του Μιχάλη Ψύλου, δημοσιογράφου
Η Γερμανία κλείνει από τη Δευτέρα και για έξι μήνες τα σύνορα καταργώντας μονομερώς τη Συνθήκη Σένγκεν. Η Ολλανδία, που κυβερνάται πλέον με την καθοδήγηση της άκρας δεξιάς, προχωρά ακόμη σε πιο αυστηρά μέτρα για όσους ζητούν άσυλο. Η Δανία έχει από καιρό επιβάλει επίσης διασυνοριακούς ελέγχους, ενώ η Σουηδία δίνει μπόνους 34.000 ευρώ σε όποιον μετανάστη φύγει από τη χώρα.
Εάν η Γερμανία κλείσει ή δημιουργήσει περιστρεφόμενες πόρτες για τους μετανάστες απευθείας στα σύνορά της, πρέπει να αναμένεται ένα φαινόμενο ντόμινο που θα μπορούσε να φτάσει μέχρι τα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ. Και φυσικά η χώρα μας θα σηκώσει μεγάλο φορτίο.
Αν η Γερμανία αγνοεί το δίκαιο της Ε.Ε, το τίμημα θα ειναι υψηλό: τότε ο καθένας θα κάνει ό,τι θέλει. Για την αντιμετώπιση ενός όντως σοβαρού προβλήματος, για το οποίο υποτίθεται όμως είχε βρεθεί μια κοινή λύση τον περασμένο Απρίλιο με την υιοθέτηση από τους 27 του Συμφώνου για τη Μετανάστευση. Ενα Σύμφωνο που με τα καλά του και τα κακά του, προέβλεπε πάντως από κοινού αποφάσεις και την ισοκατανομή των μεταναστών με δίκαιο τρόπο σε όλες τις χώρες.
Τώρα όμως που η «χώρα πρότυπο» της Ε.Ε, η Γερμανία, αποφασίζει μόνη της χωρίς να υπάρξει απόφαση του Συμβουλίου των υπουργών της ΕΕ, η κάθε χώρα δικαιούται να κάνει ό,τι θέλει για το θέμα. Στέλνοντας τους παράτυπους μετανάστες σε στρατόπεδα στην Αλβανία, όπως επιδιώκει η Ιταλία ή στο Ουζμπεκιστάν τους Αφγανούς, όπως σχεδιάζει να προτείνει ο Γερμανός καγκελάριος Σολτς κατά την αυριανή επίσκεψή του στην Τασκένδη.
Αναμφίβολα όλα αυτά αντανακλούν μια προσέγγιση που συνεχίζει να αντιμετωπίζει τη μετανάστευση ως εξαίρεση, ως έκτακτη ανάγκη, αντί να την αναγνωρίζει ως δομικό φαινόμενο της εποχής μας. Αντί να διαχειριστεί η ΕΕ τη μετανάστευση ως μόνιμο φαινόμενο, προτιμά να τη… σκουπίζει σαν σκόνη κάτω από το χαλί…
Το αποτέλεσμα; Ενας χείμαρρος κλεισίματος συνόρων και άρνησης εισόδου, μέχρι τα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ, όπου σίγουρα θα επέλθει χάος και η δυσαρέσκεια προς τους εταίρους της ΕΕ θα συνεχίσει να αυξάνεται. … Εάν οι εντάσεις στην ΕΕ συνεχίσουν να κλιμακώνονται και για το προσφυγικό, αυτό θα αποδυναμώσει αναμφισβήτητα περαιτέρω την Ευρώπη.
Δυστυχώς, η απογοητευτική εμπειρία των τελευταίων ετών μας λέει ότι δεν θα υπάρξει γρήγορη και κυρίως,δίκαιη λύση. Εάν η Ευρώπη θέλει να αντιμετωπίσει τη ρίζα του προβλήματος, δεν αρκεί η εισαγωγή αποτελεσματικών ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα της Ε.Ε. Οι χώρες διέλευσης, και κυρίως οι χώρες προέλευσης των προσφύγων, πρέπει να αποτελούν μέρος της λύσης.
Η υποστήριξη των χωρών από τις οποίες προέρχονται οι μεταναστευτικές ροές με σημαντικά αναπτυξιακά έργα, μπορεί να διασφαλίσει ότι οι άνθρωποι δεν θα χρειάζεται να πνίγονται στη Μεσόγειο με την ελπίδα να φτάσουν στην Ευρώπη.
Άλλωστε το μηνιαίο δελτίο του Frontex επιβεβαιώνει την πτωτική τάση της μεταναστευτικής οδού της Κεντρικής Μεσογείου: οι ροές μειώθηκαν κατά 64% το πρώτο οκτάμηνο του 2024 σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2023.