Διήγημα του Αντώνη Σκιαθά για την έναρξη της Σχολικής χρονιάς
Η γειτονιά απλωμένη στην μεταπολεμική αντιπαροχή. Οι μονοκατοικίες που οργάνωναν τη συνοικία ήταν φτιαγμένες με χειροποίητα υλικά οικοδομής. Τσιμεντόλιθοι, τούβλα, κεραμίδια, σανίδια και μεγάλα φύλλα λαμαρίνας παρατημένα σε σωρούς στους δρόμους, δημιουργούσαν το σκηνικό μιας πόλης που αναγεννάται.
Οι στέγες των σπιτιών φτιαγμένες από τσίγκους, κεραμίδια και τσιμεντόπλακες. Οι αυλές με σιδερένιες ξώπορτες απομεινάρια από τα αρχοντικά που έλιωσαν οι βομβαρδισμοί τον τελευταίο μεγάλο πόλεμο στην περιοχή. Αυλές με κήπους και μάντρες πνιγμένες στο αγιόκλημα και στο γιασεμί. Πελώριες κληματαριές στηριγμένες στους τοίχους κατασπαράζαν τον ήλιο στα δυτικά της Αθήνας τους θερινούς μήνες. Οικόπεδα χωρίς φράχτες και αλάνες σε κάθε μεριά της συνοικίας.
Οι δρόμοι χωμάτινοι με τα εδώδιμα-αποικιακά και τα μικρομάγαζα στη σειρά τροφοδοτούσαν με τα αναγκαία τους κατοίκους. Ο μπακάλης κάθε μέρα άνοιγε το τεφτέρι και έγραφε τα βερεσέδια της οικογένειας για τα χρεώδη που αγόραζε το κάθε νοικοκυριό. Το Σάββατο έσβηνε τα χρέη, καθώς το βδομαδιάτικο που έπαιρνε ο κάθε μεροκαματιάρης, ξεχρέωνε τα δανεικά της εβδομάδας. Το ‘’πολυκατάστημα» της γειτονιάς είχε τα πάντα. Τρόφιμα, κονσέρβες, εδώδιμα και αποικιακά και ό,τι χρειαζόταν κάθε σπίτι. Από πράσινο σαπούνι και σκούπες έως πετρέλαιο για τη σόμπα, λαχανικά ακόμα και κρέας παστό και φυσικά τις ημέρες των επετείων του έθνους μπακαλιάρο σε ξύλινα κιβώτια και ρέγκες από τη βόρεια θάλασσα.
Το περίπτερο στην άκρη του δρόμου πουλούσε τσιγάρα, εφημερίδες και διέθετε τηλέφωνο για το κοινό. Η ταμπέλα με τα καλλιγραφικά γράμματα ‘’εδώ τηλεφωνείτε’’ ανάγκαζε τον περιπτερά να ακούει όλες τις συνομιλίες και τα μυστικά των γειτόνων. Το εμπορικό με τα είδη προικός και τα έτοιμα ενδύματα ταλαιπωρούσε την οικιακή οικονομία καθώς με τα ρούχα που έφερνε, ανδρικά, γυναικεία και παιδικά έντυνε όλη την οικογένεια. Την εμπορική κίνηση της συνοικίας συμπλήρωνε το τσαγκάρικο που έφτιαχνε χειροποίητα παπούτσια ανδρικά, δετά με σόλες δερμάτινες. Το ραφείο ήταν στην απέναντι πλευρά του δρόμου και όλοι έδιναν παραγγελίες από το καλοκαίρι για να είναι έτοιμα τα κουστούμια τους τις εορτές των Χριστουγέννων
O φούρναρης ζούσε πολλές ώρες στον ξυλόφουρνο, ανοίγοντας και κλείνοντας τις πόρτες με τα πυρακτωμένα πυρότουβλα που έψηναν το ψωμί. Κάθε πρωί φόρτωνε τα ράφια του με καρβέλια, μικρά και μεγάλα, και αρωμάτιζε με τον τρόπο του όλη τη γειτονιά. Μύριζε φρέσκο ψωμί όλος ο τόπος. Ο Λόφος Αξιωματικών, λίγα χιλιόμετρα μακριά από το Σύνταγμα, ανέπνεε απομονωμένος από το κέντρο της πρωτεύουσας. Το κέντρο της Αθήνας ήταν συνήθως μια εκδρομή για μας τις γιορτινές μέρες του έτους, τα Χριστούγεννα, το Πάσχα όπως και στην έναρξη του σχολικού έτους για τα σημαντικά εφόδια της οικογένειας τα σπουδαία και τα διαφορετικά. Η Βαρβάκειος Αγορά στην οδό Αθηνάς ήταν συνήθως το σημείο συνάντησης για τους επαρχιώτες που ζούσαν στην περιφέρεια της πρωτεύουσας για την αγορά του αρνιού και του κατσικιού τη Μεγάλη Εβδομάδα. Αριστερά και δεξιά της εισόδου της αγοράς, αραδιασμένα στο τσιγκέλι των κρεοπωλών τα κρέατα. Η γαλοπούλα φορτωμένη στην πλάτη των αγοραστών τις εορτές των Χριστουγέννων ακόμα και μέσα στο αστικό με τον εισπράκτορα στην πίσω πόρτα, έδινε την ατμόσφαιρα των ημερών. Το ψυγείο του πάγου γέμιζε με το πτηνό καθώς ήταν τόσο μεγάλο όσο και τα οικονομικά της οικογένειας, ειδικά την περίοδο των εορτών για τον ερχομό του νέου έτους.
