Mέσα σε μια εβδομάδα, έγινε το πιο viral θέμα συζήτησης και σίγουρα η πιο must watch σειρά της σεζόν. Το Adolescence, η βρετανική σειρά 4 επεισοδίων στο Netflix έχει πάρει διθυραμβικές κριτικές από κοινό και κριτικούς, έχουν γραφτεί ήδη αμέτρητα άρθρα για τις εκπληκτικές ερμηνείες των πρωταγωνιστών και τα αριστοτεχνικά μονοπλάνα και βέβαια αναλύσεις για τις βασικές θεματικές του σεναρίου: την εφηβική βία, το bullying, την επικινδυνότητα των social media, την γονεϊκή ευθύνη, την αποξένωση, την χρεωκοπία του εκπαιδευτικού συστήματος, την ακαταλαβίστικη νεανική γλώσσα των emojis, το χάσμα γενεών, που μοιάζει βαθύτερο από ποτέ.
Φυσικά η σειρά μιλάει για όλα τα παραπάνω. Αλλά δεν έχω κατάλαβει γιατί τόσοι πολλοί θεωρούν πως το βασικό target group της σειράς είναι οι γονείς και οι μελλοντικοί γονείς. Η σειρά είναι ένα must watch για οποιονδήποτε ενδιαφέρεται για το ζήτημα της έμφυλης βίας. Που (θα έπρεπε να) είμαστε, πάνω – κάτω όλοι μας.
Η μεγαλοφυία του Adolescence κρύβεται στο ότι είναι το μοναδικό παράδειγμα κινηματογραφικής τέχνης (που εγώ, τουλάχιστον, έχω δει), όπου υπάρχει μια γυναικοκτονία (κοριτσοκτονία, όπως θελετε βαφτίστε το) αλλά δεν μπορείς να εξοργιστείς με τον δράστη. Πώς μπορείς να θυμώσεις με ένα δεκατριάχρονο παιδί που στην πρώτη κιόλας σκηνή κατουριέται από τον φόβο του; Μόνο θλίψη και απόγνωση κυριαρχούν όσο προσπαθούμε να βγάλουμε μια άκρη σχετικά με το τι συνέβη και δύο ζωές καταστράφηκαν, πριν καλά – καλά ξεκινήσουν.
Για πρώτη φορά ο θεατής έχει την δυνατότητα, ελεύθερος θυμού (αλλά όχι απαλλαγμένος συναισθηματικής φόρτισης, κάθε άλλο), να καταλάβει πόσο βαθιά προβληματικό είναι το κοινωνικό αφήγημα για το πώς πρέπει να είναι, να νιώθουν και να συμπεριφέρονται τα αγόρια και οι άντρες.
Αν δεν υπήρχε τόση παράλληλη, σπουδαία τροφή για σκέψη επάνω στις προαναφερθείσες θεματικές που όντως αφορούν περισσότερο γονείς από μη γονείς, θα μπορούσε να ισχυριστεί κανείς πως η αφοπλιστική αθωότητα των δεκατριών χρόνων επιστρατεύτηκε και έγινε όχημα στα χέρια των δημιουργών προκειμένου να ανοίξει η κουβέντα για την έμφυλη βία και το κοινό επιτέλους να ακούσει, προτού καταδικάσει.
Ένας άνθρωπος γένους θηλυκού μαχαιρώνεται 7 φορές σε ένα πάρκινγκ. Ποιος θα αισθανόταν ίχνος συμπόνιας για τον αρσενικό δράστη αν ήταν 33 ετών αντί για 13; Ποιος θα δάκρυζε στην τελευταία σκηνή, απλά και μόνο κοιτάζοντας το εφηβικό δωμάτιό του; Κι όμως, ο πρώτος σπόρος κάθε μελλοντικής γυναικοκτονίας ανέκαθεν έμπαινε μέσα σε αυτά τα αγορίστικα δωμάτια. Κάποιες φορές θα ήταν ο πατέρας που, καθισμένος στην άκρη του κρεβατιού, θα αράδιαζε τις μισογυνιστικές θεωρίες του. Άλλες φορές θα ήταν τα μάτσο αγόρια της αγοροπαρέας, που θα υποδείκνυαν αυστηρά στα λιγότερο μάτσο μέλη του γκρουπ τι σημαίνει να είσαι άντρας, πώς να φερθείς για να μη χλευαστείς και περιθωριοποιηθείς ως γκει ή «τρόμπας», όπως χαρακτηριστικά αποκαλεί ο πρωταγωνιστής εκείνους που πιάνουν φιλίες με κορίτσια, στο τρίτο και πιο επικεντρωμένο στα κίνητρα επεισόδιο της σειράς. Μπορεί να ήταν ακόμη και ένα περιοδικό στο κομοδίνο, σαν αυτά με τα οποία γαλουχήθηκαν οι άντρες της δικής μου γενιάς, όπου έγραφαν τον «κώδικα» του «σωστού άντρα», εξηγούσαν τι σημαινει Άλφα Αρσενικό και έδιναν do & don’ts για να σε θέλουν και να σε σέβονται οι γυναίκες – πάντα με μια ημίγυμνη εκπρόσωπο του «ωραίου φύλου» στο εξώφυλλό τους. Είναι, χρόνια τώρα, αυτό το περιεχόμενο πανομοιότυπο με τη θεωρία του 80:20 της ανδρόσφαιρας, που αναφέρεται δις στη σειρά, όπου τα αγόρια ενθαρρύνονται να φτάσουν στο top 20% των αντρών, διαφορετικά το 80% των γυναικών θα τα απορρίπτουν.
