Οι μαϊμούδες είναι πρωτεύοντα θηλαστικά που ζουν κυρίως στα τροπικά δάση.
Οι περισσότερες ζουν στα δέντρα, ενώ άλλες, όπως οι μακάκοι και οι μπαμπουίνοι, ζουν στο έδαφος. Οι μαϊμούδες του Νέου Κόσμου, όπως είναι οι μαϊμούδες αράχνες και οι καπουτσίνοι, ζουν στο Μεξικό και στην Νότια και Κεντρική Αμερική, ενώ οι μαϊμούδες του παλαιού κόσμου, μεταξύ των οποίων βρίσκονται οι μπαμπουίνοι, ζουν στην Ασία και στην Αφρική. Δυστυχώς, πολλά είδη μαϊμούδων κινδυνεύουν από εξαφάνιση.
Ας δούμε μερικές ενδιαφέρουσες αλήθειες που ίσως δεν γνωρίζατε για τις μαϊμούδες:
Δεν είναι όλα τα πρωτεύοντα μαϊμούδες
Ο όρος “μαϊμού” συχνά χρησιμοποιείται ως όρος-ομπρέλα για όλα τα πρωτεύοντα θηλαστικά, αλλά στην πραγματικότητα βρίσκονται σε εντελώς διαφορετικές διακλαδώσεις του εξελικτικού δέντρου τόσο των πιθήκων (π.χ. χιμπατζήδες, γορίλες, άνθρωποι) και των προπιθήκων (π.χ. λεμούριοι, λορίς).
Μια βασική διαφορά μεταξύ μαϊμούδων και άλλων πρωτευόντων είναι η ουρά. Οι περισσότερες μαϊμούδες έχουν ουρές, ενώ οι πίθηκοι και άλλα πρωτεύοντα δεν έχουν. Ακόμα, οι πίθηκοι τείνουν να είναι μεγαλύτεροι σε μέγεθος από τις μαϊμούδες, καθώς και πιο έξυπνοι, χάρη στους μεγαλύτερους εγκεφάλους τους.
Καλλωπίζονται μεταξύ τους για να ενδυναμώσουν τις σχέσεις τους
Οι μαϊμούδες καθαρίζουν το τρίχωμα των συντρόφων τους από έντομα, βρωμιά, και σκόνη, όχι μόνο για λόγους προσωπικής υγιεινής, αλλά και για να δείξουν την αγάπη και τη φροντίδα τους. Τα τελετουργικά καλλωπισμού διατηρούν τις μαϊμούδες υγιείς, αλλά συμβάλλουν σημαντικά και στην ενδυνάμωση των μεταξύ τους σχέσεων.
Μόνο οι μαϊμούδες του νέου κόσμου έχουν ουρές που πιάνουν αντικείμενα
Μόνο οι μαϊμούδες του Νέου Κόσμου που ανήκουν στην οικογένεια των Atelidae, όπως είναι οι μαϊμούδες του γένους Alouatta και οι μαϊμούδες αράχνες, καθώς και οι καπουτσίνοι της οικογένειας των Cebidae, διαθέτουν ουρές τις οποίες μπορούν να χρησιμοποιήσουν για να πιάσουν αντικείμενα ή για να κρατηθούν από κλαδιά δέντρων. Αυτές οι μαϊμούδες ζουν στα δέντρα των τροπικών περιοχών του Μεξικού, της Κεντρικής και της Νότιας Αμερικής.
Υπάρχει μόνο ένας είδους άγριας μαϊμούς στην Ευρώπη
Οι μακάκοι Macaca sylvanus, είναι τα μόνα μη ανθρώπινα πρωτεύοντα που ζουν στην Ευρώπη. Οι περισσότεροι ζουν στα βουνά του Μαρόκου και της Αλγερίας, αλλά ένας μικρός πληθυσμός της τάξης των200 ατόμων εισήχθη και διατηρείται στο Γιβραλτάρ. Οι αναλύσεις DNA δείχνουν ότι αυτοί οι μακάκοι, οι οποίοι ζουν για αιώνες στο Γιβραλτάρ, εισήχθησαν από τη Βόρεια Αφρική. Δυστυχώς, οι Macaca sylvanus θεωρούνται είδος υπό εξαφάνιση, καθώς ο πληθυσμός τους έχει υποδιπλασιαστεί μέσα σε 24 χρόνια.
