Η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας η οποία κρίνει ορισμένες βασικές και καίριες διατάξεις του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού ως αντισυνταγματικές, επιφέροντας σημαντικές αλλαγές στη νομοθεσία για τις κατασκευές και την πολεοδομία, ήταν το αντικείμενο της ανοικτής συζήτησης Μηχανικών που προκάλεσε ο Πρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Δυτικής Ελλάδας Βαγγέλης Καραχάλιος, την Τρίτη 17 Δεκεμβρίου στην αίθουσα εκδηλώσεων του Τεχνικού Επιμελητηρίου Δυτικής Ελλάδας.
Κατά τη διάρκεια της συνάντησης οι συμμετέχοντες Μηχανικοί συζήτησαν μεταξύ τους τις επιπτώσεις της απόφασης του ΣτΕ, ενώ κατατέθηκαν προτάσεις για την αντιμετώπιση των νέων δεδομένων που διαμορφώνονται στον τομέα της δόμησης και των αδειών οικοδομής.
Επίσης, συζητήθηκαν οι πρακτικές συνέπειες για τους Μηχανικούς και οι προοπτικές νομοθετικής ή διοικητικής παρέμβασης για τη διασφάλιση της συνέχισης της λειτουργίας του κατασκευαστικού κλάδου.
«Το πρόβλημα δεν είναι η απόφαση του ΣτΕ. Το πρόβλημα έγκειται στο γεγονός ότι ότι σχεδιαζόταν, ότι υλοποιούνταν σε ένα δαιδαλώδες νομοθετικό και διοικητικό πλαίσιο αδειοδοτήσεων και εγκρίσεων που διατρέχει την ελληνική πραγματικότητα διαχρονικά, κατατρίφθηκε εν μια νυκτί, χωρίς μεταβατικές πρόνοιες όπως προκύπτει από την ανακοίνωση του Προέδρου του ΣτΕ» επισήμανε ο Πρόεδρος του ΤΕΕ Δυτικής Ελλάδας Βαγγέλης Καραχάλιος συνεχίζοντας, «Από τις διαμορφούμενες συνθήκες θα προτρέξω να πω ότι μπαίνουμε σε μια δύσκολη περίοδο για την οικοδομή, μέσα από την οποία
ωστόσο γεννιέται η αναγκαιότητα άμεσης δημιουργίας ενός πραγματικά Νέου Οικοδομικού Κανονισμού, ο οποίος οφείλει να είναι σαφής και απλουστευμένος, κρατώντας τα θετικά στοιχεία των προηγούμενων οικοδομικών κανονισμών, προσαρμοσμένος στις ανάγκες της εποχής και της νομολογίας που αναμένουμε τον Γενάρη»
«Κανείς μας δεν έπεσε από τα σύννεφα από την απόφαση της ολομέλειας του ΣτΕ, ειδικά όσων γνωρίζουν και είχαν μελετήσει την απόφαση-προπομπό του Ε’ Κλιμακίου, που τον Απρίλιο του 2024 είχε παραπέμψει στην Ολομέλεια του Δικαστηρίου για την τελική κρίση του. Οι μηχανικοί και οι πολίτες σχεδίαζαν τις οικοδομές τους στη βάση των όσων ο Νομοθέτης τους έδινε το δικαίωμα. Είναι κοινός τόπος η πεποίθηση του συνόλου των μηχανικών του ΤΕΕ Δυτικής Ελλάδας ότι είναι υποχρεωτική η ύπαρξη μεταβατικών διατάξεων για τις άδειες που έχουν εκδοθεί και έχουν «τρέξει» οι διαδικασίες εκπόνησής τους. Αλλιώς μιλάμε για ένα κράτος που δε σέβεται στο ελάχιστο τον πολίτη και τον τεχνικό κόσμο, τον απλό μηχανικό και ειδικά της περιφέρειας.
