Του Χάρη Δούκα, Δημάρχου Αθηναίων, υποψήφιου προέδρου ΠΑΣΟΚ
Κάποιοι μιλούν για μεταπολιτική, κάποιοι κινούνται στη ζώνη της παραπολιτικής προσποιούμενοι ότι παράγουν πολιτική και κάποιοι βουλιάζουν στους στίχους του Κώστα Τριπολίτη «έβγαλε βρώμα η Ιστορία ότι ξοφλήσαμε».
Σ΄ αυτό το ομιχλώδες τοπίο, η Διακήρυξη της 3ης Σεπτέμβρη επανέρχεται με σύγχρονους όρους.
Οι τρεις αξιακοί πυλώνες της Διακήρυξης, Εθνική Ανεξαρτησία, Λαϊκή Κυριαρχία, Κοινωνική Απελευθέρωση-Δημοκρατία, αποκτούν νέο περιεχόμενο.
Εθνική Ανεξαρτησία: Σήμερα, εθνική ανεξαρτησία χωρίς αποκατάσταση της οικονομικής και δημοσιονομικής αυτοδυναμίας της χώρας, δεν υπάρχει. Όσο η Ελλάδα παραμένει εξαρτημένη ενεργειακά, με διαλυμένο τον πρωτογενή τομέα παραγωγής, ουραγός των τεχνολογικών εξελίξεων, θα περιορίζεται ο βαθμός ανεξαρτησίας της. Οι νέο-αποικιακές συμβάσεις εισαγωγών ενέργειας, οι συνεχείς αυξήσεις εισαγωγών τροφίμων (11,5% αυξήθηκαν το πρώτο 6μηνο του 2024 οι εισαγωγές φρούτων και λαχανικών), δεν προωθούν την εθνική ανεξαρτησία. Όπως δεν την προωθεί και η μετατροπή σε οικονομικά «deal» παλιάς κοπής, των δύο σημαντικότερων προκλήσεων για την χώρα, του ενεργειακού και ψηφιακού μετασχηματισμού. Δαπανήθηκαν πολλά δισεκατομμύρια ευρώ για την ψηφιακή μετάβαση σε μια ψηφιακή ολιγαρχία, ενώ η Ελλάδα συνεχίζει να διαθέτει το πιο αργό και ακριβό δίκτυο. Το ίδιο συνέβη και με την ενεργειακή μετάβαση, όπου μεγάλες εταιρείες μοιράζονται τα δίκτυα, αποκλείοντας δήμους, συνεταιρισμούς, παραγωγικούς φορείς, με τους Έλληνες να πληρώνουν ακριβότερα απ’ όλους τους Ευρωπαίους την ενέργεια.
Στην δική μας προσέγγιση, η ψηφιακή μετάβαση αφορά όλους τους πολίτες και η ενεργειακή μετάβαση προϋποθέτει ότι το 50% του ηλεκτρικού χώρου θα ανήκει στους πολίτες. Το Ταμείο Ανάκαμψης πρέπει να στηρίξει τις μεγάλες αλλαγές στον πρωτογενή τομέα και όχι οι πόροι του να χρηματοδοτούν Mall, καζίνο και πράσινους ουρανοξύστες.
Αυτή η ισχυρή Ελλάδα, μπορεί να ασκήσει πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική, με αποφασιστική και αποτελεσματική υπεράσπιση των εθνικών μας συμφερόντων, που δεν θα ξεχνά ούτε στιγμή τον αναθεωρητισμό της Τουρκίας. Που θα θωρακίζει την εθνική της κυριαρχία και με τους απαραίτητους εξοπλισμούς, ενισχύοντας όμως ταυτόχρονα την ελληνική αμυντική βιομηχανία.
Λαϊκή Κυριαρχία: Αποτελεί τον πολυτραυματία της κυβέρνησης του Κυριάκου Μητσοτάκη. Το κράτος έγινε λάφυρο ολίγων και ισχυρών συμφερόντων. Μια κλειστή παρέα, βαφτίστηκε επιτελικό κράτος, παρενέβη στη Δικαιοσύνη, αποδυνάμωσε τις Ανεξάρτητες Αρχές, υπονόμευσε τους αποκεντρωμένους θεσμούς με πρώτον την Αυτοδιοίκηση, προστάτευσε τους εκλεκτούς του, όχι όμως και τους πολίτες. Για παράδειγμα, ακόμη και σήμερα ισχύει ουσιαστικά ο μνημονιακός νόμος για το ακαταδίωκτο των τραπεζιτών. Όλο αυτό το σύστημα που εμπλέκεται στην τραγωδία των πλειστηριασμών, με πολλούς πολίτες να χάνουν την πρώτη τους κατοικία από funds που πήραν τα σπίτια στο 1/10 της τιμής τους, παραμένει σε καθεστώς προστασίας.
