«Η γλώσσα ”Greko” κινδυνεύει να εξαφανιστεί γιατί υπάρχουν πλέον ελάχιστοι φυσικοί ομιλητές» – Προτάσεις για σύσφιξη των σχέσεων με τη Δυτική Ελλάδα
Το πρώτο στέρεο και αποφασιστικό βήμα, για την ενίσχυση των ιστορικών, πολιτισμικών και γλωσσικών σχέσεων, μεταξύ των ελληνόφωνων κοινοτήτων της Καλαβρίας και της Δυτικής Ελλάδας, έγινε προχθές το απόγευμα στο Συνεδριακό και Πολιτιστικό Κέντρο του Πανεπιστημίου Πατρών, με την ημερίδα «Γεφυρώνοντας το Ιόνιο», που διοργάνωσε το Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και Κοινωνικής Εργασίας του Πανεπιστημίου Πατρών.
Ακαδημαϊκοί, καλλιτέχνες, μουσικά σχήματα, επιστήμονες και πολιτιστικοί φορείς από τις δύο περιοχές, αντήλλαξαν εμπειρίες γύρω από τις κοινές ρίζες και τις πολιτιστικές κληρονομιές που συνδέουν τους δύο λαούς και που αναδεικνύουν την πλούσια ιστορία και παράδοση των ελληνόφωνων της Καλαβρίας.
Χαιρετισμούς έκαναν, κατά την έναρξη της Ημερίδας οι: Χαράλαμπος Μπονάνος, αναπληρωτής Περιφερειάρχης, Χρήστος Μπούρας, πρύτανης Πανεπιστημίου Πατρών, Αθανάσιος Παπαδόπουλος, πρόεδρος ΠΕΔ Δυτικής Ελλάδας, Αννα Φτερνιάτη, καθηγήτρια, Παιδαγωγικό Τμήμα, Πανεπιστημίου Πατρών, Νεοκλής Γεωργόπουλος, καθηγητής Ενδοκρινολογίας, Ενδοκρινολογίας – Αναπαραγωγής, Ιατρική Σχολή, Πανεπιστήμιο Πατρών και Φωτεινή Καϊμάκη, φιλόλογος, συγγραφέας.
Από τους ομιλητές τονίστηκε ότι μέσα από πολιτιστικές ανταλλαγές και καλλιτεχνικές παρουσιάσεις, οι δύο περιοχές έρχονται πιο κοντά και οικοδομούνται νέες πολιτιστικές γέφυρες που θα συμβάλουν στη σύσφιξη των σχέσεων και την ανάπτυξη της φιλίας ανάμεσα στις δύο χώρες. Ενώ παράλληλα στηλίτευσαν την απουσία του ελληνικού κράτους, που τα τελευταία χρόνια δεν στέλνει δασκάλους στις ελληνόφωνες περιοχές της Κάτω Ιταλίας.
Όπως σημείωσε για τη γλώσσα που μιλάνε οι ελληνόφωνοι της Καλαβρίας, η Αγγελική Ράλλη, ομότιμη καθηγήτρια, Τμήμα Φιλολογίας, Παν. Πατρών: «Η γλώσσα «Greko» είναι διαφορετική από την Κοινή Νεοελληνική. Ανάγεται στην Ελληνιστική Κοινή, όπως και οι άλλες νεοελληνικές διάλεκτοι, έχει εξελιχθεί αυτόνομα από αυτή, η πορεία της υπήρξε αυτόνομη από τον 13° αιώνα και μετά, όταν αποκόπηκε από το επίσημο βυζαντινό κράτος, αν και κατά τη διάρκεια των επόμενων αιώνων δεν χάθηκε εντελώς η επαφή με τους Βυζαντινούς, αφού μετανάστες ερχόταν από το βυζαντινό κράτος κυρίως για να αποφύγουν τους Τούρκους και τους πειρατές».
Η κ. Ράλλη προειδοποίησε ότι αυτή τη στιγμή αποτελεί και επίσημα μειονοτική γλώσσα της Ιταλίας, αλλά είναι αλήθεια ότι κινδυνεύει να εξαφανιστεί γιατί υπάρχουν πλέον ελάχιστοι φυσικοί ομιλητές.
«Για τη διατήρηση της Γκρέκο ή/και την αναβίωσή της, δεν θεωρώ ότι κύρια πρωτοβουλία μας πρέπει να είναι η διδασκαλία της Κοινής Νεοελληνικής. Αλλωστε, το αποτέλεσμα του να στέλνουμε Ελληνες δασκάλους που δεν γνωρίζουν τη διάλεκτο, ούτε καν Ιταλικά, έχει αποτύχει σε ό,τι αφορά το Σαλέντο, για το οποίο έχω σαφή γνώση για το τι συμβαίνει» σημείωσε.
Και απαντώντας στο ερώτημα «τι μπορούμε να κάνουμε εμείς ως Ελληνες για την ενίσχυση της;», η καθηγήτρια πρότεινε: «Καταρχάς, να ενημερωθούμε για τις πρωτοβουλίες που έχουν πάρει οι ντόπιοι και φυσικά να στηρίξουμε τις προσπάθειές τους. Για παράδειγμα, θεωρώ ότι προσπάθειες όπως αυτή του συλλόγου Jalo tu Vua και των νέων επιστημόνων της Καλαβρίας να διοργανώνουν ένα Θερινό Σχολείο κάθε χρόνο τον Αύγουστο, το οποίο συνοδεύεται από διάφορες άλλες εκδηλώσεις γνωριμίας με τον τόπο και τους κατοίκους του, είναι προς τη σωστή κατεύθυνση. Οχι μόνον δίνει την ευκαιρία στους ντόπιους να συνειδητοποιήσουν την αξία της μητρικής τους γλώσσας, αλλά δημιουργεί και ειδικούς γκρεκόφωνους σε άτομα που δεν έχουν σχέση με την Γκρέκο. Για παράδειγμα, στο συνέδριο που οργάνωσα τον Οκτώβριο ήταν ένας Γερμανός που μιλούσε την Γκρέκο, την οποία είχε μάθει από το Θερινό
Σε επίπεδο Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, η χρηματοδότηση διδακτορικών από το ελληνικό κράτος τα οποία να εκπονούνται για την Γκρέκο ή την Γκρίκο θα μπορούσε να προβάλει την ελληνοφωνία στην Κάτω Ιταλία μεταξύ του επιστημονικού κόσμου, όχι απαραίτητα μεταξύ Ελλήνων ή Ιταλών, και αυτό βέβαια θα είχε αντίκτυπο και στο υπόλοιπο κοινό. Θα μπορούσε επίσης να υπάρξει χρηματοδότηση Γκρεκόφωνων επιστημόνων για ολιγοήμερες ή και μακρύτερες επισκέψεις σε ελληνικά πανεπιστήμια και σχολεία για σύσφιγξη των δεσμών μεταξύ μας, που θα μπορούσε να οδηγήσει σε κοινά ερευνητικά προγράμματα.
Στο επίπεδο της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, η αδελφοποίηση σχολείων της γκρεκόφωνης περιοχής και περιοχών της Ελλάδας, με κοινές δραστηριότητες και εκδηλώσεις είναι λαμπρή ιδέα.
Τέλος, θα μπορούσαν να υπάρξουν χρηματοδοτούμενες από φορείς εκδόσεις για διάφορα θέματα σχετικά με την Καλαβρία, όχι μόνο γλωσσικά, εκδόσεις σε Ελληνικά, Ιταλικά και Αγγλικά, προκειμένου να είναι προσβάσιμες στο ευρύ κοινό».
