«Ένα το χελιδόνι κι η άνοιξη ακριβή
για να γυρίσει ο ήλιος θέλει δουλειά πολλή.
Θέλει νεκροί χιλιάδες να 'ναι στους τροχούς
θέλει κι οι ζωντανοί να δίνουν το αίμα τους»
Οδυσσέας Ελύτης, Το Άξιον Εστί
Σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής, η δυναμική των πραγμάτων αναπτύσσεται και στηρίζεται, κυρίως στις αξίες που γεννούν οι δημιουργικές πράξεις των ανθρώπων. Αυτές αξίζει ν’ ανακαλύπτουμε και να παρουσιάζουμε σ’ αυτούς τους χαλεπούς καιρούς, καθώς αποτελούν παραδείγματα φωτεινά.
Ο Χαράλαμπος Θεμιστοκλέους, υπήρξε αναχωρητής και θρησκευόμενος της Τέχνης, καθώς εργάστηκε με πάθος και εν σιωπή, διαμορφώνοντας στον χρόνο το προσωπικό του ύφος, μεταδίδοντας παράλληλα στους μαθητές του ό,τι ο ίδιος με κόπο και θυσίες κατάφερε να κατακτήσει. Αναζήτησε την πεμπτουσία της ζωγραφικής, με συνεχείς πειραματισμούς και διαρκείς σχεδιαστικές αναζητήσεις, για τη σύζευξη μορφής και περιεχομένου. Παρέμεινε πιστός στην ανθρωποκεντρική ζωγραφική, επιλέγοντας μια πανδαισία χρωμάτων, με κυβιστικές και αφαιρετικές τάσεις, για να εκφράσει τον συγκλονισμό του για το θαύμα της ζωής και το αναπότρεπτο του θανάτου. Υπηρέτησε την Τέχνη και την ιερότητά της, ως μύστης και πλαστουργός ζωγραφικών και γλυπτικών συνθέσεων, μιας άλλης αρμονίας. Ακολούθησε τα δύσβατα μονοπάτια της Τέχνης, όντας παιδί του πόνου, του μόχθου και της ανάγκης. Ως πρόσφυγας μετά την Κυπριακή τραγωδία, σήκωσε το δικό του σταυρό, αναζητώντας μια δεύτερη πατρίδα. Λόγω αυτών των βιωμάτων, δεν έπαψε στιγμή να δημιουργεί -εμφορούμενος από τις πανανθρώπινες αξίες- μετουσιώνοντας στο έργο του ό,τι ευγενέστερο και οικουμενικό, ξορκίζοντας μ’ αυτό τον τρόπο το κακό.
Η Πάτρα του έδωσε το ωραίο ταξίδι. Εδώ στο απάνεμο λιμάνι της, βρίσκοντας παρηγοριά στην Τέχνη του, έδρεψε τους καρπούς της θαλπωρής, της γαλήνης, αλλά και της μοναξιάς. Η αγαπημένη του Μόρφου, στοίχειωνε τα όνειρά του για τον πολυπόθητο νόστο. Πάλεψε με τους λογισμούς και τους ρυθμούς της σκληρής πραγματικότητας, που τον καλούσαν να ξεχάσει. Με επιμονή, καρτερία και κουράγιο, έδωσε ό,τι ήταν δυνατόν να δοθεί, προσμένοντας κάτι πέραν της όποιας ανταμοιβής για τον αγώνα του. Την απόδοση δικαιοσύνης. Την τέλεια αρετή, που κινεί και συνεγείρει κάθε άνθρωπο της δημιουργίας, ο οποίος εμφορείται από ηθικές αξίες και εδραία την πεποίθηση ότι τίποτα δεν έχει χαθεί.
Σκαγιοπούλειο - Ο Πρέσβης της Κυπριακής Δημοκρατίας Κυριάκος Κενεβέζος, με τους συντελεστές της έκθεσης
Θεμιστοκλέους Χαράλαμπος - Μορφή, ελαιογραφία.