Τα μπακάλικα της εποχής με τις πυραμίδες από κουραμπιέδες και μελομακάρονα έδιναν το χρώμα των ημερών . Το Πάσχα άλλαζε το σκηνικό. Στους πάγκους τώρα ήταν στοιβαγμένες καρτέλες με αυγά κυρίως άβαφα και κοκόρια βελούδινα που τα άνοιγαν στη μέση και τα γέμιζαν με καραμέλες και γλειφιτζούρια. Οι μεγάλες στιγμές όμως για μας ήταν οι πρώτες μέρες του Σεπτέμβρη στην έναρξη της σχολικής χρονιάς. Μας είχαν ανακοινώσει οι γονείς μας μερικές μέρες πριν ότι θα πηγαίναμε στην Αθήνα στο πολυκατάστημα «Μινιόν» ή στην άλλη μεριά της Βερανζέρου με την Πατησίων, στο αντίστοιχο και εξίσου σπουδαίο «Αφοί Λαμπρόπουλοι», να ψωνίσουμε τα αναγκαία για τη σχολική χρονιά, κυρίως ποδιές μπλε με λευκό γιακά, κασετίνες γεμάτες με μολύβια, ξύστρες και χρωματιστές γομολάστιχες. Το πλαστικό στα καλύτερά του. Οι βιτρίνες τους ήταν γεμάτες με κούκλες που γυρνούσαν τα κεφάλια και τα χέρια τους.
Ολόκληρες τάξεις σχολείων κοσμούσαν τις βιτρίνες τους, με θρανία, πίνακες, γεωμετρικά όργανα, αριθμητήρια, και με εκατοντάδες σάκες, όπως έλεγαν οι γονείς μας τις σχολικές τσάντες. Ανεβαίναμε τις κυλιόμενες σκάλες, που ήταν όμοιες με αυτές της Ομόνοιας. Εκείνες οδηγούσαν στον ηλεκτρικό. Στο ‘’Μινιόν’’ οι κυλιόμενες σκάλες δεν μύριζαν άσχημα, δεν οδηγούσαν στο σκοτεινό τούνελ του ηλεκτρικού, αλλά οδηγούσαν σε ορόφους με εκπλήξεις. Ο κόσμος με τα χέρια γεμάτα σακούλες ανεβοκατέβαινε χαρούμενος. Τα δικά μας τα δώρα περίμεναν στον όροφο με τα σχολικά. Προβάραμε τις ποδιές. Η μητέρα μας τις έπαιρνε πάντα μεγαλύτερες, γιατί όπως έλεγε, μέχρι το τέλος της χρονιάς θα είχαμε ψηλώσει κι άλλο. Ο πατέρας έβγαζε από την τσέπη του έναν πάκο με χιλιάρικα, πλήρωνε στο ταμείο και οι υπάλληλοι μάς έβαζαν μαζί με τα ψώνια και τα δώρα του καταστήματος σε μεγάλες πορτοκαλί σακούλες με το λογότυπο ‘’Μινιόν’’ σε διαγώνια γραφή με μαύρα και άσπρα γράμματα εναλλάξ, στο λογότυπο το μήνυμα «Μινιόν κάθε τμήμα και ένα ειδικό κατάστημα». Μετά τις αγορές ακολουθούσε η ιεροτελεστία του γλυκού. Ανεβαίναμε στον 6ο όροφο, ο πατέρας μαζί με την μητέρα έπιναν τον καφέ τους και εμείς στην κυριολεξία καταβροχθίζαμε τα τεράστια κρουασάν με τις λαχταριστές φράουλες.
Στην επιστροφή όλα ήταν διαφορετικά. Εκείνο το βράδυ δεν κλείναμε μάτι. Σηκωνόμασταν και χαϊδεύαμε ξανά και ξανά τα τετράδια. Έτσι ξεκινούσε τότε η σχολική χρονιά, με καινούργια ποδιά και καινούργιες ξυλομπογιές. Έτσι γράφαμε για το χρόνο που ήθελε, αλλά δεν μπορούσε να μας κεράσει θλίψη.
Αντώνης Δ. Σκιαθάς
Το νέο Διήγημα του Αντώνη Σκιαθά που δημοσιεύθηκε χθες Σάββατο στην Εφημερίδα Ελεύθερος Τύπος σκιαγραφεί την έναρξη της σχολικής χρονιάς πριν πολλά χρόνια στην Αθήνα. Συχνά πυκνά λογοτεχνικά του κείμενα δημοσιεύονται στον Αθηναϊκό και ξένο τύπο που αφορούν το ανθρωποκεντρικό περιβάλλον τόσο της Ελλάδας όσο και της Πάτρας.