Οι καπουτσίνοι χειρίζονται επιδέξια τα εργαλεία
Οι καπουτσίνοι ήταν ένα από τα πρώτα πρωτεύοντα εκτός των πιθήκων που παρατηρήθηκαν να χρησιμοποιούν εργαλεία με ιδιαίτερη ευρηματικότητα στη φύση.
Σύμφωνα μιε μια αρχαιολογική μελέτη για τη χρήση εργαλείων από τους καπουτσίνους, οι άγριοι γενειοφόροι καπουτσίνοι χρησιμοποιούν εργαλεία εδώ και πάνω από 3000 χρόνια. Μέσα σε αυτή την περίοδο, η χρήση εργαλείων από τους καπουτσίνους εξελίχθηκε – πρόκειται για μια δεξιότητα που πριν αποδιδόταν μόνο στους ανθρώπους.
Το πιο κοινό παράδειγμα έξυπνης χρήσης εργαλείων από καπουτσίνους είναι ο τρόπος που ανοίγουν τα καρύδια, τοποθετώντας τα πάνω σε μια πέτρα και χτυπώντας τα με μια άλλη. Σύμφωνα με την αρχαιολογική έρευνα, με την πάροδο των ετών προσάρμοσαν τα μεγέθη των εργαλείων τους ώστε να χρησιμοποιούν μικρότερες πέτρες για τους σπόρους και τους πιο μαλακούς καρπούς.
Επιλέγουν προσεχτικά τα δέντρα στα οποία κοιμούνται
Οι μαϊμούδες κοιμούνται πάνω σε δέντρα κατά τη διάρκεια της νύχτας, που σημαίνει ότι πρέπει να είναι ιδιαίτερα επιλεκτικές σχετικά με αυτά τα σημεία. Συνήθως επιλέγουν ψηλά, απομονωμένα δέντρα, με κλαδιά που δεν ακουμπούν αυτά των άλλων δέντρων. Αυτό φαίνεται να αποθαρρύνει τους θηρευτές, οι οποίοι δεν μπορούν να κινηθούν εύκολα από κλαδί σε κλαδί. Ακόμα, τις προστατεύει από τα κουνούπια που μεταδίδουν μαλάρια και μειώνει την έκθεσή τους σε τσιμπήματα εντόμων. Κάποιες μαϊμούδες προτιμούν να κοιμούνται κοντά σε ανθρώπινους οικισμούς για να νιώθουν πως βρίσκονται κοντά σε τροφή.
Τρέφονται με πολλά περισσότερα από μπανάνες
Η διατροφή των μαϊμούδων χαρακτηρίζεται από μεγαλύτερη ποικιλία απ’ ότι νομίζουμε. Οι μαϊμούδες είναι παμφάγες και μπορούν να φάνε καρπούς, φύλλα, λουλούδια, λαχανικά, ρίζες, τρωκτικά, πουλιά, ασπόνδυλα, και γενικά τα περισσότερα πράγματα που βρίσκουν στα ενδιαιτήματά τους. Στην πραγματικότητα, οι μπανάνες είναι αγροτικό προϊόν που δεν βρίσκεται εύκολα στην άγρια φύση, επομένως κάποιες μαϊμούδες δεν έχουν γευτεί ποτέ τους το φρούτο με το οποίο συνδέονται στο μυαλό των ανθρώπων.
Πολλά είδη κινδυνεύουν από εξαφάνιση
Μερικά από τα πιο εντυπωσιακά είδη μαϊμούδων αντιμετωπίζουν σφοδρή πτώση στον πληθυσμό τους λόγω μιας ποικιλίας παραγόντων που σχετίζονται με τις περιοχές στις οποίες ζουν. Οι σοβαρότεροι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν την απώλεια των ενδιαιτημάτων τους, το λαθρεμπόριο, και το κυνήγι. Αρκετά είδη μαϊμούδων περιλαμβάνονται, μάλιστα, στη λίστα που έχει εκδόσει η Διεθνής Ένωση για τη Διατήρηση της Φύσης για τα 25 είδη πρωτευόντων που κινδυνεύουν περισσότερο.