Δωρεά Ελένης Θεμιστοκλέους, στη Δημοτική Πινακοθήκη Πατρών (2014)
Βιβλιογραφία
1.«Ἐς γῆν ἐναλίαν Κύπρον, οὗ μ’ ἐθέσπισεν...»
Κείμενα: Βάσος Λυσσαρίδης, Κύπριος πολιτικός,
Ιάκωβος Καμπανέλης, θεατρικός συγγραφέας, επίτιμοι δημότες Δήμου Πατρέων.
Ανδρέας Βοσκός, καθηγητής Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.
Γεώργιος Γεωργής, καθηγητής Πανεπιστημίου Νεάπολις Πάφου.
Μαρτυρίες Αχαιών πολεμιστών της ΕΛ.ΔΥ.Κ. Δημήτρη Μπουχάγερ, Παναγιώτη Πολάτου, Λάμπρου Αντωνόπουλου, Αντώνη Σπετσέρη, Διονύση Τσουκαλά και του Κερυνιώτη αιχμαλώτου Νίκου Λεμέσιου, μετέπειτα πρόσφυγα στην Πάτρα.
Τιμητική αναγραφή ονομάτων των Αχαιών πολεμιστών, των πεσόντων και αγνοουμένων της τουρκικής εισβολής 1974.
Ποιήματα: Νίκου Κρανιδιώτη, Κώστα Μόντη, Κυριάκου Χαραλαμπίδη, Μιχάλη Κακογιάννη, Βασίλη Μιχαϊλίδη, Λεύκιου Ζαφειρίου, Κυριάκου Πλισή, Θεοδόση Πιερίδη, Αντώνιου Πιλλά, Σοφοκλή Λαζάρου, Δημήτρη Λιμπέρτη, Μιχάλη Πασιαρδή, Λεωνίδα Μαλένη, Νίκης Μαραγκού, Ανδριάννα Ιεροδιακόνου, Κωστή Παλαμά, Μιχάλη Γκανά, Διονύση Σαββόπουλου, Γιάννη Ρίτσου και απόσπασμα από το κείμενο του Οδυσσέα Ελύτη «πρόσω ηρέμα». Έκδοση Δήμου Πατρέων.
α΄έκδοση 1994, β΄έκδοση βελτιωμένη 2002. Επιμέλεια εκδόσεων: Δημήτρης Παπανικολάου
2. «Εν πλώ». Χαράλαμπος Θεμιστοκλέους, Γλυπτική.
Κείμενα: Βικτωρία Αγγελοπούλου, Πρόεδρος ΔΕΠΑΠ
Αναστάσιος Στασής, Πρόεδρος Συνδέσμου Αχαΐας -Κύπρου «Αχαιών Ακτή»
Νάσα Παταπίου, Μορφωτική ακόλουθος Κυπριακής Πρεσβείας στην Αθήνα
Έκδοση: Δημοτική Επιχείρηση Πολιτιστικής Ανάπτυξης Πάτρας 2002
Επιμέλεια καταλόγου: Δημήτρης Παπανικολάου
Γλωσάρι
«Αχαιών Ακτή»
«...εἶτ᾽ Ἀχαιῶν ἀκτή͵ ὅπου Τεῦκρος προσωρμίσθη πρῶτον ὁ κτίσας Σαλαμῖνα τὴν ἐν Κύπρωι͵ ἐκβληθείς͵ ὥς φασιν͵ ὑπὸ τοῦ πατρὸς Τελαμῶνος· εἶτα Καρπασία πόλις λιμένα ἔχουσα...»