Από την άλλη, αποτελεί κοινή συνισταμένη ότι οι πολιτικές παρεμβάσεις του Υπουργείου μετά το 2020 και ιδίως το 2023 «γιγάντωσαν το θηρίο των παρεκκλίσεων» οπότε οι πολίτες και οι επενδυτές διεκδίκησαν σωρευτικά το σύνολο των κινήτρων που έδινε νομίμως ο οικοδομικός κανονισμός, με αποτέλεσμα την καταστρατήγηση σε κάποιες περιπτώσεις των ρυθμίσεων που επέβαλλαν οι πολεοδομικές και οι ρυθμιστικές μελέτες των πόλεων και των οικισμών. Τα κίνητρα σαν όρος στην πολεοδόμηση των περιοχών ισχύουν σε πανευρωπαϊκό επίπεδο και δεν πρέπει να δαιμονοποιούνται. Οφείλουν ωστόσο να ενσωματώνονται στο τοπίο και την πολεοδομική ενότητα με όρους και προϋποθέσεις σαφώς καθορισμένους και ελέγξιμους.
Κοινή εκτίμηση όλων ήταν ότι η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας θα επιφέρει εμπλοκές σε πολλά επίπεδα, όπως το πάγωμα των οικοδομικών εργασιών, η ενδεχόμενη επανεξέταση αδειών που βασίστηκαν στις διατάξεις του ΝΟΚ, η αύξηση του κόστους για εργασίες που βρίσκονται σε εξέλιξη και ενδέχεται να πρέπει να προσαρμοστούν σε διαφορετικά δεδομένα, η πιθανότητα ακύρωσης σχεδίων και επενδύσεων, και οι ανατροπές πολεοδομικών και αρχιτεκτονικών σχεδιασμών που πρέπει να προσαρμοστούν στις νέες απαιτήσεις, οδηγώντας φυσικά σε μεγάλες καθυστερήσεις.
Ιδιαίτερη αναφορά έγινε στον κίνδυνο οι αλλαγές στις νομοθετικές ρυθμίσεις να λειτουργήσουν αποτρεπτικά για επενδύσεις στον κατασκευαστικό κλάδο, και να επιφέρουν αποθάρρυνση της έναρξης νέων κατασκευαστικών έργων.
«Θα πρέπει να δούμε πώς θα διασφαλίσουμε τα δικαιώματα των πολιτών, πώς θα γίνει αναγνώριση των οικοδομικών αδειών που έχουν ήδη εκδοθεί, πώς θα επανέλθει η σταθερότητα στον κατασκευαστικό κλάδο, πώς θα γίνει η κάλυψη του κενού μέχρι την πλήρη ομαλοποίηση των δεδομένων σχεδιασμού και φυσικά πώς θα αποφύγουμε την εφαρμογή νέων αντισυνταγματικών ρυθμίσεων στο μέλλον, οι οποίες θα οδηγήσουν σε ένα αντίστοιχο αλαλούμ» ανέφερε χαρακτηριστικά ο Πρόεδρος του ΤΕΕ Δυτικής Ελλάδας καλωσορίζοντας τους συμμετέχοντες, τονίζοντας παράλληλα ότι τέτοιου είδους καταστάσεις πλήττουν το αίσθημα δικαίου και την ασφάλεια που θα έπρεπε να αισθάνεται ένας πολίτης σε σχέση με τους νόμους του κράτους, όντας σε αναμονή φυσικά της απόφασης του ΣτΕ και του σκεπτικού/λεκτικού που αυτή θα ενσωματώνει όταν ανακοινωθεί.
Στη σύσκεψη επισημάνθηκε επίσης ότι είναι ιδιαίτερα σημαντικό να καταγραφούν το συντομότερο δυνατόν στην πλατφόρμα που άνοιξε το ΥΠΕΚΑ, όλες οι άδειες που έχουν εκδοθεί αλλά και οι επισημάνσεις του τεχνικού κόσμου για τα ζητήματα, τις περιπτώσεις και τις εμπλοκές που ανακύπτουν μετά την απόφαση του ΣτΕ και να επισημανθούν τρόποι προστασίας πολιτών και Μηχανικών που για άλλη μια φορά και χωρίς να φέρουν την παραμικρή ευθύνη, βρίσκονται εκτεθειμένοι.