Τα social media, η αποβλάκωση στα κινητά, η ανδρόσφαιρα και ο Andrew Tate, φυσικά χειροτέρεψαν δραστικά τα πράγματα, αλλά δεν είναι η ρίζα του κακού. Το μίσος τώρα μπορεί να ταξιδεύει γρηγορότερα και να κρύβεται πονηρά ακόμα και μέσα σε ένα τόσο δα emoji, αλλά δεν γεννήθηκε στο TikTok. Δεκαετίες τώρα η τοξική αρρενωπότητα διαχέεται από τόσες πολλές διαφορετικές πηγές και μολύνει ευάλωτα αυτιά – και «ευάλωτα» δεν θεωρώ μόνο τα παιδικά αυτιά, αλλά και τα αυτιά του κάθε πνευματικά ανοχύρωτου ενήλικα άντρα, που δεν έχει την κριτική σκέψη ή το κατάλληλο περιβάλλον για να αμφισβητήσει τα κυρίαρχα κοινωνικά πρότυπα που έχουν ήδη διαμορφώσει την αντρική ταυτότητα του.
Στην ιστορία του Adolescence δεν βλέπω μόνο ένα δεκατριάχρονο αγόρι, βλέπω και όλους τους «συντηρητικούς» άντρες που ξέρω στο μεγάλωμά τους. Ένα σύστημα πόντων και επιβράβευσης από το ίδιο σου το φύλο, αν καταφέρεις να είσαι καλός στα σπορ, να είσαι ελκυστικός, να είσαι δημοφιλής, να έχεις επιτυχία στα κορίτσια και σεξουαλικές εμπειρίες, προτού καλά – καλά καταλάβεις το ίδιο σου το σώμα. Οι γυναίκες είναι υποδεέστερες, αλλά αναγκαίες για το χτίσιμο της αυτοπεποίθησης. Το «ισχυρό φύλο», άθελά του, παραχωρεί τεράστιο κομμάτι του ψυχικού του σθένους στο «ασθενές», που έχει τη δύναμη με μια απόρριψη, μια προσβολή ή μια απιστία να κάνει την πλασματική αυτοπεποίθηση να καταρρεύσει σαν πύργος από τραπουλόχαρτα.
Σε κάθε «παραδοσιακό» σπίτι μεγαλώνουν αγόρια για να γίνουν «παλαιάς κοπής» άντρες με τόσες αγωνίες και συμπλέγματα, τα οποία όμως δεν επιτρέπεται να εξωτερικεύσουν, εφόσον η ευαισθησία και οι συναισθηματισμοί δεν συγκαταλέγονται στα χαρακτηριστικά του φύλου τους. Δεν είναι «η κακιά η ώρα»: είναι ακριβώς αυτή η χαμηλή αυτοεκτίμηση που, σε ακραίες περιπτώσεις, θα οπλίσει το χέρι εκείνου που κακοποιεί ή και εξοντώνει μια γυναίκα, η οποία τόλμησε να θίξει τον εύθραυστο ψυχισμό του. Ήθελα να βάλω τα κλάματα στην σκηνή που ο Jamie παραδεχόταν ότι έβαλε «την πιο καλή του φόρμα» για να αρέσει στην Katie, την όποια, λίγα λεπτά πριν, αποδομούσε («όλοι την έλεγαν τσούλα», «ήταν πλάκα το στήθος της») και που τελικά την σκότωσε, ανίκανος να διαχειριστεί την ματαίωση που ένιωσε από τα προσβλητικά της σχόλια.
Η ανθρώπινη ζωή δεν είναι ποτέ διαπραγματεύσιμη και όσα ελαφρυντικά και ειδική μεταχείριση ισχύουν για τους εφήβους, σίγουρα δεν ισχύουν για τους ενήλικες. Αλλά τουλάχιστον, μέσα απο το Adolescence, είχαμε την ευκαιρία για μια σπάνια φορά, να αναλογιστούμε από που ξεκινάει ο όλεθρος. Το κόστος του πατριαρχικού μοντέλου στον ανδρικό ψυχισμό είναι ανυπολόγιστο και ξεκινά να «γράφει» από την τόσο τρυφερή ηλικία, όπου αυτά τα μικρά πλάσματα, μαθαίνουν, σαν ζώα – θηράματα, να κρύβουν τον πόνο τους προκειμένου να επιβιώσουν.
Και όταν έχεις περάσει όλη σου τη ζωή σε καμουφλάζ, η απόσταση από το να είσαι θύμα στο να γίνεις θύτης, ίσως δεν είναι και τόσο μεγάλη.
marieclaire