Σήμερα ένα αναποτελεσματικό, δυσκίνητο κράτος ανατροφοδοτεί την διαφθορά και την διαπλοκή, και ταλαιπωρεί τους πολίτες. Το υπερσυγκεντρωτικό υδροκέφαλο κράτος των Αθηνών, όπου όλα αποφασίζονται και ρυθμίζονται στα κλειστά γραφεία των υπουργών, πρέπει να τελειώνει. Δεν μπορεί ο δήμαρχος, ακόμη και ο τοπικός βουλευτής, να γίνονται επαίτες στα υπουργικά γραφεία. Ξέρω ότι ενοχλεί να μιλά για το «κράτος των Αθηνών», ο δήμαρχος της Αθήνας. Αυτή όμως είναι και η δύναμή μας . Ότι μπορούμε με την εμπειρία μας και με την δράση μας να σπάμε κατεστημένες αντιλήψεις. Και είμαι πλέον απολύτως πεισμένος ότι το «κράτος των Αθηνών», δεν μπορεί να σταθεί στην Ευρώπη των πόλεων και των περιφερειών, που φραστικά μόνο επαγγελλόμαστε την σύγκλισή μας.
Λαϊκή κυριαρχία σημαίνει μια νέα αρχιτεκτονική του κράτους, που θα ενισχύει τους δύο βαθμούς Αυτοδιοίκησης με μεταφορά ολοκληρωμένων πεδίων άσκησης πολιτικής, με πόρους και αρμοδιότητες, και θα στηρίζεται στη λειτουργία μιας ευέλικτης κεντρικής διοίκησης με ισχυρό ρυθμιστικό ρόλο.
Ένα κράτος που θα ενδυναμώνει τους δημοκρατικούς θεσμούς, θα θωρακίζει τις ανεξάρτητες αρχές, θα εγγυάται την αυτονομία της Δικαιοσύνης, θα ενισχύει τη διαφάνεια, τη λογοδοσία και τα κίνητρα της συμμετοχικής δημοκρατίας.
Κοινωνική Απελευθέρωση-Δημοκρατία: Είναι βαθιά και δομικά υπονομευμένη από μια πρωτοφανή αναδιανομή του πλούτου σε βάρος της μισθωτής εργασίας και των λαϊκών στρωμάτων, που οξύνει τις ανισότητες. Η μαζική παραγωγή νεόπτωχων εργαζομένων με κακοπληρωμένες δουλειές, η κατ’ επίφαση δημόσια υγεία και παιδεία, η όλο και πιο δύσκολη πρόσβαση των πολιτών σε καθαρό αέρα, επαρκή νερό και υγιές περιβάλλον, η διάχυτη αίσθηση ότι το κράτος δεν μπορεί να προστατεύσει τον πολίτη, ούτε από πυρκαγιές, ούτε από «Τέμπη», ούτε ακόμη και από σάπια λούνα παρκ, δείχνει ένα ανήμπορο κοινωνικό κράτος.
Και είναι καιρός να μιλήσουμε καθαρά για τον πυρήνα των προβλημάτων της κοινωνίας μας και όχι για το περιτύλιγμα. Σήμερα το θέμα δεν είναι απλά η κυβερνητική αλλαγή, είναι η αλλαγή του συστήματος διακυβέρνησης της χώρας.
Συγκεκριμένα λοιπόν, τα δημόσια αγαθά δεν είναι προς καρτελοποίηση. Το θέμα της στέγης δεν μπορεί να καθορίζεται από τα συμφέροντα των μεγάλων παικτών της αγοράς ακινήτων, η υγεία δεν μπορεί να παραδίδεται στους μεγαλοκλινικάρχες, και η μεταρρύθμιση στην παιδεία δεν μπορεί να επικεντρώνεται στα ιδιωτικά κολέγια που εμπορεύονται πτυχία.
Το μήνυμα πρέπει να είναι καθαρό: Πρώτα ο Άνθρωπος. Με ένα κράτος πρόνοιας που δεν θα είναι το περίσσευμα, αλλά ο πυλώνας της βιώσιμης ανάπτυξης.
Ο δρόμος του ΠΑΣΟΚ, από την πρώτη μέρα της ίδρυσής του ήταν δρόμος τομών και ανατροπών απέναντι σε εδραιωμένα συμφέροντα, αλλά και δρόμος συμμετοχής και δημοκρατίας. Ήταν και παραμένει ο δρόμος των πολλών.
Άρθρο στην “Καθημερινή της Κυριακής”