Στράβωνος Γεωγραφικά, βιβλίο 14. Εισαγωγή-μετάφραση: Πάνος Θεοδωρίδης. Εκδόσεις Κάκτος 1992
Χαράλαμπος Θεμιστοκλέους (Μόρφου 1950 - Πάτρα 2012)
Ο Χαράλαμπος Θεμιστοκλέους, γεννήθηκε το 1950 στη Μόρφου. Αποφοίτησε από το εκεί Γυμνάσιο και μετά τη θητεία του στην Εθνική Φρουρά, μετέβη στην Αθήνα, όπου εισάγεται το 1970 στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών. Η Τουρκική εισβολή στην Κύπρο, το 1974, σημάδεψε τη ζωή του. Αποφοίτησε από την Α.Σ.Κ.Τ. το 1975 και μετά από σύντομη διαμονή στην Τήνο, διορίζεται καθηγητής εικαστικών στο 3ο Γυμνάσιο Αρρένων Πατρών. Το 1976, γνωρίζει την Ελένη Δαβραντή -κόρη Μικρασιάτη πρόσφυγα- και το 1977 τελείται ο γάμος τους στις Γερακιές Κύπρου, εκεί όπου είχαν καταφύγει οι γονείς του μετά την εισβολή. Έκτοτε έζησε στην Πάτρα, διδάσκοντας και δημιουργώντας. Το περιώνυμο εργαστήριό του, γίνεται η δημιουργική κυψέλη για πολλούς ταλαντούχους νέους, τους οποίους ενέπνευσε δημιουργικά, δίδοντάς τους τα απαραίτητα εφόδια για τη εισαγωγή τους στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών. Τα παιδιά του, Ελωΐζος και Άγγελος, ακολούθησαν το παράδειγμά του, με λαμπρές σπουδές και σταθερά βήματα στον χώρο της Τέχνης.
Ο Χαράλαμπος Θεμιστοκλέους συμμετείχε σε πολλές ομαδικές και ατομικές εκθέσεις στην Ελλάδα και την Κύπρο. Το 2002, οργανώθηκε έκθεση των ζωγραφικών του έργων, στο «Κέντρο Τεχνών-πρώην σταφιδαποθήκες Barry». Την ίδια χρονιά, στο «1ο Συμπόσιο Γλυπτικής» που οργάνωσε ο Δήμος Πατρέων, του ανατίθεται η δημιουργία γλυπτικής σύνθεσης, η οποία τοποθετήθηκε στην «Πλατεία Αχαιών Πεσόντων», ενώ με την ευκαιρία της αδελφοποίησης των πόλεων Πατρών και Λεμεσού, σε συνέχεια της αδελφοποίησης Πατρών και Αμμοχώστου, ο Δήμος Πατρέων, η Δημοτική Επιχείρηση Πολιτιστικής Ανάπτυξης Πάτρας, η Κυπριακής Πρεσβεία-Σπίτι της Κύπρου και ο Σύνδεσμος Αχαΐας-Κύπρου «Αχαιών Ακτή», συνδιοργάνωσαν έκθεση γλυπτών του, στο αίθριο του «Παλαιού Δημοτικού Νοσοκομείου». Το 2014, το Διεθνές Φεστιβάλ Πάτρας, η Ένωση Εικαστικών Πάτρας και ο Σύνδεσμος Αχαΐας-Κύπρου «Αχαιών Ακτή», συνδιοργάνωσαν στο Σκαγιοπούλειο Ίδρυμα, την αναδρομική έκθεση «Χαράλαμπος Θεμιστοκλέους, ο Ζωγράφος, ο Γλύπτης, ο Δάσκαλος» και ακολούθως, στις αίθουσες του εκθεσιακού κέντρου «Αγορά Αργύρη» του Δήμου Πατρέων, την έκθεση «Τιμή στον Δάσκαλο» με έργα μαθητών του. Οι εκθέσεις οργανώθηκαν από τον υπεύθυνο της Δημοτικής Πινακοθήκης Πατρών Δημήτρη Παπανικολάου, με επιστημονική επιμέλεια Κωνσταντίνας Παπακώστα και τελούσαν υπό την αιγίδα της Πρεσβείας της Κυπριακής Δημοκρατίας.